Sex must say เรื่องเพศต้อง “พูด”

เนื่องจากการสอนออนไลน์ทำให้การจัดการเรียนรู้เป็นไปได้อย่างยากลำบาก เนื่องจากเพียงวิชาหลักก็อัดแน่นสำหรับนักเรียนมากอยู่แล้ว จึงลดวิชาเสรีออกจากคาบในตารางสอน จึงเป็นที่มาของการตกลงขอเวลานักเรียน 1 ชั่วโมง 10 นาที ต่อ 2 อาทิตย์ เพื่อสร้างแคมเปญบางอย่างที่น่าจะดึงเอา "ข้อดี" ของการเรียนออนไลน์ออกมาได้

สาเหตุที่เลือกเรื่อง Sex must say มาเป็นแคมเปญแรก เนื่องจากผู้สอนคิดว่าข้อดีหนึ่งของการเรียนออนไลน์คือการที่นักเรียนจะมีพื้นที่ให้กล้าคิดและกล้าถามมากขึ้นโดยไม่ต้องกลัวที่จะถูกตัดสิน ไม่เขินที่จะถามคำถามอย่าง "ตรงไปตรงมา" โดยให้ทางเลือกแก่นักเรียนในการถามผ่านการเปิดไมค์ การแชท และการถามคำถามแบบไม่ระบุตัวตนบน padlet.com

การดำเนินกิจกรรมแบ่งเป็น 2 อาทิตย์ ดังนี้

อาทิตย์ที่ 1

ระยะเวลา 10 นาที

สื่อและเครื่องมือ

• Class dojo (สามารถเปลี่ยนไปใช้เป็น Google classroom หรือ Microsoft team ได้ครับ)
• คลิปวิดิโอ (https://www.youtube.com/watch?v=QUXDgAy45KE&ab_channel=echo )
• พื้นที่ในการถามคำถาม (Padlet)
• การตอบแบบสอบถามใน Google form (แคปหน้าจอหลังจากที่ตอบคำถามมาส่งครูใน Class dojo)

(ตัวอย่างคำสั่งใน Class dojo)

คำถามใน Google form (คุณครูสามารถสร้างและแก้ไขให้เหมาะสมมากขึ้นตามบริบทครับ) https://forms.gle/2F1ZuWVMZmG6by7w9

