เวลา-คุณค่า-และการแนะแนวชีวิต

จุดเริ่มไอเดีย

มักจะมีคำพูดคุ้นหูที่ว่า “แม้คนเราจะมีเวลาในหนึ่งวันเท่ากัน แต่ชีวิตใช้ชีวิตเราไม่เท่ากัน” ถ้าหากขยายความประโยคนี้พบว่า การใช้ชีวิตในหนึ่งวัน บางคนอาจจะใช้เวลาได้อย่างคุ้มค่าและมีคุณค่า แต่บางคนกลับใช้เวลาให้หมดไปอย่างไร้ประโยชน์ มันจะดีกว่าไหม ถ้าหากเราสามารถรักษาเวลาได้ดีกว่านี้

ครูต้น-ภาธรณ์ สิรวรรธกุล ได้อ่านบทความคุณค่าของเวลา รู้สึกว่ามันเป็นเรื่องที่สะกิดใจจึงนำเรื่อง “เวลาและคุณค่า” มาออกแบบการเรียนรู้วิชาแนะแนว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เพื่อให้นักเรียนเห็นคุณค่าของเวลา ตั้งแต่ 1 ปี 1 เดือน 1 สัปดาห์ 1 วัน 1 ชั่วโมง 1 นาที 1 วินาที และ เสี้ยววินาที ใช้เวลาในการเรียน 1 ครั้งให้นักเรียนได้เห็นความคุ้มค่าของเวลาแค่ 1 คาบเรียน เริ่มนับถอยหลังเวลาในคาบนี้กัน...

กระบวนการเรียนรู้

1.     ครูต้นเริ่มต้นชั้นเรียนด้วยคำถาม check-in นักเรียนว่า “เวลาคืออะไร?” เพื่อเปิดหัวเรื่องการเรียนรู้ของวันนี้

นักเรียน A: เวลาเป็นเงินเป็นทอง

นักเรียน B: เวลาผ่านแล้วผ่านเลย

นักเรียน C: เวลาคือสิ่งที่มีค่า

นักเรียน D: เวลาเธอยิ้ม (เพลงของวง ญolycat)

เมื่อคำตอบไม่มีการจำกัดรูปแบบ แค่ห้ามตอบว่ามาค่ะ/มาครับ จึงทำให้ได้ยินคำตอบของนักเรียนชั้นม.2 ที่หลากหลายรูปแบบ เป็นการเริ่มต้นคาบด้วยคอนเซปต์ของกิจกรรมวันนี้ เพื่อที่จะชวนนักเรียนไปเรียนรู้ในกระบวนการต่อไป

2.     ครูต้นให้นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น 8 กลุ่ม ซึ่ง 8 กลุ่ม คือหน่วยเวลาที่คนมักละเลยจนไม่เห็นคุณค่าของมันไป ได้แก่ กลุ่ม 1 ปี กลุ่ม 1 เดือน กลุ่ม 1 สัปดาห์ กลุ่ม 1 วัน กลุ่ม 1 ชั่วโมง กลุ่ม 1 นาที กลุ่ม 1 วินาที กลุ่มเสี้ยววินาที

3.     ให้แต่ละกลุ่มนั่งคุยกันโจทย์มีอยู่ว่า ให้แชร์ประสบการณ์เวลาแต่ละอย่างที่เสียไปและเห็นคุณค่ามันอย่างไร

4.     หลังจากที่ฟังเรื่องราวของเพื่อนทุกคนแล้ว ให้เลือกเรื่องราวที่เสียเวลาและเห็นคุณค่าของเวลามากที่สุด สามารถเป็นเรื่องจริงและเรื่องสมมติขึ้นมาก็ได้ พร้อมเขียนลงบนกระดาษ

5.     แบ่งปันสิ่งที่ได้คุยกันในวงใหญ่

ตัวอย่างมุมมองของนักเรียนต่อเวลาที่เสียไปและเห็นคุณค่าอะไร

กลุ่ม 1 ปี

พ่อเป็นนักโทษติดคุก 1 ปี

สิ่งที่เสียไป – ความเชื่อใจ การงาน คนรอบข้าง เสียเงินสู้คดี เสียอนาคต 1 ปีที่เสียไปอาจจะทำงานได้รถได้บ้าน

