จากปัญหาการ Bully ในโรงเรียน ในวิชา Independent Study เราเลยใช้เป็นโจทย์ในการให้นักเรียนสร้างนวัตกรรม ผ่านกระบวนการ Design Thinking เพื่อแก้ปัญหา Bully ในโรงเรียน และสร้างความตระหนักในเรื่องนี้ไปในตัว
STEP 1 เข้าสู่บทเรียนด้วยเกม 4:4 Family Game
กิจกรรมนี้เราต้องมีชุดคำตอบที่เตรียมมาแล้วก่อน ว่าคนส่วนใหญ่เลือกอะไรกัน
กลุ่มใดที่ทายได้ถูกเยอะกว่าเป็นผู้ชนะ
(1) แบ่งกลุ่มนักเรียนเพื่อหาคำตอบจากโจทย์ ว่ามีสิ่งใดที่คนส่วนใหญ่เลือกมากที่สุด
(2) เริ่มจากคำถามใกล้ตัว จนมาถึงคำถามสุดท้ายที่เกี่ยวกับ Bully
(3) สรุปกิจกรรมเตรียมโยงไปกิจกรรมถัดไป
STEP 2 ผูกประสบการณ์ผ่านกิจกรรมนับนิ้ว
เชื่อมโยงประสบการณ์นักเรียนที่เคย Bully คนอื่นและถูกคนอื่น Bully ในโรงเรียนผ่านกิจกรรมนับนิ้ว เริ่มจากกชูสิบนิ้ว
ครูพูดเหตุการณ์ต่าง ๆ ไปเรื่อย ๆ เช่น เคยโดนว่าเรื่องสีผิว ใครที่เคยมีประสบการณ์นั้นให้หักไป 1 หักนิ้ว ไปเรื่อย ๆ ตามข้อที่ตรงกับเหตุการณ์ที่ครูพูด
STEP 3 ผสานกระบวนการสร้างนวัตกรรม Design Thinking
(1) ครูชวนนักเรียนแชร์ประสบการณ์ถูก Bully ในโรงเรียนเพื่อให้เพื่อนเข้าอกเข้าใจ (Empathize) ความรู้สึกของคนที่โดนกลั่นแกล้งมากขึ้น
(2) เมื่อเข้าใจ ลองเลือกเรื่องราว ของคนที่เราสนใจอยากแก้ปัญหา มาเขียนเป็นสิ่งที่เราอยากจะแก้ชัด ๆ เช่น ดช.เอ มักเผลอ Bully เพื่อนโดยไม่รู้ตัว เพราะคิดว่าไม่เป็นไร (Define)
(3) ช่วยกันโยนไอเดียเพื่อแก้ปัญหา (Ideate) โดยใช้หลักแนวคิด Connect & Combine เพื่อให้ได้ไอเดียก่อนนำไปออกแบบสร้าง Prototype (ต้นแบบ)
Connect & Combine เป็นเครื่องมือช่วยเปิดความเป็นไปได้ในการคิดไอเดีย
เริ่มจากการวาดวงกลม 2 วง วงซ้ายเขียนตรงกลางว่า กลุ่มเราทำอะไรได้บ้าง วงขวาเขียนตรงกลางว่า นึกถึง Bully นึกถึงอะไร แล้วให้แตกออกมาได้มากที่สุดว่า สิ่งที่กลุ่มเราทำได้มีอะไรบ้าง เช่น ร้องเพลง กีฬา ส่วนวงขวา นึกถึงอะไรเขียนลงไป
แล้วจับเวลา ให้โยงสิ่งที่เราแตกออกมาเป็นไอเดียใหม่ให้ได้มากที่สุด
เช่น Rap + ความเสียใจ เกิดเป็นไอเดีย นำคำที่เพื่อน ๆ เขียนคำพูดที่ทำให้เสียใจ มาแต่งเพลง Rap
STEP 4 นำเสนอกรรมการแบบ Role Play
ให้เห็นว่าไอเดียที่เราคิดมา จะไปอยู่ตรงไหนในสถานการณ์จริง เพื่อรับ Feedback ก่อนที่จะนำไปทดลองทำจริงในโรงเรียนกับเพื่อน ๆ (Test)
ความเปลี่ยนแปลงของนักเรียนหลังจากการสอน
- นักเรียนได้เข้าอกเข้าใจปัญหาการโดน Bully ในโรงเรียนมากขึ้น
- ได้เรียนรู้วิธีการแก้ปัญหา ได้ช่วยกันสร้างนวัตกรรมเพื่อช่วยเหลือผู้อื่น
- ได้เข้าใจความเป็นพลเมืองที่อยากช่วยสังคมให้ดีขึ้น และนึกถึงเพื่อนมนุษย์ที่อยู่ร่วมกันในสังคม
- ได้กล้าแสดงออกในการนำเสนอนวัตกรรมอย่างสร้างสรรค์
- รู้สึกสนุกสนานที่ได้เรียนในคาบนี้
ความประทับใจในฐานะคุณครู
เราเห็นพัฒนาการของนักเรียนตั้งแต่คาบแรก ที่ไม่กล้าแสดงออกเท่าที่ควร จนมาเป็นคาบนี้ที่มีความกล้าคิด กล้าแสดงออก รวมทั้งคุณครูก็ออกแบบกิจกรรมการสอนแบบ Active Learning โดยมีกิจกรรมย่อยที่ต้องใช้เวลานานเช่นกัน แต่นักเรียนสามารถทำได้ทันตามเวลา และคิดนวัตกรรมได้สร้างสรรค์ อีกสิ่งหนึ่งคือ ประทับใจนักเรียนที่ตอบคำถามกรรมการได้ดี มีมุมมองแนวคิดในเรื่องปัญหาการ Bully ในโรงเรียนได้อย่างน่าสนใจ