สำหรับหัวข้อเรื่องโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ บางโรงเรียนอาจจะใส่ไว้ในวิชาสุขศึกษา บางโรงเรียนอาจจะใส่ไว้ในวิชาแนะแนว ไม่ว่าวิชาไหนก็ตาม เด็กๆ ควรที่จะเรียนรู้เรื่องเหล่านี้ไว้ค่ะ เพราะโตไปคงไม่มีใครสอนแล้ว ส่วนเซ็กส์ก็ไม่ใช่เรื่องไกลตัวซะด้วย

(เราสอนเป็นภาษาอังกฤษนะคะ เพราะฉะนั้นเตยขอยกตัวอย่างเป็นภาษาอังกฤษบ้างนะคะ)

ขอไฮไลท์หนักๆ ตรงนี้ว่า ก่อนการเรียนรู้หัวข้อที่เกี่ยวกับเพศศึกษา มี 2 อย่างที่เราทำและเรารู้สึกว่ามันคุ้มค่ากับการเสียเวลาก่อนโยงเข้าเนื้อหามากๆ

1. ตั้ง ground rules ก็คือเป็นกฎเกณฑ์เล็กๆ น้อยๆ ที่ครูตั้งพร้อมกับเด็กๆ ใช้คำถาม 2 ข้อในการถามคำสำหรับการตั้งกฎค่ะ

a. มีอะไรที่เราไม่อยากให้เกิดขึ้น ไม่อยากเห็น หรือไม่อยากได้ยินในห้องเรียน ตลอดระยะเวลาการเรียนเพศศึกษาบ้าง (make jokes, make fun, laugh, sexist, etc.)

b. สิ่งที่แย่ที่สุดที่อาจจะเกิดขึ้นเมื่อเราพูดคุยเกี่ยวกับเซ็กส์หรือความสัมพันธ์คืออะไรบ้าง (get scared of having a boyfriend, hate sex, think that sex is wrong, etc.)

c. จากนั้นก็เอาคำตอบของเด็กๆ มาตั้งเป็นกฎภายในห้องเรียนเลย เช่น Do not make jokes. Do not make fun when hearing people's opinions. Do not mention a person's name when you're mentioning about her/him.

2. เขียนคำว่า Taboo กลางกระดานและถามเด็กๆ ว่าคืออะไร หรือจะอธิบายเลยก็ได้ว่า Taboo (ทา-บู) ก็คือ อะไรก็แล้วแต่ที่คนไม่อยากจะพูดถึง คิดว่าเป็นเรื่องน่าอับอาย แต่ไม่ใช่เรื่องที่ผิดกฎหมายแต่อย่างใด

• โยงกว่า sex is taboo สำหรับประเทศ/วัฒนธรรมของเรา เด็กๆ เองมักจะหลีกเลี่ยงการคุยเรื่อง sex กับพ่อแม่ หรือแม้กระทั่งเลือกที่จะไม่พูดถึงเลย เพราะคิดว่าเป็นเรื่องเสียหาย เรื่องน่าอาย
• อธิบายให้เด็กๆ ฟังว่า ด้วยความที่มันเป็น Taboo มันก็เกิดจากการ make fun/jokes ในห้องเรียนนี่แหละ คนเลยไม่เลือกที่จะพูดถึง ทำให้คนไม่มีความรู้ที่เพียงพอเกี่ยวกับเซ็กส์ ทำให้เกิดปัญหาต่างๆ ตามมา เช่น การท้องไม่พร้อม การข่มขื่น การทำแท้ง เป็นต้น
• ประเด็นเรื่อง Taboo จะทำให้เด็กๆ เห็นความสำคัญและความซีเรียสเกี่ยวกับเพศศึกษามากขึ้น หลังจากอธิบายประเด็นนี้ไป เด็กๆ ดูสนใจและ aware ขึ้นเยอะมากๆ ค่ะ ลองดูนะ

เตยสอนเพศศึกษาเป็น series นะคะ 1 ใน ซีรี่ย์ก็คือเรื่องของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ค่ะ

วัตถุประสงค์การเรียนรู้

• อธิบายชนิดของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ประเภทต่างๆ ได้
• อธิบายได้ว่าโรคติดตามทางเพศสัมพันธ์ชนิดไหนติดต่ออย่างไร

