แนวคิดดังกล่าวเกิดขึ้นจากการจัดการเรียนรู้ในช่วงสถานการณ์โควิค-19

ทางโรงเรียนเตรียมการจัดการเรียนรู้แบบใบงานควบคู่ไปกับการเรียนผ่าน DLTV ตามนโยบายของรัฐ

.

แต่การจัดการเรียนการสอนดังกล่าว ทำให้พบปัญหาและเกิดเป็นคำถามขึ้นกับ นโยบาย ศธ. ดำเนินการจะสามารถสร้างคุณภาพการศึกษาได้หรือไม่ ในพื้นที่บริบทที่แตกต่างกัน

.

ซึ่งที่ผ่านมาทำให้กลับไปตั้งคำถามถึง การเรียนรู้ที่เกิดขึ้นว่าอะไร ทำไมการเรียนรู้ของเด็กมองเห็นแค่ปลายทางแห่งสำเร็จของตนเองเป็นตัวตั้ง โดยไม่ได้คำถึงถึงความเท่าเทียมและการเรียนรู้ร่วมกัน

.

การเรียนรู้ร่วมกับนักเรียนจึงเป็นเรียนรู้ร่วมกันบนความท้าทาย นำไปสู่การมองเห็นถึงความสำคัญของ กลไกการเรียนรู้ของแต่ละคน

หากออกแบบใบงาน เราควรทำอย่างไร

ข้อค้นพบเชิงแนวคิด

.

ทักษะการเรียนรู้ด้วยตนเองเป็นอย่างไร ส่งผลอย่างไรต่อผู้เรียน แล้วครูจะติดตั้งชุดความคิดนี้ให้เกิดขึ้นได้อย่างไร มีแนวคิดน่าสนใจสอคคล้องนำไปสู่ทักษะการเรียนรู้ด้วยตนเอง กล่าวว่า  

1. เด็กแต่ละคนมีความสนใจเรียนรู้แตกต่างกันตามธรรมชาติ จึงเป็นไปไม่ได้ที่เด็กทุกคนจะสนใจเรียนเรื่องเดียวกัน ดังนั้นการเรียนรู้ควรเริ่มขึ้นจากความสนใจใคร่รู้ของเด็กเป็นตัวตั้ง The potential (Online)

.

จากหนังสือ มนุษย์เรียนรู้อย่างไร กล่าวว่า

2. ประสบการณ์เดิมของเด็กมีผลต่อการเรียนรู้ในเรื่องใหม่ ดังนั้นการถ่ายโอนการเรียนรู้จากโรงเรียนสู่สภาพแวดล้อมในชีวิตประจำวัน จึงเปิดโอกาสให้นักเรียนได้ใช้ความคิดนั้นเป็นฐานการสร้างความรู้ใหม่โดยท้าทายความคิด และแทนที่ด้วยสิ่งใหม่ในจังหวะที่เหมาะสม

3. การติตตามการรู้คิด (Metacognitiion) สามารถพัฒนาได้ด้วยการให้นักเรียนอธิบาย ขยายความคิด และติดตามความเข้าใจของตนเอง ซึ่งมีผลต่อการทักษะการเรียนรู้ด้วยตนเอง

.

ดังนั้น บทบาทการเรียนรู้จากสภาพจริง (Authentic learning) มีส่วนสำคัญทำให้เกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง การเรียนรู้จากชีวิตจริง และโลกแห่งความเป็นจริง จึงทำให้ผู้เรียนได้เป็นเจ้าของความรู้ โดยมีแนวทางดังนี้

1) การออกแบบการเรียนรู้ให้เชื่อมโยงกับประสบการณ์จริง เรื่องใกล้ตัวของผู้เรียนเป็นสำคัญ โดยมีโจทย์คำถามที่เป็นปลายเปิด เพื่อต่อยอดความใคร่รู้ โดยอาจใช้ภาษาที่ทำให้เขามีส่วนร่วม

.