อาทิตย์ที่ 2

ระยะเวลา 1 ชั่วโมง

สื่อและเครื่องมือ

• โปรแกรม Zoom
• สไลด์ PowerPoint

ลำดับและขั้นตอนการชวนพูดคุย

1. สร้างพื้นที่ปลอดภัยแก่นักเรียน โดยการพูดสร้างข้อตกลงแต่แรกเริ่มว่า การพูดคุยวันนี้จะไม่มีการตัดสินนักเรียน และการนำเสนอแนวคิดของครูวันนี้เป็นเพียงแนวคิดหนึ่งเท่านั้น นักเรียนสามารถเห็นแย้งและร่วมพูดคุยกันได้
2. อธิบายถึงปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่น
3. เชื่อมโยงถึงคุณลักษณะของสิ่งมีชีวิต ว่าการสืบพันธุ์เป็นคุณลักษณะของสิ่งมีชีวิต ดังนั้น เรื่อง Sex จึงเป็นเรื่อง "ปกติ"
4. ชวนนักเรียนคิดเกี่ยวกับคำต่าง ๆ ที่เราใช้เรียก จู๋ (Penis) และจิ๋ม (Vagina) โดยครูเองจะยกตัวอย่างคำว่า ควย และหี ซึ่งคิดว่าน่าจะเป็นคำหยาบคายที่สุดขึ้นมาก่อน และหลังจากที่นักเรียนพูดคุยกันซักพัก จึงเริ่มอธิบายและ normalize คำศัพท์ต่าง ๆ ที่สื่อถึงเครื่องเพศทั้งสอง เพราะในตัวของมันแล้วไม่มีสิ่งไหนเท่านั้นที่เป็นของ "ต่ำ" หรือด้อยค่าไปกว่าอวัยวะอื่น ๆ
5. เชื่อมโยงเนื้อหาของเครื่องเพศทั้งสองไปสู่เรื่องความหลากหลายทางเพศ ผลักดันแนวคิดของ คน = คน ทุกคนคือคนเท่าเทียมกัน และกล่าวต่อไปถึงเรื่องเพศที่เราจะคุยกันในวันนี้ คือการพูดถึง "ทุกเพศ" ไม่ใช่เพียงชายและหญิงเท่านั้น
6. อธิบายการมี Sex อย่างปลอดภัย ในประเด็นต่าง ๆ เริ่มจากการป้องกันการตั้งครรภ์
7. อธิบายการใส่ถุงยาง ขนาดถุงยาง การเลือกซื้อถุงยาง รวมถึงชวนคุยเรื่องการแก้ปัญหาความไม่กล้าหรือความอายในการซื้อถุงยาง
8. อธิบายการคุมกำเนิดในรูปแบบอื่น ๆ อย่างละเอียด ทั้งข้อดีและข้อจำกัด พร้อมคำเตือนและคำแนะนำเป็นพิเศษกับยาคุมฉุกเฉิน
9. อธิบายเรื่องรายละเอียดของ HIV
10. อธิบายการป้องกัน HIV การใช้ยา PrEP และยา PEP
11. อธิบายถึงการรักษา HIV ในปัจจุบัน โดยเน้นย้ำถึงแนวคิดของ คน = คน ผู้ติดเชื้อ HIV ก็คือคนปกติเช่นเดียวกับเรา รวมไปถึงการพูดเรื่อง U = U ด้วย
12. อธิบายโรคที่ติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ (เน้นย้ำว่ายาต้าน HIV ไม่สามารถป้องกันโรคอื่น ๆ ได้)
13. ชวนนักเรียนพูดคุยเกี่ยวกับประเด็น Consent โดยอธิบายในหลายแง่มุมและย้ำอีกครั้งว่าแนวคิดทั้งหมดที่กล่าวมา นักเรียนไม่จำเป็นต้อง "เชื่อ" ทั้งหมด ครูเองก็สามารถผิดพลาดได้ ขอให้นักเรียนตรวจสอบข้อมูลและศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมอีกครั้ง อย่าให้ใครมาเอาเปรียบเราเพียงเพราะเขาน่าเชื่อถือหรือเพราะเรารักเขา
14. ย้ำนักเรียนอีกครั้งว่า การที่ครูนำเรื่องดังกล่าวมาสอน ไม่ได้หมายความว่าครูชี้นำให้นักเรียนไปมีเพศสัมพันธ์ หรือ " ต้อง" มีเพศสัมพันธ์ เพียงแต่หากนักเรียนมีเพศสัมพันธ์ก็ขอให้เป็นเพศสัมพันธ์ที่มีการป้องกันและเกิดจากความยินยอมของทั้งสองฝ่าย วัยรุ่นมี Sex เป็นเรื่องปกติ และวัยรุ่นที่ไม่มี Sex ก็เป็นเรื่องปกติเช่นกัน อย่างน้อยหากนำเรื่องนี้มาคุยกันอย่างเปิดเผย ปัญหาที่เกิดขึ้นก็จะถูกแก้ไขอย่างถูกต้อง
15. ชวนคุยเรื่องอันตรายของการอัดคลิปวิดิโอและการวิดิโอคอล
16. เปิดโอกาสให้นักเรียนพูดคุยและซักถามผ่าน Zoom, Chat หรือถามแบบไม่ระบุตัวตนที่ Padlet (ตอบคำถามที่นักเรียนถามใน อาทิตย์แรกในช่วงนี้)

เนื่องจากประเด็นนี้เป็นประเด็นที่อ่อนไหวและอาจนำมาซึ่งความเข้าใจผิดในจุดประสงค์ของกิจกรรม ผู้สอนจึงได้ขอให้นักเรียนทำแบบประเมินกิจกรรมอีกครั้ง ใน forms.gle/7upUTe98umap35Yz9 (คุณครูสามารถสร้างและแก้ไขให้เหมาะสมมากขึ้นตามบริบทครับ)

จากการสอบถามนักเรียนและผู้ปกครองหลายท่าน พบว่าผลตอบรับออกมาในแนวทางที่ดี จึงเป็นที่มาของการนำมาแบ่งปันในครั้งนี้ครับ

(ครูผู้สอนเองนั้นหาข้อมูลจากการอ่าน และสอบถามข้อมูลจากผู้เชี่ยวชาญในด้านต่าง ๆ มาในระดับหนึ่งเท่านั้น ไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญด้านเพศศึกษาแต่อย่างใด หากท่านใดมีชุดความรู้ที่ต้องการเสนอแนะ สามารถให้ข้อมูลเพิ่มเติมแก่ผู้จัดทำได้ ผู้จัดทำยินดีรับฟังและปรับเปลี่ยนไปตามบริบทความรู้ที่ลึกซึ้งขึ้น ขอขอบคุณทุกท่านมา ณ ที่นี้)

Sex must say เพราะเรื่องเพศจะต้องพูดกันได้ "ซักที"

สมส่วน