(ร่าง) รัฐธรรมนูญห้องเรียน

เป็นปกติของการปฐมนิเทศของการจัดการเรียนรู้ จะต้องมีการชี้แจงข้อตกลงในการอยู่ร่วมกัน ซึ่งตามปกติแล้ว ครูหรือผู้จัดการเรียนรู้จะเป็นคนที่ตั้ง กำหนด ขอบเขตและข้อตกลงในการอยู่ร่วมกันภายในห้องเรียนและระหว่างการจัดการเรียนรู้ ซึ่งการกระทำดังกล่าวเป็นสิ่งที่ดีที่ช่วยป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้นในอนาคตได้ แต่ในหลาย ๆ ครั้งครูผู้สอนเองก็เกิดการหลงลืมไปว่า ผู้เรียนแต่ละห้องหรือแต่ละแผนมีรูปแบบการเรียนหรือรูปแบบการดำรงชีวิตที่ไม่เหมือนกัน ส่งผลให้ข้อตกลงนั้น ๆ ไม่สามารถบังคับใช้หรือไม่เอื้อให้ผู้เรียนสามารถดำเนินชีวิตตามกฎหรือข้อตกลงนั้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้นจะดีมั้ยหากข้อตกลงหรือกฎนั้น ๆ ผ่านการทำประชามติจากผู้เรียนแต่ละห้องก่อนว่าเห็นชอบหรือไม่อยากจะแก้ไขตรงไหนหรือไม่ ซึ่งวิธีการไม่ได้ซับซ้อนและใช้เวลาไม่นานนัก จะขอสรุปอย่างง่าย ๆ ดังนี้

1. ครูผู้สอนร่างกฎและข้อตกลงอย่างคร่าว ๆ เพื่อเป็นแนวทางในการทำกฎร่วมกัน
2. ในคาบแรกของการจัดการเรียนรู้ ครูผู้สอนทำการปฐมนิเทศรายวิชา ชี้แจงให้ทราบถึงเนื้อหา ผลการเรียนรู้และตัวชี้วัด
3. ชี้แจงผู้เรียนถึงกฎหรือข้อระเบียบที่ไม่สามารถแก้ไขได้พร้อมแจงเหตุผล
4. หลังจากนั้นจะเริ่มเข้าสู่ช่วงการทำประชามติ (ร่าง) รัฐธรรมนูญห้องเรียน โดยจะทำการพิจารณาไปทีละประเด็น เริ่มตั้งแต่ การเก็บคะแนน การส่งงาน การขาด ลา มาสาย การโดดเรียน การใช้อุปกรณ์ต่าง ๆ ภายในห้องเรียน รวมไปถึงข้อยกเว้นหรือหมวดเฉพาะกาลต่าง ๆ
5. หากมีการขอแก้ไข เพิ่มเติมหรือยกเลิกร่างข้อใด ๆ ก็ตาม จะให้ผู้ที่ขอเปลี่ยนแปลงชี้แจงถึงเหตุผลของการขอเปลี่ยนแปลง หลังจากนั้นจึงถามมติจากสมาชิกในห้องเรียนอีกครั้งว่าเห็นชอบตามที่ขอแก้หรือไม่ เพราะอะไร
6. หลังจากนั้นเมื่อทำประชามติครบทุกข้อแล้ว จะประกาศใช้เป็นรัฐธรรมนูญห้องเรียนของรายวิชานั้น ๆ ของห้องนั้น ๆ โดยทำการถ่ายเอกสารรัฐธรรมนูญดังกล่าวไปยังผู้เรียนทุกคนพร้อมลงชื่อรับทราบ

จากการดำเนินกิจกรรมดังกล่าวที่ผ่านมา พบว่าผู้เรียนสามารถดำเนินตามข้อตกลงที่เกิดจากผู้เรียนในแต่ละห้องได้อย่างมีประสิทธิภาพและไม่เกิดข้อโต้แย้งหรือการโต้เถียงในภายหลัง