รู้จักนักเรียน รบร้อยครั้ง ชนะร้อยครั้ง

ครูยาเป็นครูสอนเด็กเล็กระดับอนุบาล ตอนแรกครูยาเกริ่นว่าตัวเองไม่ได้มีเทคนิคอะไรที่เป็นรูปเป็นร่างเพื่อมาบอกเรา แต่ด้วยความเป็นครูที่ค่อย ๆ ฉายผ่านแววตา น้ำเสียง และเนื้อหาที่ครูยาเล่าให้ฟัง ทำให้เราได้รู้ว่าทัศนคติในการสอนก็สำคัญเทียบเท่ากับเทคนิคหรือเกมเจ๋ง ๆ เหมือนกัน

ครูยาเล่าให้ฟังว่าสำหรับเด็กเล็ก สิ่งที่สำคัญไม่ใช่การเรียนเนื้อหารายวิชาแยกขาดกัน แต่คือการบูรณาการความรู้จากศาสตร์ต่าง ๆ เข้าด้วยกันโดยผ่านการ “เล่นอย่างมีสาระ” และ “การลงมือทำด้วยตัวเอง”

ครูยายกตัวอย่างกิจกรรมที่น่าสนใจอย่างหนึ่งที่ให้เด็ก ๆ ในชั้นเรียนได้เข้าร่วมคือ กิจกรรมการย้อมสีผ้า ที่ครูยาได้ไปเรียนรู้จากการทำจิตอาสากับกลุ่มเพื่อนของตนมา ครูยาต้องการส่งต่อความรู้ที่ได้ไม่ให้หายไป จึงค่อย ๆ พาเด็ก ๆ ทำกิจกรรมการย้อมสีผ้าไปทีละขั้นตอน เช่น การนำผ้าไปจุ่มในสีย้อมที่ได้จากคราม ระหว่างการทำกิจกรรมเด็ก ๆ จะได้ฝึกการกล้ามเนื้อของตัวเอง ได้สนุกกับสิ่งที่ทำ และที่สำคัญที่สุดได้รู้สึกภาคภูมิใจกับเสื้อที่ตัวเองย้อม และยังได้นำเสื้อตัวนั้นกลับไปเป็นที่ระลึกอีกด้วย

หลังจากจบทุกกิจกรรม ครูยาก็จะสรุปสาระที่เด็ก ๆ ควรจะได้ในแต่ละกิจกรรม เช่น ขั้นตอนการย้อมสีผ้า และสีย้อมผ้าประเภทต่าง ๆ 

นอกจากนี้ ครูยายังใช้การเรียนรู้ผ่านการเล่น และการลงมือปฏิบัติกับสถานการณ์อื่น ๆ เช่น การสอนเรื่องการรับมือกับคนแปลกหน้าแบบที่ควรจะเป็น คือไม่ใช่แค่ห้ามพูดอะไรทั้งนั้นเมื่ออยู่ต่อหน้าคนแปลกหน้า แต่ควรรู้ว่าจะต้องพูดอย่างไรเพื่อให้ตัวเองปลอดภัย

ครูยาเล่าให้ฟังว่าเด็ก ๆ ชอบและมีความสุขกับการได้ลงมือปฏิบัติสิ่งที่ผู้ใหญ่อาจจะมองข้ามไป แต่เป็นสิ่งที่ตัวเขาสนุกไปกับมันจริง ๆ เมื่อครูได้เห็นเด็ก ๆ ยิ้ม ครูเองก็มีความสุขตามไปด้วย :)

อย่างไรก็ตาม ในบรรดาเด็ก ๆ ที่มีความสุขกับการทำกิจกรรมก็มีเด็ก ๆ บางคนที่สมาธิหลุดหรือเริ่มรู้สึกไม่สนุกกับกิจกรรมไปบ้าง ครูยาเล่าให้ฟังว่า ครูจะไม่ใช้การบังคับเพื่อดึงเขากลับมาร่วมกิจกรรมโดยเด็ดขาด เพราะจะทำให้เขาขยาดกับสิ่งนั้นไปเลย แต่สิ่งที่ควรทำคือการให้คุณครูอีกท่านไปช่วยดูแล ให้เวลาให้เขาได้อยู่นิ่ง ๆ หรืออยู่กับตัวเองสักพักจนกว่าจะอยากกลับมาทำใหม่ หรือถ้าไม่อยากทำแล้ว ก็หาสิ่งอื่นที่ช่วยให้เขาเรียนรู้ได้ให้เขาได้ร่วมคิด ร่วมทำ เราเองก็เชื่อว่าเวลาเป็นสิ่งที่มีค่า แต่เวลาก็ต้องใช้อย่างมีคุณภาพ โดยให้สิทธิเด็ก ๆ ได้เลือกใช้เวลาของตัวเองไม่ต่างจากที่เรามีสิทธิเลือกใช้เวลาของตัวเองเช่นกัน

ครูยาทิ้งท้ายไว้อย่างน่าคิดว่า “เด็กทุกคนควรจะมีความสามารถที่จะดูแลตัวเองได้ ถ้าเขาตกน้ำแล้วว่ายน้ำเองไม่เป็น ถึงจะกอดปริญญาไว้กี่ใบก็ไร้ประโยชน์ทั้งนั้น”

บอกเล่าไอเดียโดย

คุณครูอาริยา หมัดมุด จากกลุ่มมะขามป้อม