• ปัญหาของครูไทยทั่วประเทศกับการเขียนข้อตกลงในการพัฒนางาน

เมื่อเปลี่ยนการประเมินผลงานทีไรผลกระทบ (Impact) ทำให้เกิดข้อวิตกกังวลของครูมากมาย ซึ่งส่วนใหญ่กลับมองเป็นการสร้างภาระงานอันยิ่งใหญ่ที่เป็นเอกสารเชิงปริมาณ นอกจากนี้ก็เป็นที่ทำมาหากินของคนบางกลุ่มในการรับจ้างเป็นวิทยากร รับจ้างเขียนผลงาน ฯลฯ ต่าง ๆ นานา

ซึ่งนโยบายต้องการการประเมินที่มีคุณภาพตามความเป็นจริงจึงได้คิดวางแผนในการลดงานประเมินเอกสารเท็จ โดยการถ่ายคลิปวิดีโอ แต่ก็ยังไม่รู้ว่าการปฏิบัติจริงจะเกิดปัญหาอย่างไรตามมา และปัญหาต่อมาคือการเขียนผลลัพธ์ และ ประเด็นท้าทาย การที่จะทำให้การศึกษาพัฒนาประเด็นหนึ่งคือการลดภาระงานที่ไม่จำเป็น และให้ครูมีความสุขกับการพัฒนากระบวนการสอน และมีหน่วยงานที่ช่วยให้ครูทำงานอย่างมีความสุข ตามลำดับ ไม่ว่าจะเป็นผู้บริหารโรงเรียน ศึกษานิเทศก์ ผู้อำนวยการเขตพื้นที่ รมต.การศึกษา โดยที่ไม่สร้างภาระงานที่ไม่จำเป็นกับการสอน

มีข้อสงสัยของการเขียนผลลัพธ์(Outcomes)ของงานตามข้อตกลง ที่คาดหวังให้เกิดขึ้นกับผู้เรียน

มาตีความคำว่า ผลผลิต (output) หมายถึงผลที่ได้ตามเป้าหมายของการเรียน เช่น จำนวนนักเรียนที่สอบผ่าน หรือ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน ส่วนผลลัพธ์ (outcome) หมายถึงหลังจากที่สอนเสร็จไปแล้ว นักเรียนเกิดความรู้ ทักษะ เจตคติ นำไปพัฒนาคุณภาพชีวิตให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างไร ซึ่งก็ต้องกลับไปดูในหลักสูตรของแต่ละกลุ่มสาระว่ามีเป้าหมายอย่างไร ทำไมต้องเรียน

ยกตัวอย่างเช่น กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา และ วิชาแนะแนว

เรียนรู้อะไรในสุขศึกษาและพลศึกษา

สุขศึกษาและพลศึกษาเป็นการศึกษาด้านสุขภาพที่มีเป้าหมาย เพื่อการดำรงสุขภาพ การสร้างเสริมสุขภาพและการพัฒนาคุณภาพชีวิตของบุคคล ครอบครัว และชุมชนให้ยั่งยืน

สุขศึกษา  มุ่งเน้นให้ผู้เรียนพัฒนาพฤติกรรมด้านความรู้ เจตคติ คุณธรรม ค่านิยม และการปฏิบัติเกี่ยวกับสุขภาพควบคู่ไปด้วยกัน

พลศึกษา  มุ่งเน้นให้ผู้เรียนใช้กิจกรรมการเคลื่อนไหว การออกกำลังกาย การเล่นเกมและกีฬา เป็นเครื่องมือในการพัฒนาโดยรวมทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์  สังคม  สติปัญญา รวมทั้งสมรรถภาพเพื่อสุขภาพและกีฬา 

