ปริมาตรหรรษา

กิจกรรม : ปริมาตรหรรษา

เวลาที่ใช้ในการสอนทั้งหมด : 70 นาที

วัตถุประสงค์ของกิจกรรม

1. เพื่อให้เด็กได้เรียนรู้เรื่องการหาปริมาตรของปริซึมสี่เหลี่ยมมุมฉาก-ปริซึมสี่เหลี่ยมจตุรัส และการแปลงหน่วยวัดจากหน่วยลูกบาศก์เซนติเมตรเป็นหน่วยมิลลิลิตร
2. เพื่อนำความรู้มาประยุกต์ใช้ในการแก้ไขสถานการณ์ที่กำหนด

กลุ่มเป้าหมาย : นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น (13-15 ปี)

อุปกรณ์ :

1.ตู้ปลาขนาด กว้าง 20 ซม. ยาว 20 ซม. สูง 15 ซม. 3 ตู้ (ภาชนะรูปทรงปริซึมสี่เหลี่ยมมุมฉากหรือสี่เหลี่ยมจตุรัส)

2.ขวดน้ำเปล่า 330 มล. 18 ขวด , 600 มล. 9 ขวด และ 750 มล. 7 ขวด

3.ตลับเมตร/ไม้บรรทัด 3 อัน

4.ใบงานการหาปริมาตร

แนวคิดและที่มาของกิจกรรม

สำหรับการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้คณิตศาสตร์สำหรับเด็กช่วงอายุ 13-15 ปี ซึ่งเป็นนักเรียนระดับชั้นม.ต้น เราได้มีการไปศึกษาทฤษฎีการเรียนรู้ของเด็กตามช่วงวัยต่าง ๆ จากการศึกษา ทฤษฎีของเพียเจต์ พบว่า เด็กช่วงวัย 13-15 ปี มีพัฒนาการทางสติปัญญาตามช่วงวัยอยู่ขั้นที่ 4 ของทฤษฎีเพียเจต์ คือ ขั้นของการคิดอย่างมีเหตุผลและอย่างเป็นนามธรรม คือ เด็กสามารถย้อนคิดถึงอดีตและสามารถคาดเดาอนาคตที่จะเกิดขึ้นประกอบกับเข้าใจสิ่งที่เป็นนามธรรมได้ ไม่ยึดตนเป็นศูนย์กลาง รู้จักการใช้เหตุผลได้อย่างมีประสิทธิภาพ (ที่มา: parentsone.com/intro-piagets-theory-of-cognitive-development)

กลุ่มของเราจึงออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้คณิตศาสตร์ที่มีชื่อว่า ปริมาตรหรรษา โดยจะเริ่มจากการตั้งคำถามชวนคิดเกี่ยวกับปริมาตรของรูปทรง จากนั้นให้เด็กได้เรียนรู้เนื้อหาการหาปริมาตรของรูปทรงและการแปลงหน่วยวัด และเด็กจะได้นำความรู้ที่ได้มาประยุกต์ใช้กับการแก้ไขสถานการณ์ที่กำหนดผ่านการทำกิจกรรมเป็นกลุ่ม ซึ่งการทำกิจกรรมเป็นกลุ่มจะทำให้เด็กได้รู้จักการวางแผน การทำงานเป็นทีม และได้ใช้กระบวนการทางคณิตศาสตร์ในการแก้ไขสถานการณ์ที่กำหนด

ขั้นตอนของกิจกรรมการเรียนรู้

1.ทักทายนักเรียนพร้อม Check-in ความพร้อมในการเรียน เช่น ถามความรู้สึกในวันนี้ หรือความพร้อมของการเรียนในวันนี้เต็ม 100 คะแนน จะให้ตัวเองเท่าไหร่

สาเหตุ: เพื่อสร้างความคุ้นเคยและตรวจสอบความพร้อมของนักเรียน  

เวลา: 5 นาที

2.ตั้งคำถามชวนคิด โดยเริ่มถามนักเรียนเกี่ยวกับสิ่งของใกล้ตัวว่ามีรูปทรงเป็นอย่างไร (เช่น กล่องดินสอ เป็นรูปทรงปริซึมสี่เหลี่ยม) จากนั้นจะถามต่อว่ารูปทรงเหล่านั้นสามารถหาปริมาตรได้อย่างไร เพื่อเข้าสู่บทเรียน

