เทคโนโลยี iTunes U กับการสอนแบบห้องเรียนกลับด้าน !

การพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคโนโลยี iTunes U บน iPad ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต

ด้วยกลวิธีการสอนแบบห้องเรียนกลับด้านเพื่อการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21

ชื่อเรื่อง : การพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคโนโลยี iTunes U บน iPad ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ด้วยกลวิธีการสอนแบบห้องเรียนกลับด้าน เพื่อการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21

ชื่อ : นางสาวสุภาดา คำตา

สถานศึกษา : โรงเรียนเสาไห้ “วิมลวิทยานุกูล”

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

การจัดการเรียนการสอนในศตวรรษที่ 21 ได้มีการกำหนดยุทธศาสตร์ส่งเสริมให้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาผู้เรียน โดยการจัดการศึกษาแบบออนไลน์ผ่านระบบการศึกษาแบบไฮบริด (SWU Hybrid Education System) เพื่อกระตุ้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนและเรียนรู้ร่วมกัน ซึ่งสอดคล้องกับแผนปฏิบัติการ (Action Plan) ตามแผนยุทธศาสตร์ 15 ปี (พ.ศ.2553 - 2567) โดยในปีการศึกษา 2560 โรงเรียนเสาไห้ “วิมลวิทยานุกูล” ได้ลงทะเบียนเข้าใช้งานระบบ iTunes U เพื่อให้ครูผู้สอน สามารถเผยแพร่สื่อการเรียนรู้ผ่านระบบ iTunes U Course Manager บนเซิร์ฟเวอร์ของบริษัทแอปเปิล และ จัดโครงการห้องเรียนนำร่อง ที่เรียกว่า “ ห้องเรียน iPad ” เพื่อเผยแพร่สื่อการเรียนรู้บนระบบ iTunes U โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมให้ครูผู้สอนมีความรู้ในการ ประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อเสริมสร้างศักยภาพด้านการเรียนการสอน และ เพิ่มโอกาสในการเข้าถึงผลงานวิชาการต่างๆของสถานศึกษาและองค์กรที่ให้ความรู้เป็นแหล่งรวบรวมไฟล์ดิจิทัลทั้งที่เป็นภาพนิ่ง เสียง ภาพเคลื่อนไหว ภาพยนตร์ เอกสาร หนังสือ ตารา ที่นำเสนอโดยผู้เชี่ยวชาญจากทั่วโลก ผ่านเครื่องคอมพิวเตอร์ทั่วไป และ การใช้งานร่วมกับ Application iTunes U บนอุปกรณ์ที่ใช้ระบบปฏิบัติการ iOS ประเภท iPad เพื่อเป็นสื่อการเรียนการสอน และ ช่องทางการติดต่อสื่อสารระหว่างผู้สอนกับผู้เรียนที่เน้นการสร้างปฏิสัมพันธ์ในการเรียน (Interactive learning) ระหว่างผู้เรียนด้วยกันหรือผู้เรียนกับผู้สอนเทคโนโลยีสมัยใหม่และนวัตกรรมการเรียนการสอนมาสนับสนุนให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง (Active learning) เป็นรูปแบบการจัดการเรียนการสอนที่ผสมผสานระหว่างการสอนในชั้นเรียน (Face-to-Face) กับการสอนแบบ e-Learning โดยนำส่วนที่ดีที่สุด (Best features) ของการสอนทั้งสองแบบมาใช้เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด (มหาวิทยาลัย หอการค้าไทย. 2551).