กระแสประสาทน่ารู้กับครูพี่ก๊อต

คุณเคยพบเจอสถานการณ์แบบนี้หรือป่าวครับ ในช่อง work from home หรือช่วงเรียนออนไลน์แบบนี้ ในตอนเช้าหลังจากคุณตื่นจากการหลับไหลมาทั้งคืนจังหวะที่คุณเปิดประตูออกไปนั้นแสงก็เข้าตาคุณ แล้วคุณก็เอามือป้องตา รึบางครั้งก็หลบสายตา ทั้งที่คุณไม่ได้สั่งให้ร่างกายทำ หึ้ยย!! คุณสงสัยไหมครับว่าทำไมถึงเกิดเหตุการณ์เช่นนี้ได้ เป็นสิ่งมหัศจรรย์ของธรรมชาติงั้นรึ? หรือจะเป็นพลังงานบางอย่างที่ซ่อนอยู่แถวนั้น? หรืออาจจะเป็นพลังบางอย่างที่หลับไหลอยู่ในตัวคุณ? ทำไมกันนะ ทำไมกัน แต่ถ้าคุณคิดแบบนั้น คุณอาจจะะะ คิดไปเอง (😂😂😂) เรามาหาคำตอบเรื่องนี้กันดีกว่า ถ้าเกิดคุณเดินออกจากห้องมาหลังจากการตื่นนอน การเจอแสงแดดยามเช้าอาจจะทำให้แสงแดดมันแยงตา (แต่ยิ้มที่เธอส่งมามันแทงใจ) เฉียบ มันใช่มั้ยเนี่ย! การเจอแดดจ้านั้นอาจจะทำให้ตาระคายเคือง ร่างกายจึงสั่งการให้มีการป้องกันสายตา (แต่ผมไม่ได้สั่งให้มันทำเลยนะ) เอ้า! มันก็เป็นการตอบสนองต่อสิ่งเร้ารูปแบบหนึ่งไง อย่างเวลาชักมือออกจากแก้วน้ำร้อนมากๆ หรือเวลามือโดนหนามตำแล้วรีบกระตุกมืออกนั่นแหละ ทั้งแก้วน้ำร้อน และหนามต่างก็เป็นสิ่งเร้าเหมือนกัน แล้วร่างกายเราก็ตอบสนองต่อสิ่งเร้านั้นในรูปแบบต่างๆไง (อ้อ งั้นแสงแดดก็คือสิ่งเร้าที่เกิดขึ้นอ่ะสิ การที่ผมเอามือบังนั้นก็คือการตอบสนองเหรอ) ช่ายแล้วว (แล้วทำไมมันถึงเป็นแบบนี้ได้ละ) เอ้า มันก็คือการทำงานของระบบประสาทไงละ (แล้วระบบประสาทคืออะไร)

ระบบประสาท คือ เป็นศูนย์กลางที่ควบคุมการทำงานของร่างกาย ในการแสดงปฏิกิริยาตอบสนองต่อสิ่งเร้า โดยทำหน้าที่ประสานสัมพันธ์ระหว่างอวัยวะสัมผัสกับอวัยวะมอเตอร์ ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อ การทำงานของต่อมและระบบต่าง ๆ ในร่างกาย อีกทั้งเป็นศูนย์ของความรู้สึกนึกคิดสติปัญญา การเรียนรู้ ความจำ ตลอดจนการปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม ห้ะ!เข้าใจยากงั้นเหรอ งั้นคิดตามนะ รถยนต์คันนึงจะวิ่งเองไม่ได้ถ้าไม่ถูกควบคุมด้วยเครื่องยนต์ เครื่องยนต์ก็เหมือนกับระบบประสาทของมนุษย์แหละใช้ควบคุมเหมือนกัน (อ้าวแต่รถยนต์ต้องมีพลังงานที่ใช้สำหรับตอบสนองการทำงานนี่ แล้วคนละใช้อะไร?) อ้อออ จะพูดไงดีน้า เวลาร้อนคุณเปิดพัดลมมั้ยครับ(เปิดเถอะครับร้อนขนาดนี้) งั้นก่อนที่พัดลมจะทำงานได้ต้องทำอะไรก่อน(เสียบปลั๊กสิ) ใช่ไง เสียบปลั๊กก่อน พอเสียบปลั๊กแล้วจะเกิดอะไรขึ้น (พัดลมหมุน…) เอ้อ ไม่เถียง หมายถึงอะไรทำให้พัดลมมีพลังงานได้ (ไฟฟ้าไงงง) ใช่ไงง พลังงานที่ใช้ควบคุมพัดลมคือกระแสไฟฟ้า งั้นพลังงานในระบบประสาทก็คือ….กระแสประสาทไง (แล้วกระแสประสาทมันคืออะไร)

กระแสประสาทคืออะไร?

