ในบทเรียนพันธะเคมี ตามหลักสูตรจะเป็นออกเป็น 3 พันธะคือ พันธะไอออนิก พันธะโคเวเลนต์ และพันธะโลหะ ในส่วนของพันธะโคเวเลนต์นั้น เกิดขึ้นเมื่ออะตอมของธาตุมาใช้อิเล็กตรอนร่วมกัน ตามชื่อพันธะโคเวเลนต์ (Covalent Bond) ซึ่ง Co หมายถึง ร่วมกัน และ Valent (adj.) มาจาก Valence (n.) electron ซึ่งหมายถึง อิเล็กตรอนวงนอกสุด
ในการอธิบายให้ผู้เรียนเข้าใจเกี่ยวกับการเกิดพันธะโคเวเลนต์นั้นมีด้วยกันอยู่หลายวิธี วันนี้กระผมจะมานำเสนอวิธีที่ผมใช้ในห้องเรียน ยกตัวอย่างการเกิด Carbondioxide CO2 เกิดขึ้นจากการใช้อิเล็กตรอนร่วมกันของ อะตอมของคาร์บอน และ อะตอมของออกซิเจนดังนี้ อะตอมของคาร์บอนมีอิเล็กตรอนวงนอกสุด (Valence e-) จำนวน 4 ตัว ซึ่งตามหลักก็ต้องทำให้อะตอมมีจำนวนอิเล็กตรอนวงนอกสุดครบ 8 ตัว (ตามกฏออกเต็ด; Octet Rule) นั่นแปลว่าอะตอมของคาร์บอนนั้นต้องการอิเล็กตรอนเพิ่มอีก 4 ตัว ในขณะเดียวกัน อะตอมของออกซิเจน มีอิเล็กตรอนวงนอกสุด 6 ตัว ก็ต้องการอิเล็กตรอนเพิ่มอีก 2 ตัว การจัดการเรียนการสอนในห้อง ครูจะให้นักเรียนจำลองตัวเองเป็นอะตอม และให้ใช้แขนเป็นจำนวนของอิเล็กตรอนที่ต้องการเพิ่ม ดังนี้ (ในตัวอย่างนี้ใช้นักเรียนจำนวน 4 คน)
สรุปการใช้เทคนิค
** เพิ่มเติม **
ครูอาจชี้ให้นักเรียนเห็นเพิ่มเติมได้ว่า ถ้านักเรียนจับมือกันแบบหลวม ๆ (จับมือห่าง ๆ อาจจะเป็นลักษณะของการเอื้อมือจับ จับแค่ปลายนิ้ว) เป็นตัวบ่งชี้ถึงระยะห่างระหว่างอะตอมซึ่งสามารถแสดงให้เห็นถึงความแข็งแรงของพันธะได้อีกด้วย (จับมือห่าง ๆ ความยาวพันธะยาว มือหลุดง่าย พันธะไม่แข็งแรง) หรือถ้าอะตอมอยู่ใกล้กันเกินไป (นักเรียนยืนชิดกันไป ก็จะอึดอัด) ซึ่งเป็นอีกวิธีหนึ่งที่จะทำให้นักเรียนได้คอนเซปด้วยว่าการเกิดพันธะเคมีต้องมีระยะห่างระหว่างอะตอมที่เหมาะสม
ครูอาจจะปรับการจัดการเรียนการสอนแบบธรรมดาให้เป็นเกมส์ได้ โดยกำหนดเลขที่นักเรียนเรียนให้จำลองตัวเองเป็นอะตอมของธาตุ แล้วให้นักเรียนวิ่งหาอะตอมของธาตุอื่นๆตามที่กำหนดเพื่อให้เกิดเป็นสารประกอบได้ พอจับได้ครบทุกแขนแล้ว นักเรียนจะทราบชนิดของพันธะที่เกิด รวมถึงจำนวนอะตอมคู่ร่วมพันธะ สามารถทำให้นักเรียนเขียนสูตรสารประกอบได้อีกด้วย
จะเห็นว่าไม่ต้องใช้อุปกรณ์เสริมอย่างอื่น ในการจัดการเรียนการสอน เพียงแค่มีครูมีนักเรียน ก็สามารถจัดการเรียนการสอนได้เลย ซึ่งสามารถใช้ในการเรียนนอกห้องได้ การใช้เทคนิคดังกล่าวนี้นอกจากจะให้ผู้เรียนได้เห็นภาพ เข้าใจ ยังเป็นการเปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการจัดการเรียนการสอนในห้องเรียนทำให้เกิด Self-awareness อีกด้วย