2) การเรียนรู้ทุกครั้งต้องทำให้สามารถกลับมาทวบทวนข้อค้นพบความสำเร็จด้วยตนเอง เช่น ระหว่างทางได้เรียนรู้อะไรบ้าง มีความสำคัญอย่างไร สิ่งไหนที่ท้าทายหรืออยากลองทำ นอกจากนั้นควรถามถึงความล้มเหลวหรือไม่สำเร็จด้วย เพื่อให้เขาลองหาวิธีแก้ไขด้วยตนเองเพื่อนำไปสู่ความสำเร็จ

.

3) แรงจูงใจที่เกิดขึ้นจึงไม่ใช่การบังคับจากคาบเรียน แต่เกิดขึ้นความสุขจากค้นพบสิ่งใหม่ๆ และสามารถทำได้

แนวคิดที่ 2 คนใกล้ชิดได้มีส่วนร่วม ต้องทำอย่างไร แล้วทำอะไรบ้าง

.

ชวนไปมองแนวคิดของ การสร้างนิเวศการเรียนรู้ ของ อ.เดชรัตน์ สุขกำเนิด กล่าวถึง ประเด็นการสร้าง Concept เรื่อง การเรียนรู้ที่เกื้อกูล‘ซึ่งกันและกัน’

.

แนวทางนี้สามารถทำให้เกิดผลต่อการเติมโตของใบงานและสร้างการเรียนรู้ให้มีชีวิตชีวาขึ้นมา กล่าวว่า ระบบนิเวศการเรียนรู้ไม่ใช่การส่งผ่านทางเดียว แต่เป็นการเกื้อกูลบนความสัมพันธ์ ‘ซึ่งกันและกัน คือ พ่อแม่เรียนรู้จากลูกได้ ลูกเรียนรู้จากพ่อแม่ได้ ผู้เรียนเรียนรู้จากครูได้ และครูเรียนรู้จากผู้เรียนได้ เรียกว่า กลไกสะท้อนกลับ (feedback loop)

.

คำถามคือ เราได้สร้างบทบาทให้ครอบครัวมีส่วนร่วมอย่างไร ความเชื่ออะไรที่เราต้องสลายหรือคลี่คลายลง” เพื่อให้ครอบครัวได้รู้จักจัดการเรียนรู้ผ่านการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งและกัน และเพิ่มหัวใจของการเปิดใจรับฟังซึ่งกันและกัน (เข้าหากัน)

.

ดังนั้น คำถามและคำตอบที่ได้ไม่ใช่ครูละ แต่เป็น “พ่อแม่” แทน ซึ่ง ครู ก็เรียนรู้จาก พ่อแม่ เพื่อมาออกแบบใบงานร่วมกัน

.

ทั้งสองแนวคิดนำไปสู่การออกแบบใบงาน

Concept 3 อย่าง ทำอย่างไร

.

____สามารถค้นพบตัวเองได้

____เรื่องใกล้ตัว/ชีวิตประจำวัน

____ผู้ปกครองมีส่วนร่วม

ขอสรุปปิดท้าย

สำหรับเด็กยังต้องใช้เวลาการติดตั้งชุดความคิด ทักษะเหล่านี้ต่อไป

.

แต่สำหรับผู้ปกครองถือเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการสื่อสาร และทำความเข้าใจบทบาทครอบครัวต่อการมีส่วนร่วมจัดการศึกษาที่เพิ่มมากขึ้นครับ ต่อยอดการไปเรียนรู้ร่วมกับผู้ปกครองว่ามีความรู้ใดบ้างที่สามารถนำมาถ่ายทอดให้กับลูกหลานได้ เพื่อเป็นฐานองค์ความรู้ในการพัฒนาการเรียนรู้ด้วยตนเองและชุมชน

.

ฝากติดตาม จักรวาลครูไทบ้าน Ep.2 กล่าวถึง บทบาทครอบครัวและชุมชน ทำไมจึงหายไปจากการจัดการศึกษา