ดังนั้นการพัฒนาวิธีการเรียนรู้ให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อประยุกต์เทคนิควิธีการสอนที่เหมาะสมกับการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ เพื่อเกิดเป็นสื่อการสอนสมัยใหม่ที่มีความทันสมัย ผู้วิจัยได้ทำการศึกษาบริบทของจัดการศึกษาแบบออนไลน์ผ่านระบบการศึกษาแบบไฮบริด (SWU Hybrid Education System) และศักยภาพในการเผยแพร่สื่อการเรียนรู้ผ่านระบบ iTunes U Course Manager ร่วมกับกระบวนการออกแบบและพัฒนาสื่อการสอน พบว่าผู้สอนจะต้องมีการออกแบบการจัดการเรียนรู้ ออกแบบวิธีการ เรียนการสอนซึ่งจะต้องคำนึงถึงหลักการทฤษฎีวิเคราะห์ระบบ เพื่อให้การจัดกิจกรรมการเรียนรู้เกิดขึ้นเป็นวงจรต่อเนื่องที่ประกอบด้วยปัจจัยป้อน (Input) กระบวนการ (Process) และผลผลิต (Output) มีการกำหนดกิจกรรม สื่อ และ เวลาในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ มีจุดประสงค์การเรียนรู้ที่ชัดเจน เพื่อมุ่งเน้นให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ในระยะ เวลาที่สั้นๆ (ปัญญาและสุคนธ์,2550:167-172) ผู้วิจัยได้ศึกษาพบว่าแผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคโนโลยี iTunes U บน iPad นั้นมีพื้นฐานการสร้างมาจากรูปแบบเทคโนโลยีทางการศึกษา ที่ประกอบด้วยการใช้ทฤษฎีวิเคราะห์ระบบที่ประกอบด้วยขั้นการดำเนินการตามขั้นตอนทฤษฎีวิเคราะห์ การกำหนดความต้องการ และ ปัญหาที่ได้จากการวิเคราะห์ การกำหนดวัตถุประสงค์ การสำรวจความเป็นไปได้ของทรัพยากร การเขียนโครงสร้างแผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคโนโลยี iTunes U บน iPad รวมถึงการพัฒนากิจกรรมและสื่อการสอน การทดลองใช้ และ การปรับปรุงแก้ไขโดยใช้พื้นฐานของเทคโนโลยีทางการศึกษา ทฤษฎีพฤติกรรมโดยการเรียนรู้จะเสนอกิจกรรมในลักษณะของปฏิกิริยาลูกโซ่ การเร้าและการตอบสนองโดยการสนองแต่ละครั้งทำให้เกิดแรงเสริมการจัดกิจกรรม มินิคอร์ส เป็นรูปแบบวงจรที่คำนึง ถึง Input, Process, Output ซึ่งเป็นกระบวนการที่เหมาะสมกับการสอนแบบบูรณาที่เน้นการใช้สื่อและเทคโนโลยีในการสอน ซึ่งเมื่อนำมาผสมผสานร่วมวิธีการเรียนการสอนแบบ M-Learning และการเผยแพร่สื่อการเรียนรู้บนระบบ iTunes U ก็จะช่วยสร้างความน่าสนใจ ช่วยส่งเสริมประสิทธิภาพการเรียนการสอน เสริมสร้างองค์ความรู้ (Content Knowledge) ทักษะเฉพาะทาง (Specific Skills) ความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน (Expertise) และสมรรถนะของการรู้เท่าทัน (Literacy) และช่วยส่งเสริมประสิทธิภาพการเรียนการสอน โดยเฉพาะการจัดการเรียนการสอนในด้านทักษะเฉพาะทางที่เน้นการเรียนรู้จากแหล่งการเรียนรู้ที่หลากหลาย 

