“ถ้าเด็กกล้าแสดงออก เวลาเขามีเรื่องอะไรเขาก็จะกล้าเปิดเผย”

ครูตุ๊กตา ครูแนะแนวที่ออกแบบกิจกรรมที่อยากจะช่วยให้นักเรียนกล้าแสดงออก มีส่วนร่วมในชั้นเรียน

จึงก่อกำเนิด กิจกรรม “เพื่อนช่วยเพื่อน”

อุปกรณ์ที่ใช้ในคาบนี้

1. ตะเกียบ

2. เม็ดมะขาม

3. ลูกอม

(คุณครูท่านอื่น ๆ สามารถแทนเป็นขนมชนิดอื่น ๆ ได้)

ก่อนเริ่มกิจกรรม ครูตุ๊กตา จะให้นักเรียนร้องเพลงและตบมือเข้าจังหวะ ในเพลงที่มีชื่อว่า “เพลงกิจกรรม” เพื่อให้นักเรียนได้รีแลกซ์ และเตรียมความพร้อมก่อนเริ่มกิจกรรม

" กิจกรรมเป็นสื่อนำแห่งความสำเร็จ

กิจกรรมเป็นเหตุสนุกสนาน

กิจกรรมทำให้ใจเบิกบาน

กิจกรรมสร้างความสามัคคี

...."

การร้องเพลงจะช่วยสร้างความพร้อมที่จะมีส่วนร่วมในชั้นเรียนให้แก่นักเรียน

หากมีเด็กคนไหนที่ไม่ร่วมตบมือ ครูตุ๊กตาก็จะเข้าไปถามถึงความไม่สบายใจของเด็ก

เข้าสู่กิจกรรม “เพื่อนช่วยเพื่อน” 

คุณครูตุ๊กตาให้นักเรียนมานั่งรวมกันเป็นวงกลมเพื่อเริ่มกิจกรรม

(โดยก่อนหน้ากิจกรรมนี้คุณครูตุ๊กตาได้มีการจัดกิจกรรมเพื่อสร้างพื้นที่ปลอดภัยให้แก่นักเรียนในชั้นเรียน)

พร้อมนำอุปกรณ์ที่ได้เตรียมมาในวันนี้ใส่ตะกร้าเอาไว้

“ไหนใครอาสาจะเป็นคนแรก” คุณครูตุ๊กตาถาม

คุณครูตุ๊กตาได้ให้นักเรียนแรกเลือกของในตะกร้าที่มีทั้งตะเกียบ เม็ดมะขาม และลูกอมจำนวนหลายชิ้น โดยนักเรียนแต่ละคนจะหยิบอะไรกี่ชิ้นก็ได้ตามใจชอบ เพียงต้องกะให้ได้ว่าเพื่อนในห้องจะได้รับของครบทุกคน 

การจะส่งตะกร้าต่อให้เพื่อน ไม่ใช่เพียงการยื่นให้เฉย ๆ แต่ครูตุ๊กตามีกติกาให้นักเรียนเคารพซึ่งกันและกัน โดยให้นักเรียนแสดงออกผ่านการไหว้เพื่อนที่เราจะส่งให้ และเพื่อนที่รับของก็ต้องรับไหว้ 

เพื่อแสดงออกว่า “เราเสมอกัน”

บางคนก็เขิน เพราะเขาไม่เคยไหว้เพื่อน

ระหว่างหยิบของครูตุ๊กตาก็สังเกตเห็นความน่ารักของนักเรียนว่า เขาก็ลองนับดูว่าต้องหยิบเท่าไหร่นะ เพื่อนคนอื่นถึงจะได้ของ

เมื่อนักเรียนได้ของครบทุกคนแล้วครูตุ๊กตาก็ถามกับนักเรียน “นักเรียนทราบมั้ย กิจกรรมนี้เราจะทำอะไร”

“ให้เอาตะเกียบหยิบขนมกินครับ”

ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนตอบเพื่อกล้าพูด กล้าแสดงออก คนไหนที่ยังไม่เคยตอบครูก็สะกิดให้เค้าถาม และบอกเสมอว่า “ไม่มีผิดถูกนะคะ”

ทั้งกระตุ้นให้เขากระตือรือร้น ทั้งสังเกตพฤติกรรม

“หนูคิดว่าคุณครูน่าจะให้เล่นเกมมั้งคะ แบบหยิบลูกอมส่งต่อ ๆ กัน”

“เกือบถูกค่ะ” จริง ๆไม่มีผิดถูก แต่ก็พยายามเชียร์ให้เขาแสดงออก เขาจะได้ภูมิใจที่ได้แสดงออก

“เอาล่ะ กิจกรรมต่อไป วันนี้ครูจะให้นักเรียนเอาตะเกียบมาวางทางซ้ายมือ (หน้าเพื่อนที่นั่งทางซ้าย) เม็ดมะขามไว้ตรงหน้า และลูกอมไว้ทางด้านขวา (หน้าเพื่อนที่นั่งทางขวา) ”

เม็ดมะขาม สื่อถึง ตนเอง

ครูตุ๊กตาได้ให้นักเรียนสร้างงานศิลปะที่สื่อถึงตัวตนของนักเรียน โดยใช้เม็ดมะขาม 

ตะเกียบ ฝึก สมาธิ 

เล่นกิจกรรมหมู่ฝึกสมาธิ โดยให้นักเรียนใช้มือซ้ายหยิบตะเกียบของเพื่อนที่เอามาไว้หน้าเรา ย้างไปให้เพื่อนคนทางซ้าย โดยนับ 1-2-3 ตามจังหวะ (จับ-ยก-วาง)

1-2-3 วนต่อเรื่อย ๆ 

ลองเพิ่มความยาก ให้นักเรียนออกเสียง 1 ในใจ

ยากขึ้นไปอีก ไม่ออกเสียง 1-2 

จะมีบางคนที่เร็วเกินไป ก็จะไม่มีตะเกียบ

และถ้ามีเวลาเหลือก็จะลองให้นักเรียนสลับด้าน ให้เขาได้ลองใช้ด้านที่ไม่ถนัดดูบ้าง

ลูกอม ส่งความรัก ให้เพื่อน

ส่วนลูกอมที่ครูให้วางให้เพื่อนด้านขวา ก็คือเป็นการแบ่งปันความรักให้แก่เพื่อนของเรา 

สรุปกิจกรรม

ลูกอม แทนความรักที่มีให้เพื่อน

เม็ดมะขาม สร้างสัญลักษณ์ความเป็นตนเอง

ตะเกียบ แทนความสามัคคีที่มีร่วมกันกับเพื่อน

ทั้งหมดนี้เป็นกิจกรรมที่ครูตุ๊กตาอยากปลูกฝังเรื่องคุณธรรม ความมีสัมมาคารวะต่อเพื่อนด้วยกันเอง ให้เกียรติซึ่งกันและกัน มีความกล้าแสดงออก และการมีส่วนร่วมในห้องเรียน

นอกจากนี้ ครูตุ๊กตายังใช้คาบนี้ในการสังเกตการณ์ได้ว่ามีนักเรียนคนไหนผิดใจกัน ไม่อยากคุยกันได้อีกด้วย ซึ่งถ้าหากนักเรียนคนไหนมีปัญหาอะไร ก็อาจจะเรียกเขาไปคุยทีหลังได้ว่าเกิดอะไรขึ้น

ครูตุ๊กตา น.ส.สว่างจิตร แกล้วกล้า

โรงเรียนขนาดมอญพิทยาคม จังหวัดสุรินทร์