คุณค่าที่ได้ - ได้ประสบการณ์ในการใช้ชีวิต ความลำบาก พ่อออกมาจากคุกทำให้เชื่อมเหล็กเป็น ทำประปาเป็น

กลุ่ม 1 เดือน

สิ่งที่เสียไป – นักเรียนเสียเวลาเรียนเพราะโควิด-19

คุณค่าที่ได้ – ลดเวลาในการเดินทาง ลดค่าใช้จ่าย อยู่กับครอบครัว รู้เป้าหมายและมีแรงจงูใจ

กลุ่ม 1 สัปดาห์

สิ่งที่เสียไป –  เสีบเวลาคุยกับคนที่แอบชอบ 1 สัปดาห์ แต่เป็นได้แค่พี่น้อง

คุณค่าที่ได้ - ทำให้รู้ว่าเขามีนิสัยอย่างไร

กลุ่ม 1 วัน

สิ่งที่เสียไป – เสียเวลาซื้อรองเท้ามาแล้วราคาตก

คุณค่าที่ได้ - เห็นความตั้งใจเก็บเงินไปซื้อรองเท้าแต่ของหมด

กลุ่ม 1 ชั่วโมง

สิ่งที่เสียไป – เสียเวลาไปกับการเคารพธงชาติและฟังครูบ่นเรื่องเดิมๆ

คุณค่าที่ได้ – ได้รับความรู้และความคิดที่แปลกใหม่

กลุ่ม 1 นาที

สิ่งที่เสียไป – เกิดอุบัติเหตุบนท้องถนน ถ้าพลเมืองดีไม่ช่วยโทรตามรถพยาบาลเอาแต่ยืนมอง อาจจะเสียคนๆหนึ่งไป

คุณค่าที่ได้ - ได้ช่วยขีวิตคน

กลุ่ม 1 วินาที

สิ่งที่เสียไป - โทรหารถพยาบาลมารับลุงช้าเพียง 1 วินาที ทำให้ลุงต้องเสียเวลาไปทั้งชีวิต คือการเสียเวลาและเสียลุงไปด้วย

คุณค่าที่ได้ - เห็นคุณค่าของชีวิต

กลุ่มเสี้ยววินาที

สิ่งที่เสียไป – ตอนขับรถจักรยานยนตร์แล้วเจอโค้งเกือบชนเสาไฟฟ้า

คุณค่าที่ได้ - มีสติและหลบทัน

สรุปการเรียนรู้

การทบทวนหน่วยของเวลาตั้งแต่หน่วยเวลาใหญ่จนเล็กลงมาเรื่อยๆ บางหน่วยเวลาเรายังไม่นึกถึงคุณค่าของตัวมันเลยด้วยซ้ำไปอย่างเช่น ‘เสี้ยววินาที’ ถ้าหากไม่เป็นเหตุการณ์ที่สำคัญมากๆ เราคงละเลยที่จะให้ความสำคัญกับมัน เช่นกันกับเวลาหน่วยใหญ่ๆ อย่างเช่น ‘ 1 ปี’ ถ้าเวลาดำเนินไปอย่างมีคุณค่า มันอาจจะไม่ยาวนานกว่าที่คิด

กิจกรรมนี้ทำให้นักเรียนได้ทบทวนสิ่งที่เกิดขึ้นกับตัวเองและคนรอบข้าง หรือการจินตนาการไปถึงสิ่งที่ยังไม่เกิดขึ้น ทำให้นักเรียนได้ตระหนักรู้และเห็นคุณค่าของตัวเองและเพื่อน เรียนรู้เรื่องเวลาของเพื่อนที่แม้คนเราจะมีเวลาไม่เท่ากัน แต่ประสบการณ์ที่เกิดขึ้นของแต่ละคนนั้นแตกต่างกันมาก ไม่ว่าสิ่งนั้นจะเป็นสิ่งที่ดีหรือแย่มากเท่าใด แต่มันจะเป็นการเรียนรู้ที่แลกด้วยเวลาและประสบการณ์ที่ทำให้ทุกคนได้เติบโตขึ้นไปอีกขึ้น