ตามที่โรงเรียนเสาไห้ “วิมลวิทยานุกูล” ได้ดำเนินการเปิดห้องเรียนนำร่องที่เน้นการเรียนการสอนผ่านอุปกรณ์ IPAD ซึ่งการเรียนการสอนในรายวิชา ง21101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ซึ่งเป็นทักษะพื้นฐานที่ผู้เรียนจะต้องศึกษาเนื้อหาที่เกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ข้อมูลและสารสนเทศ และ องค์ประกอบคอมพิวเตอร์ ซึ่งเป็นเนื้อหาที่จะต้องทำการเรียนการสอนร่วมกับอุปกรณ์ IPAD เป็นการผสมผสานวิธีการเรียนการสอนเข้ากับเทคโนโลยี สมัยใหม่ในรูปแบบชุดการสอนมินิคอร์สบนระบบปฏิบัติการ iOS เพื่อเผยแพร่สื่อการเรียนรู้บนระบบ iTunes U จึงเป็นรูปแบบการจัดการเรียนการสอนที่สอดคล้องกับธรรมชาติของผู้เรียนในปัจจุบันและสอดคล้องกับบริบทของสังคมและเทคโนโลยีที่จะนำมาช่วยในการพัฒนาการ เรียนการสอนเพื่อให้ผู้เรียนเกิดทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 (21st Century Skills ) อันจะส่งผลต่อสมรรถนะการเรียนรู้ของผู้เรียนในโรงเรียนเสาไห้ “วิมลวิทยานุกูล” ซึ่งในการจัดการเรียนการสอนในศตวรรษที่ 21 รูปแบบห้องเรียนกลับด้านนั้นเป็นการจัดการเรียนการสอนที่ต้องการยกระดับการศึกษาให้มีความสอดคล้องกับการปฏิบัติจริง (active learning) ทำให้เกิดการเรียนรู้ที่มีประสิทธิผลและผู้ที่มีบทบาทสำคัญของการสร้างการเรียนรู้คือผู้สอนมีบทบาทเป็นผู้อำนวยความสะดวก (facilitator) ผู้ให้คำแนะนำ (coaching) และเสริมพลังแก่ผู้เรียนได้เรียนรู้ด้วยตนเอง (ศศิธร เวียงละวัย. 2556 : 3) เพื่อทีต้องการให้ผู้เรียนมีแรงบันดาลใจในการเรียนมากยิ่งขึ้น มีความสุขกับการเรียนมากยิ่งขึ้นด้วยรูปแบบของหลักการเรียนการสอน ที่เปลี่ยนแปลงจากเดิม จากที่ผู้เรียนเป็นเพียงผู้รับความรู้จากตำราเรียนก็แปรผันมาเป็นผู้ที่เกิดการเรียนรู้ได้ด้วยตนเองอยู่ตลอดเวลา นักเรียนต้องฝึกตั้งคำถาม ทำความเข้าใจคำถามให้ชัดเจนแล้วดำเนินการหาคำตอบเอาเองเป็นการเรียนที่เรียกว่า open learning คือ ไม่มีคำถามและคำตอบตายตัวเป็นรูปแบบการเรียนที่นักเรียนได้ฝึกฝนความริเริ่มสร้างสรรค์และจินตนาการเพื่อบ่มเพาะ ส่งเสริมความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ทักษะการคิดอย่างลึกซึ้ง (critical thinking) เนื่องจากทุกวันนี้ความรู้ย่อมมีวันหมดอายุ (expire date) ประกอบกับสถานการณ์ สภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วหากไม่มีการบูรณาการความคิดสร้างสรรค์ของสิ่งใหม่ก็ทำให้ไม่เกิดการพัฒนา (undeveloped) และไม่สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ในสภาพสังคม เศรษฐกิจ และ การเมืองปัจจุบันได้ และการเรียนรู้แบบร่วมมือกันเป็นทีม (collaborative learning) นักเรียนเข้าถึงความรู้จากการปฏิบัติด้วยตนเอง จากกรอบแนวคิดการจัดการเรียนการสอนในศตวรรษที่ 21 (P21’s Framework for 21st Century Learning) ที่ได้กำหนดทักษะการเรียนรู้ใน 3 ทักษะ ได้แก่ ทักษะชีวิตและการทำงาน ทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม และทักษะข้อมูลการสื่อสารสนเทศและเทคโนโลยี โดยผู้เรียนจะต้องอ่านออกเขียนได้ และคิดเลขเป็น (Reading, (W) Riting (A) Rithmetics: 3Rs) ภายใต้พื้นฐานมาตรฐานการวัดและประเมินผลโครงสร้างและหลักสูตร การพัฒนาผู้สอน และ บรรยากาศการเรียนรู้ ในส่วนของสถานศึกษานั้นมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการสร้างเสริมทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม ซึ่งประกอบไปด้วย การคิดวิเคราะห์ การสื่อสาร การร่วมมือ และความคิดสร้างสรรค์ (Creativity, Critical thinking, Communication and Collaboration: 4Cs) ประกอบกับ ในการจัดการเรียนการสอนแบบ Active Learning ที่เน้นกระบวนการเรียนการสอนแบบห้องเรียนกลับด้าน โดยใช้เทคโนโลยี iTunes U บน IPAD ร่วมกับบทเรียนผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ตและ Chanel YouTube ในรายวิชา ง21101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ได้ออกแบบการจัดการเรียนการสอน ตามการจัดการศึกษาในศตวรรษที่ 21 แบบห้องเรียนกลับด้าน เพื่อพัฒนาทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม ทั้งนี้ก็เพื่อให้ ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้อย่างเหมาะสมกับสภาพความเป็นจริง หรือเป็นการสอนที่เน้นให้เกิดความคิดที่หลากหลายไม่ใช่สอน เพื่อให้เชื่อหรือจดจำโดยปราศจากความสงสัย ทำให้เกิดการ สร้างผลผลิตเป็นชุดความรู้ใหม่หรือต่อยอดองค์ความรู้เดิมและ เสริมให้เกิดความเข้าใจในเนื้อหาสาระของรายวิชารวมถึงการ บูรณาการนำไปใช้ได้จริงในการทำงาน

จากข้อมูลดังกล่าวผู้วิจัยจึงพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคโนโลยี iTunes U บนiPad ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ด้วยกลวิธีการสอนแบบห้องเรียนกลับด้าน เพื่อการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เข้ามาใช้ในการเรียนการสอน ทำให้ผู้เรียนที่เรียนด้วยแผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคโนโลยี iTunes U บนiPad ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต สามารถเรียนรู้และสร้างองค์ความรู้ได้ด้วยตนเอง ตามความแตกต่างระหว่างบุคคล เพื่อเป็นการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้ตามศักยภาพผู้เรียนต่อไป