เทคนิคการใช้คำถามสำหรับเด็กอนุบาล

เทคนิคการใช้คำถามสำหรับเด็กอนุบาล

รูปที่ 1 ระดับการใช้คำถามของ Blank ทั้ง 4 ระดับ

         Marion Blank ได้เสนอระดับการใช้คำถามของ Blank (Blank’s Levels of Questioning) ให้เหมาะสมกับเด็กปฐมวัย ออกเป็น 4 ระดับดังรูปที่ 1 และการใช้คำถาม 4 ระดับนี้เริ่มจากคำถามง่าย ๆ ที่เป็นรูปธรรมไปสู่คำถามที่ยากและเป็นนามธรรม โดยที่การใช้คำถาม 4 ระดับมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

ระดับที่ 1 การรับรู้ได้ตรงกันระหว่างภาษาที่ใช้สื่อสารกับการรับรู้ของเด็ก (Matching Perception) 

(เหมาะกับเด็กอายุราว 2 - 3 ขวบ)

         ใช้คำถามที่ใกล้ตัวและเป็นรูปธรรม ซึ่งเด็กสามารถสังเกตจากสิ่งที่อยู่ตรงหน้าแล้วตอบได้ทันที โดยที่คำตอบอาจเป็นแบบสั้น ๆ หรือแบบไม่ใช้คำพูดก็ได้ (เช่น ชี้นิ้ว)

ตัวอย่างเช่น

• หนูเห็นอะไรบ้างอยู่ภายในกล่องใบนี้
• หนูลองหาใบไม้แบบนี้อีก
• หนูได้ยินเสียงอะไรบ้าง
• ดอกไม้นี้มีสีอะไรบ้าง
• สิ่งนี้คืออะไร

ระดับที่ 2 การรับรู้เกี่ยวกับการทำความเข้าใจและเริ่มวิเคราะห์ (Selective Analysis of Perception) 

(เหมาะกับเด็กอายุราว 3 - 4 ขวบ)

         ใช้คำถามที่เริ่มการวิเคราะห์ โดยถามคำถามเกี่ยวกับการจำแนกและการจัดกลุ่มวัตถุ การเปรียบเทียบวัตถุ การอธิบายและทำความเข้าใจการทำงานของวัตถุ เป็นต้น และคำถามเกี่ยวกับรายละเอียดของวัตถุหรือเหตุการณ์ที่เด็กรู้จักแต่ในช่วงเวลาที่ถามนั้นไม่จำเป็นต้องให้เด็กมองเห็นสิ่งเหล่านั้น

ตัวอย่างเช่น

• ดอกไม้ที่หนูเก็บมานั้นมีลักษณะเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
• ลูกเทนนิสมีรูปร่าง ขนาด และสี เป็นอย่างไรบ้าง
• ช้อนส้อมใช้งานอย่างไร
• หนูรู้ไหมว่าวันนี้เกิดเหตุการณ์อะไรขึ้น

ระดับที่ 3 การรับรู้เกี่ยวกับการจัดลำดับการคิดและเริ่มคิดระดับสูง (Reordering Perception) 

(เหมาะกับเด็กอายุราว 4 - 5 ขวบ)

         ใช้คำถามที่ต้องการให้เด็กใช้ความรู้หรือการคิดระดับสูงในการตอบคำถาม โดยที่เด็กได้คาดคะเน สวมบทบาทอื่น ๆ หรือสรุปให้เป็นหลักการทั่วไป

ตัวอย่างเช่น

• หากมังคุดไม่มีเปลือกแล้วจะเกิดอะไรขึ้น
• ถ้าหนูเป็นคุณหมอแล้วหนูจะบอกเด็ก ๆ อย่างไรเพื่อให้เด็ก ๆ เหล่านั้นยอมให้คุณหมอฉีดยา
• การทอด หมายถึงอะไร
• ให้หนูบอกวิธีปลูกต้นถั่วเขียวของตัวเอง

ระดับที่ 4 การรับรู้เกี่ยวกับการให้เหตุผลและการแก้ปัญหา (Reasoning About Perception) 

(เหมาะกับเด็กอายุราว 5 ขวบขึ้นไป)

         ใช้คำถามที่ต้องการให้เด็กใช้เหตุผลและใช้ประสบการณ์เดิมในการตอบคำถาม โดยที่เด็กได้แก้ปัญหา คาดคะเน และสร้างคำอธิบาย

ตัวอย่างเช่น

• ถ้ามังคุดไม่มีเปลือกแล้วหนูทำอย่างไรให้มังคุดไม่บอบช้ำ
• จะเกิดอะไรขึ้นหากหนูตั้งแก้วน้ำที่ใส่น้ำไว้เต็มแก้วทิ้งไว้เป็นเวลา 2 สัปดาห์
• หนูจะทำอย่างไรถ้าต้นถั่วเขียวไม่เติบโต
• เพราะเหตุใดมดจึงขึ้นบนน้ำตาล

      ครูปฐมวัยควรฝึกฝนระดับการใช้คำถามของ Blank เพื่อส่งเสริมการพัฒนาภาษาทั่วไปและคำศัพท์ ตลอดจนทักษะในการทำความเข้าใจ การให้เหตุผล การอนุมาน การคาดคะเน และการแก้ปัญหาของนักเรียนระดับอนุบาล