เมื่อนักเรียนขอ “แรป” เพื่อ “เรียนรู้”

ห้องเรียนภาษาไทยที่จะขอฉีกทุกกฎการเรียนรู้ เมื่อครูชวนนักเรียนมาร้อง “เพลงลูกทุ่ง” แต่นักเรียนขอ “แรป” เพื่อ “เรียนรู้” หลักภาษาความแตกต่างที่ซ่อนความลับบางอย่างเอาไว้

.

ก่อนการ “แรป” (ที่มาและแรงบันดาลใจ)

“คุณครูค่ะ หนูเบื่อ หนูไม่เข้าใจ” - เสียงเล็ก ๆ สะท้อนความรู้สึกฉงนกับฉันทลักษณ์และหลักภาษาเมื่อต้องประจันหน้ากับกลอนแปด

.

นั่นเองคือจุดเริ่มต้นของแรงบันดาลใจที่ทำให้ครูทราย คุณครูประจำวิชาภาษาไทย จัดการเรียนรู้เรื่อง “กลอนแปดหรือกลอนสุภาพ” ด้วยการนำ “เพลงลูกทุ่ง” เข้ามาเชื่อมโยงบทเรียนเพื่อให้นักเรียนเข้าใจเกี่ยวกับ “สัมผัสของกลอน” ได้ง่ายขึ้น

.

แต่เรื่องราวในคาบนี้กลับสนุกและน่าตื่นเต้นขึ้นไปอีก เมื่อนักเรียนสะท้อนว่า “คุณครูค่ะ แล้วเพลงแรปใช้เรียนรู้ได้ไหมคะ”

เมื่อนักเรียนสะท้อนมา มีหรือที่ครูทรายจะไม่จัดให้ จึงเป็นต้นกำเนิดของคาบภาษาไทยที่จะมา “แรป” เพื่อ “เรียนรู้”

.

เริ่ม “แรป” เพื่อ “เรียนรู้” (กระบวนการ)

.

ครูทรายเริ่มต้นคาบด้วยบอกว่าในคาบนี้จะเรียนเรื่อง “กลอนสุภาพ” ก่อนจะชวนนักเรียนสังเกตฉันทลักษณ์ (โครงสร้าง) ของกลอนแปด แล้วจึงชวนนักเรียนมองหาว่าอะไรที่เป็นจุดเด่นและสิ่งเหล่านั้นมีความเชื่อมโยงหรือสัมพันธ์กันอย่างไร

.

ในช่วงแรกของกิจกรรมนักเรียนสะท้อนกลับมาว่าไม่ค่อยเข้าใจ คุณครูจึงเปิดเพลงลูกทุ่ง “ดาวเรืองดาวโรย” เพื่อให้นักเรียนได้ลองสังเกตอีกครั้ง คราวนี้นักเรียนหลายคนเริ่มเข้าใจแล้วว่าสิ่งที่คุณครูชวนสังเกตคืออะไร

.

การ “สัมผัส” นั่นเอง - กลอนสุภาพหรือกลอนแปดมีฉันทลักษณ์ที่บังคับการสัมผัสนอกและสัมผัสใน

.

ก่อนจะแยกไปทำกิจกรรมกลุ่ม มีนักเรียนบางส่วนแสดงความเห็นว่า “คุณครูค่ะ แล้วเพลงแรปใช้เรียนรู้ได้ไหมคะ” .

แน่นอนว่าทุกการเรียนรู้เป็นไปได้ และเพลงแรปก็มีสัมผัสเชื่อมโยงที่น่าสนใจเช่นกัน ครั้งนี้นักเรียนจึงเป็นฝ่ายขอคุณครูเปิดเพลงแรป “จำเลยรัก” ของฟักกลิ้ง ฮีโร่ เพื่อทำความเข้าใจเรื่องของการสัมผัสของหลักภาษาอีกครั้ง

.

เมื่อนักเรียนเริ่มเข้าใจและมองเห็นความเชื่อมโยงเกี่ยวกับการสัมผัสของกลอนแปดเรียบร้อยแล้ว ครูทรายจึงมอบหมายให้นักเรียนแบ่งกลุ่มกลุ่มละ 3 คน แต่งกลอนสุภาพภายใต้หัวข้อ “วันสำคัญ” ซึ่งในคาบนี้ได้เลือกหัวข้อ “วันครู”

.

ครูทรายแนะนำว่าหัวข้อที่ใช้ในการแต่งกลอนควรเลือกตามความสนใจของนักเรียน เพราะนักเรียนจะได้รู้สึกเชื่อมโยงและทำความเข้าใจบทเรียนได้ง่ายขึ้น

.

ช่วงท้ายคาบ คุณครูทบทวนเรื่องที่เรียนในวันนี้อีกครั้ง และชวนนักเรียนสะท้อนว่าจากกิจกรรมดังกล่าวมีอะไรบ้างที่พวกเขาได้เรียนรู้

.

ผล “แรป” (ผลลัพธ์)

.

“ผมสนุกที่ได้เรียนรู้แบบนี้ครับ”

“มันง่ายมากเลยค่ะครู” – เสียงสะท้อนจากห้องเรียนภาษาไทยของครูทราย

.

นักเรียนอธิบายได้ว่าการแต่งกลอนต้องมีสัมผัสคล้องจอง และเข้าใจฉันทลักษณ์ของกลอนสุภาพ รวมถึงขอไปหาเพลงแรปมาฟังอีก เพื่อจะเรียนรู้เพิ่มเติม

.

คุณครูได้เรียนรู้เช่นกันว่าการเปลี่ยนการกระบวนการเรียนหรือเนื้อหาให้เป็นสิ่งที่นักเรียนสนใจ จะทำให้พวกเขาอยากมีส่วนร่วมและสนุกกับการเรียนมากขึ้น

.

ทุกการ “แรป” สามารถสร้างการเรียนรู้ที่ “ไร้ขีดจำกัด”

.

“กลอนสุภาพแรปรู้เราจำจด ท่องกลอนบทสดับรับรองส่ง

สัมผัสนอกสัมผัสในอย่างวยงง  ความรู้คงทนทานผ่านการเรียน”

– โดย ศิริลักษณ์ สุทธิช่วย ผู้ถ่ายทอดเรื่องราว

ขอมอบกลอนบทนี้ให้แด่คุณครูทราย คุณครูทุกท่าน และทุกการเรียนรู้ที่ “เป็นไปได้”

.

คุณครูเจ้าของไอเดีย: สิริภรณ์ พัชราวุฒิ (ครูทราย) คุณครูประจำวิชาภาษาไทย โรงเรียนดาราวิทยาลัย

ผู้ถ่ายทอดเรื่องราว: ศิริลักษณ์ สุทธิช่วย (ครูเท็น) ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงในโครงการทีช ฟอร์ ไทยแลนด์