เวลา: 5 นาที

3.เข้าสู่บทเรียน 

3.1 .ให้ความรู้ เรื่องการหาปริมาตรของปริซึมสี่เหลี่ยมจตุรัสกับปริซึมสี่เหลี่ยมมุมฉาก โดยมีการใช้ Powerpoint เป็นสื่อประกอบการเรียนการสอน

3.2 ให้ความรู้ เรื่องการแปลงหน่วยวัดจากหน่วยลูกบาศก์เซนติเมตรเป็นหน่วยมิลลิลิตร โดยมีการใช้ Powerpoint เป็นสื่อประกอบการเรียนการสอน

4.เข้าสู่กิจกรรมหลัก

4.1 ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน ทั้งหมด 3 กลุ่ม

4.2 อธิบายกิจกรรมการหาปริมาตร

- แต่ละกลุ่มจะได้รับอุปกรณ์ ได้แก่ ตู้ปลาขนาด 20 x 20 x 15 เซนติเมตร กลุ่มละ 1 ตู้ , ตลับเมตร/ไม้บรรทัด กลุ่มละ 1 อัน , ใบงานการหาปริมาตร 

-หลังจากที่แต่ละกลุ่มได้รับอุปกรณ์ จะเริ่มกิจกรรมดังนี้

• การแข่งขันครั้งที่ 1 ทุกกลุ่มจะต้องหาปริมาตรของตู้ปลา เริ่มตั้งแต่การวัดขนาดของตู้ปลา และหาปริมาตรของตู้ปลา (กลุ่มที่คำนวณปริมาตรของตู้ปลาได้เร็วที่สุดจะมีสิทธิได้เลือกปริมาณของน้ำในการแข่งขันรอบถัดไป)

เวลา: 10 นาที

• การแข่งขันครั้งที่ 2 การแข่งขันหาปริมาตรน้ำในตู้ปลา โดยจะมีน้ำให้เลือกทั้งหมด 3 แบบ คือ 

1.ขวดน้ำขนาด 330 มล. 12 ขวด 

2.ขวดน้ำขนาด 600 มล. 6 ขวด 

3.ขวดน้ำขนาด 750 มล. 5 ขวด

ซึ่งกลุ่มที่คำนวณได้เร็วที่สุดในรอบก่อนหน้าจะมีโอกาสในการเลือกน้ำในการแข่งขันครั้งนี้ตามลำดับ 

เวลา: 10 นาที

• การแข่งขันครั้งที่ 3 (เหมือนการแข่งขันครั้งที่ 2) การแข่งขันหาปริมาตรน้ำในตู้ปลา โดยจะมีน้ำให้เลือกทั้งหมด 3 แบบ คือ 

1.ขวดน้ำขนาด 330 มล. 6 ขวด 

2.ขวดน้ำขนาด 600 มล. 3 ขวด 

3.ขวดน้ำขนาด 750 มล. 2 ขวด

ซึ่งกลุ่มที่คำนวณได้เร็วที่สุดในรอบก่อนหน้าจะมีโอกาสในการเลือกน้ำในการแข่งขันครั้งนี้ตามลำดับ 

เวลา: 10 นาที

• หลังจบการแข่งขันผู้ชนะ คือผู้ที่คำนวณปริมาตรของตู้ปลาได้ถูกต้อง และมีปริมาตรน้ำในตู้ปลาที่เยอะที่สุด

5. สะท้อนการเรียนรู้จากกิจกรรมการหาปริมาตรว่านักเรียนได้เรียนรู้อะไรจากกิจกรรมนี้บ้าง , ความท้าทายของกิจกรรมนี้คืออะไร

เวลา: 5 นาที

6. สรุปบทเรียน ว่าคาบนี้ต้องการสอนเรื่องอะไร อยากให้เด็กได้เรียนรู้อะไร

• คาบนี้ต้องการสอนเรื่องการหาปริมาตรของปริซึมสี่เหลี่ยมมุมฉากกับปริซึมสี่เหลี่ยมจตุรัสโดยการใช้ตู้ปลา , การแปลงหน่วยวัดจากหน่วยลูกบาศก์เซนติเมตรเป็นหน่วยมิลลิลิตร 
• อยากให้เด็กได้นำความรู้จากการทบทวนบทเรียนมาประยุกต์ใช้กับสถานการณ์ที่กำหนด

เวลา: 5 นาที