ขั้นนำ

1. ขึ้นรูปนี้ให้ดูค่ะ แล้วอธิบายว่า สมมติว่า A กับ B มีอะไรกัน มันก็เหมือนกับ B ได้มีอะไรกับคนที่ A เคยมีอะไรด้วย และมันก็เหมือนกับ A ได้มีอะไรกับคนที่ B เคยมีอะไรด้วยเหมือนกัน
2. ถามเด็กเลย ..หมายความว่ายังไงเนี่ย
3. อธิบายค่ะว่า โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หรือ STD/STI มันก็แบบนี้แหละ เราไม่รู้เลยเราติดโรคจากใครมา แต่พอมีอะไรกับอีกคนแล้ว เราก็ได้มอบ STD ให้เค้าไปซะอย่างงั้น มันก็เลยกลายเป็นการส่งต่อโรคติดต่อมาเรื่อยๆ เปรียบเทียบได้ว่าเหมือนเราได้มีอะไรกับคนอื่นๆ ที่แฟนเราเคยมีเหมือนกัน รู้สึกยังไงอ่ะ

ขั้นสอน

1. ให้เด็กๆ เรียนรู้ถึง STD/STI ชนิดต่างๆ ครูดีไซน์ไปเลยค่ะว่าจะออกแบบกิจกรรมยังไง ถ้ามีเวลาเยอะก็ให้เด็กจับกลุ่มหาข้อมูลเองเป็นกิจกรรม Jigsaw ก็ได้ หรือครูจะโซโล่เลยก็ได้ค่ะ

2. จากนั้นมาถึงขึ้นกิจกรรม ให้แจกการ์ดเหล่านี้ให้เด็กๆ (แนบไฟล์มาให้แล้วค่ะ) บอกเด็กๆ ว่าห้ามโชว์การ์ดให้ใครดู ตอนนี้เด็กๆ จะรู้ข้อมูลว่าตัวเองต้องทำอะไรจากในการ์ดค่ะ เช่น คุณเป็นเริม ให้คุณเดินไปจับมือสัก 2-3 คน แต่ไม่ต้องบอกเขาว่าเราเป็นเริม หรือ คุณเป็นเอดส์ เดินไปจับมือคนอีก 2 คน แต่ต้องบอกเขาก่อนนะว่าคุณเป็นเอดส์ แต่ว่าจะใส่ถุงยาง เป็นต้น

3. จากนั้นให้เค้าลุกขึ้นและ mingle รอบห้องเลยค่ะ ทำเป็นเดินชวนคนนั้นคนนี้คุย จากนั้นก็ทำตามที่การ์ดบอกให้ทำ (ลองจินตนาการดู ก่อนเราจะมีเซ็กซ์ มันก็ต้องออกไปกินข้าว ทานอาหาร ดูหนังอะไรกันก่อนใช่มั้ยล่ะ) ให้เวลาตรงนี้ประมาณ 10-15 นาทีก็ได้ค่ะ แล้วแต่จำนวนนักเรียนในห้อง

4. พอหมดเวลา เรียนเขากลับมานั่ง ให้ครูตามคำถามว่า

• ใครที่ได้การ์ดไปแล้วรู้เลยว่าตัวเองเป็นโรคอะไรให้ยืนขึ้น
• ใครจับมือกับคนกลุ่มนี้บ้าง ยืนขึ้น
• ใครจับมือกับคนกลุ่มที่ 2 บ้าง ยืนขึ้น
• ใครจับมือกับคนกลุ่มที่ 3 บ้าง ยืนขึ้น

5. พอตรงนี้เค้าจะเริ่มเห็นภาพแล้วว่า สรุปทั้งหมดมีคนไม่เป็นโรคอะไรเลยอยู่ไม่กี่คนเอง และ STD มันติดกันได้ง่ายขนาดไหน

ขั้นสรุป

1. Reflect สั้นๆ ว่าถ้าเด็กๆ โตขึ้นแล้วต้องเลือกใช้วิธีคุมกำเนิด จะเลือกใช้วิธีไหนกันเพราะอะไร เพราะในคาบนี้เด็กๆ จะตระหนักได้แล้วว่า มันไม่ใช่แค่เรื่องท้องไม่ท้อง มันคือเรื่องโรคด้วยนั้นเอง (ในกรณีที่เด็กๆ เรียนเรื่องการคุมกำเนิดแล้วนะคะ)