ความหมายของกระแสประสาท คือ ปฏิกิริยาที่เกิดต่อเนื่องเป็นลำดับกันไปตามความยาวของใยประสาท เมื่อมีสิ่งเร้ามากระตุ้นจะมีผลทำให้ร่างกายสามารถตอบสนองต่อสิ่งเร้าได้อย่างถูกต้อง เช่น การที่เราเดินไปซื้อข้าวหลังจากที่นอนมาทั้งคืน เมื่อเจอแสงแรกยามเช้าทำให้เราต้องเอามือป้องตา จะเห็นได้ว่าแสงคือสิ่งเร้าที่เกิดขึ้นและร่างกายได้ตอบสนองอย่างชัดเจนว่าสายตาต้องหลบแสงแบบที่เป็นเมื่อกี้ไงละ ( แล้วกระแสประสาทมันเกิดขึ้นได้ยังไงนะ) งั้นเรามาเรียนรู้การเกิดกระแสประสาทกัน

การเกิดกระแสประสาทกันครับ

การเกิดกระแสประสาทมี5ระยะคือ

1.ระยะโพลาไรเซชั่น ( Polarization )

ภายนอกเซลล์จะมีไอออนบวก(Na+)สูงกว่าภายในเซลล์ ขณะเดียวกันภายในเซลล์จะมีไอออนลบ(K+)สูงกว่าภายนอกเซลล์ ความต่างศักย์ไฟฟ้าระหว่างเยื่อเซลล์ด้านในและด้านนอกมีค่าประมาณ -70 มิลลิโวลต์ เซลล์จะรักษาความเข้มข้นของไอออนที่ต่างกันนี้ตลอดเวลาโดย Na+ จะถูกดึงเข้าและ K+ จะถูกส่งออกในอัตราส่วน 3Na+:2K+ ผ่านทางโซเดียมโพแทสเซียมปั๊ม โดยอาศัยพลังงานจากการสลาย ATP

2. ระยะเทรสโฮลด์ ( Threshold )

เมื่อกระตุ้นแล้วช่องโซเดียมเปิดทำให้ Na+ ผ่านเข้ามาทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงความต่างศักย์ ภายในเกิดประจุบวกมากขึ้น ความต่างศักย์ เปลี่ยนจาก -70 มิลลิโวลต์เป็น -50 มิลลิโวลต์

3. ระยะดีโพลาไรเซชั่น ( Depolarization )

เมื่อ Na+ ผ่านเข้ามามากจนถึงระยะ action potential ความต่างศักย์จะเปลี่ยนจาก -50 มิลลิโวลต์เป็น +50 มิลลิโวลต์

4.ระยะรีโพลาไรเซชั่น ( Repolarization )

ช่องโซเดียมจะปิดช่องโพแทสเซียมจะเปิดทำให้ K+ ผ่านออกมามากมายความต่างศักไฟฟ้าจะลดลงเพราะภายในมี Na+ มากความต่างศักย์จัเปลี่ยนจาก +50 มิลลิโวลต์เป็น -70 มิลลิโวลต์

5.ระยะไฮเพอร์โพลาไรเซชั่น ( Hyperpolarization )

เกิดจากการที่ K+ ไหลออกนอกเซลล์ต่อเนื่องมากเกิดไป ความต่างศักย์จะลดลงจาก -70 มิลลิโวลต์ลงไปเรื่อยๆ

และนี่ก็คือ 5ระยะสำหรับการเกิดกระแสประสาทนั้นเอง จะถามว่าทำไมต้องเรียนการเกิดกระแสประสาทเพราะนี่คือหนึ่งในองค์ประกอบสำคัญของระบบประสาทเลยนะ วิทยาศาสตร์อาจจะดูยากนะแต่เอาจริงๆลองศึกษาดูดีๆมันไม่ได้ยากอย่างที่คิดมันไม่ใช่เรื่องไกลตัวเลยวิทยาศาสตร์อยู่รอบตัวเราตลอดเวลาเลยแหละ สุดท้ายผมอยากให้คุณลองเปิดใจศึกษาในสิ่งที่ชอบดูแล้วคุณจะรู้สึกว่าคุณรักวิทยาศาสตร์โดยที่คุณไม่ทันรู้ตัวเลยล่ะ ครับ

ขอบคุณครับ

Original Link: กระแสประสาทน่ารู้กับครูพี่ก๊อต - YouTube