หรือถ้าเป็นวิชาแนะแนว ในหลักสูตรได้กำหนดหลักการ และวัตถุประสงค์

หลักการ

       เป็นกิจกรรมที่สอดคล้องกับสภาพปัญหา ความต้องการ ความสนใจธรรมชาติของผู้เรียนและวิสัยทัศน์ของสถานศึกษาที่ตอบสนองจุดมุ่งหมายของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ให้ครอบคลุมทั้งด้านการศึกษา การงานและอาชีพ ชีวิตและสังคม เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ผู้เรียนมีอิสระในการคิดและตัดสินใจด้วยตนเอง เรียนรู้ด้วยตนเองด้วยการปฏิบัติจนกระทั่งเกิดทักษะชีวิตหรือการเรียนรู้ ตลอดจนครูทุกคนมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรม โดยมีครูแนะแนวเป็นพี่เลี้ยงและประสานงาน

วัตถุประสงค์

                  1. เพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ รู้จัก เข้าใจ รักและเห็นคุณค่าในตนเองและผู้อื่น

                  2. เพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ สามารถวางแผนการเรียน อาชีพ รวมทั้งการดำเนินชีวิตและสังคม

                  3. เพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ สามารถปรับตัวได้อย่างเหมาะสม และอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข   

ดังนั้นการเขียนผลลัพธ์จึงควรสอดคล้องกับธรรมชาติวิชาและหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อให้ครูได้สอนให้ตรงตามหลักสูตร ไม่ต้องเขียนแจกแจงรายละเอียดเพราะเป็นข้อตกลง (หลายโรงเรียนเขียนกันเป็นเล่มใหญ่สร้างเอกสารอีกแล้ว)

ประเด็นท้าทายที่นอกเหนือจากการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

การพัฒนาคุณภาพการศึกษา ไม่ได้มองที่ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนอย่างเดียว ในการจัดการเรียนรู้ ผู้สอนได้สอนตามคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน หรือ สอนให้เด็กมีสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน หรือไม่ เราวัดกันอย่างไร จากประสบการณ์ที่ผ่านมา 5 โรงเรียน มีแต่คะแนนทิ้งดิ่ง คือ ดีเยี่ยมทั้งหมด เพราะทั้งโรงเรียน . ต้องการตัวเลขสูง ๆ เพื่อรองรับการประเมิน สมศ. แม้กระทั่งผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ก็ให้ปลอด 0 แต่ไม่เคยพูดถึงคุณภาพเด็ก การเรียนออนไลน์ ครูเอื้อให้นักเรียนเต็มที่ ยอมปิดหู ปิดตา ในบางเรื่องแล้ว แต่เด็กไม่เคยมาเรียนสักครั้งเดียว ก็ยังถูกคำสั่งไม่ให้เด็กตก ก็มี เพราะการพัฒนาผู้เรียนไม่ได้มีแค่ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ยังมีตัวอื่น ๆ อีก ดังนั้นจึงอยากเสนอประเด็นท้าทายที่เน้นคุณภาพผู้เรียน เช่น

• การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ในแต่ละด้าน

• การพัฒนาสมรรถนะสำคัญของผู้เรียนในแต่ละด้าน

• การพัฒนาทักษะที่จำเป็นของผู้เรียน ตามผลลัพธ์ที่พึงประสงค์ของการศึกษาเป็นฐานโดยคำนึงถึงสภาพบริบทของสถานศึกษา ปัจจัย กระบวนการดำาเนินงานและผลลัพธ์ของผู้เรียนที่ต้องประเมิน (DOE) ได้แก่ 1. เป็นผู้เรียนรู้ 2. เป็นผู้ร่วมสร้างสรรค์นวัตกรรม 3. เป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง

• การพัฒนาตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ได้แก่
• การพัฒนาคุณภาพผู้เรียนให้มีทักษะในศตวรรษที่ 21

• การพัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพ

• ความรอบรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy)

คุณภาพการศึกษาที่เห็นในทุกวันนี้ เป็นผลผลิต ผลลัพธ์ และผลกระทบ ของการจัดการศึกษาที่ผ่านมา โปรดอย่าตำหนิแต่ครู