จะสอนอย่างไรถ้าเราไกลกัน?

ในสถานการณ์นี้หากต้องจัดการเรียนการสอนแบบออนไลน์ สิ่งแรกที่ครูต้องเตรียมคือปรับทัศนคติเกี่ยวกับวิธีการสอน

เปิดใจรับฟัง และเรียนรู้เทคนิควิธีการสอนเพื่อให้เหมาะสมกับบริบท

ก่อนอื่นเริ่มจากปรับมุมมองจาก Online Learning เป็น Remote Learning หรือ Distance Learning

ครูต้องเริ่มสำรวจและวิเคราะห์ผู้เรียน วิเคราะห์บริบท ความพร้อมของอุปกรณ์

เพื่อวางแผนรูปแบบการเรียนการสอนที่เหมาะสมกับบริบทมากที่สุด

ไม่ใช่จำกัดเฉพาะการสอนสดแบบ live เพียงอย่างเดียว

เนื่องจากนักเรียนบางส่วนอาจไม่มีความพร้อมหรือมีความจำเป็นทางบ้านที่ทำให้ไม่สามารถเรียนรู้ในลักษณะดังกล่าวได้

ซึ่งอาจใช้รูปแบบผสมผสานได้หลายวิธี ทั้ง วิดีโอ การไลฟ์สด แช็ต การส่งสื่อใบงานใบความรู้ หรืออาจใช้ช่องทาง Online platform ต่าง ๆ เพื่อช่วยในการเรียนรู้

อย่าหลงลืมและทอดทิ้งนักเรียนคนใดคนนึงไว้ด้านหลัง

ทั้งนี้ต้องคำถึงปฏิสัมพันธ์ระหว่างนักเรียนกับสื่อ นักเรียนกับครู และนักเรียนกับนักเรียนด้วยเช่นกัน

เพื่อไม่ให้เกิดช่องว่างและความโดดเดี่ยวจากการเรียนในลักษณะดังกล่าว

วิธีการผลิตและเลือกใช้สื่อครูควรคำนึงถึงผู้เรียนและเลือกใช้สื่อให้เหมาะสมกับผู้เรียน

มีสื่อหลากหลายรูปแบบตามความสนใจ อาจจะแตกต่างตาม Learning styles ของผู้เรียน

สิ่งสำคัญคือครูต้องวิเคราะห์เนื้อหาและข้อจำกัดของการเรียนการสอนออนไลน์ วิเคราะห์จุดประสงค์ การวัดประเมินผลและกิจกรรมการเรียนการสอนให้สอดคล้องกัน

ซึ่งต้องปรับให้เหมาะสมและทำความเข้าใจในบริบทหรือปัญหา อุปสรรคต่าง ๆ ที่อาจส่งผลกระทบกับการเรียนรู้ของนักเรียน

ระหว่างทางครูต้องตรวจสอบและพยายามเชื่อมโยงกับผู้เรียน ทั้งก่อนเรียน ระหว่างเรียนและหลังเรียน

บอกจุดประสงค์ในการเรียน เป้าหมายและวิธีการเรียนรู้ให้นักเรียนทราบ

รวมทั้งเปิดโอกาสให้นักเรียนได้สะท้อนคิด และรับ Feedback เป็นระยะ

รวมทั้งประเมินครูผู้สอนเพื่อพัฒนาการเรียนการสอนและปรับแก้ไขให้เหมาะสม

สุดท้ายก่อนเริ่มการออกแบบการเรียนการสอนออนไลน์ ครูควรตอบคำถามสำคัญ 5 ข้อ ได้แก่

1. What is outcome?
2. How do you assess?
3. What is the learning activity?
4. Where can the class meet?
5. What device do we need to have?

ตัวอย่างกิจกรรมการเรียนการสอนวิชาภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ทีไ่ด้ลองออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน

What is outcome?

นักเรียนสามารถวิเคราะห์อิทธิพลของการใช้ภาษาต่างประเทศในภาษาไทยได้

How do you assess?

ครูผู้สอนแจ้งเกณ์ฑการประเมินผลแบบละเอียด ให้นักเรียนสามารถตรวจสอบคะแนนผ่านช่องทาง Line Bot

Online ประเมินผลจากชิ้นงานการเขียนแลกเปลี่ยนใน Online Platform Padlet (ให้ Feebback หรือเสริม Feedforword เพื่อให้นักเรียนพัฒนาต่อยอด)

ทดสอบผ่าน Quizizz เพื่อประเมินความรู้ความเข้าใจ (สามารถเห็นผลป้อนกลับว่าถูกหรือผิดแบบแต่ไม่เก็บคะแนน)

Offline ประเมินผลจากการเขียนตอบในใบงาน

ทำแบบทดสอบลงในใบงาน Zipgrade ส่งกลับครูผู้สอนเพื่อตรวจสอบ

What is the learning activity?

Online สร้าง Google Classroom เพื่อรวบรวมสื่อและมอบหมายภาระงาน กิจกรรมในรายวิชา

ให้นักเรียนศึกษาจากคลิปวิดีโอและงานนำเสนอที่สร้างจาก PowerPoint (อัปโหลดเป็น E-book ผ่าน Anyflip เพื่อให้เข้าถึงได้สะดวกและน่าสนใจมากยิ่งขึ้น)

วิเคราะห์ลักษณะการใช้ภาษษและอิทธิพลของภาษาจากบทเพลงและคลิปวิดีโอ

Offline ศึกษาจากเอกสารใบความรู้ ชุดกิจกรรม และทำใบงาน

กิจกรรมทั้งสองรูปแบบเน้นให้เกิดการคิดวิเคราะห์ศึกษาจากคลิปวิดีโอเป็นกรณีศึกษา ให้เชื่อมโยงกับชีวิตจริง สามารถศึกษาเรียนรู้ด้วยตนเองได้

Where can the class meet?

นัดหมายเพื่อนำเสนอแลกเปลี่ยนผ่าน Google Meet และใช้ช่องทาง Open Chat ในไลน์เพื่อพูดคุยสื่อสาร

What device do we need to have?

คอมพิวเตอร์ หรือสมาร์ทโฟน อินเทอร์เน็ต

สำหรับนักเรียนที่ไม่พร้อมครูอาจดำเนินการจัดส่งสื่อและชุดกิจกรรม และพูดคุยสอบถามผ่านทางโทรศัพท์

แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ไม่มีวิธีการสอนใดที่เหมาะสมกับผู้เรียนมากที่สุด

ครูก็คล้ายกับผู้เรียนที่ต้องลองเรียนรู้และปรับตัวเพื่อช่วยให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้และเป็นประโยชน์กับนักเรียนมากทื่สุด

ป.ล. ขอขอบคุณวิทยากรคุณครูพี่นีนะคะ ที่มาช่วยแชร์ประสบการณ์และไอเดียดี ๆ ให้ รวมทั้ง Inskru และ Starfishlabz ที่ริเริ่มกิจกรรมดี ๆ ครั้งนี้ด้วยค่ะ ^^