ในปัจจุบัน การเรียนรู้ไม่จำเป็นต้องเป็นการสอนเฉพาะในชั้นเรียนแล้ว แต่การเรียนรู้ในปัจจุบัน คือการเรียนรู้ตลอดชีวิต (Life-long Learning) และไม่จำเป็นต้องเป็นสาระหลัก แต่เน้นที่การส่งเสริมทักษะการใช้ชีวิต (Life skill) และทักษะที่ใช้ในการปฏิสัมพันธ์กับคน (Soft skill) ซึ่งมีความสำคัญมากพอสมควร

การศึกษานอกห้องเรียนเป็นการจัดประสบการณ์ที่ทำให้หลักสูตรและการเรียนการสอนมีความหมายต่อผู้เรียนมากขึ้น

การศึกษานอกห้องเรียนมิใช่ศาสตร์หรือสาระการเรียนรู้ที่แยกตัวออกมาโดด ๆ ที่มีมาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชี้วัดหรือจุดประสงค์การเรียนรู้ที่ชัดเจน ดังเช่นวิทยาศาสตร์หรือคณิตศาสตร์ แต่เป็นวิธีการ กระบวนการเป็นวิธีสอนนอกห้องเรียนเพื่อช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจสิ่งแวดล้อมรอบตัว การจัดโปรแกรมประสบการณ์นอกห้องเรียนทำได้ในทุกระดับชั้น ตั้งแต่ปฐมวัยจนถึงระดับอุดมศึกษาเพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนได้รับความรู้และประสบการณ์ตรงได้ฝึกกระบวนการคิด การแก้ปัญหาพัฒนาทักษะเจตคติ ตลอดจนการปลูกฝังจิตสำนึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

การศึกษานอกห้องเรียน มีองค์ประกอบ 6 ประการ (Priest, 1990, 113) ดังนี้

• การสอนนอกห้องเรียนจัดเป็นวิธีสอนรูปแบบหนึ่ง
• การสอนที่เน้นประสบการณ์
• การสอนที่เกิดขึ้นภายนอกห้องเรียน
• การสอนที่เน้นการใช้ประสาทสัมผัสทุกส่วนในลักษณะองค์รวม
• การสอนที่มีลักษณะของการบูรณาการศาสตร์ต่าง ๆ เข้าด้วยกัน
• การสอนที่เน้นความสัมพันธ์ระหว่างคนกับแหล่งเรียนรู้จากธรรมชาติ

นอกจากนี้ การศึกษานอกห้องเรียนมีลักษณะที่บูรณาการศาสตร์ต่าง ๆ เข้าด้วยกันที่มีลักษณะสหวิทยาการ (interdisciplinary)

การศึกษานอกห้องเรียนมีลักษณะบูรณาการเนื้อหาต่าง ๆ เข้าด้วยกัน เพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้แบบองค์รวม

โดยผ่านกระบวนการต่อไปนี้

• เรียนรู้จากประสบการณ์ตรง จากปัญหาในบริบทที่แท้จริงตามธรรมชาติ จากการสังเกตสภาพที่เสื่อมโทรมของหน้าดินในเมืองและชนบท
• เรียนรู้จากการค้นพบ สำรวจ ผจญภัย ซึ่งจะนำไปสู่ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
• เรียนรู้จากการใช้ประสาทสัมผัส จับต้อง ดมกลิ่นและฟังเสียงสิ่งที่อยู่รอบตัว
• เรียนรู้จากการสื่อสาร การมีส่วนร่วมและมีปฏิสัมพันธ์ร่วมกับเพื่อน ฯลฯ