สอนประเด็นสังคมผ่านงานศิลปะ

ในสังคมรอบตัวๆนักเรียนมีประเด็น

หรือเรื่องราวต่าง ๆ ที่ส่งผลกระทบหรือเกี่ยวข้อง

กับตัวเขา

โจทย์สำคัญที่ครูสอนศิลปะคือ

“จะทำอย่างไรให้นักเรียนสามารถมองเห็น

สืบเสาะ และแสดงออกทางความคิด ความรู้

เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงผ่านศิลปะได้?”

.

3 สิ่งที่ครูจำเป็นต้องส่งเสริมให้นักเรียนมีลักษณะคือ:

1.มุมมองทางสังคม มองเห็นและตั้งคำถามปัญหาทางสังคมที่เกิดขึ้นรอบตัว

ทั้งในระดับเล็กจนถึงระดับสังคมโลกในมิติต่างๆ

เช่น เพศ ชนชั้น เชื้อชาติ สีผิว สิ่งแวดล้อม

ความเหลื่อมล้ำ เป็นต้น

.

2.มุมมองความสร้างสรรค์ มองเห็นว่างานศิลปะ

ในรูปแบบต่างๆ มีวิธีคิดในการนำเสนอบอกเล่าอย่างไร แล้วส่งผลต่อความคิดและความรู้สึกของผู้ชม

ในแง่ใดบ้าง

.

3.ลงมือสร้างสรรค์ไอเดีย

สร้างสรรค์ผลงานทางศิลปะจากความคิด

ความรู้สึกต่อประเด็นปัญหาทางสังคมที่ตนรับรู้

ด้วยมุมมองสร้างสรรค์ เพื่อนำไปสู่การสร้างการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่ดีขึ้นกว่าเดิม

.

โดยทั้งหมดการเรียนรู้ต้องวางอยู่บนการมีพื้นที่ให้นักเรียนมีความปลอดภัย ได้จิตนาการ เกิดความสงสัย กล้าที่จะคิดต่อยอด หรือมองต่างออกไปจากเดิม

วิธีการแรก: เริ่มจากประเด็นไปหาศิลปะ

.

 สืบเสาะประเด็นทางสังคม

ครูหยิบยกประเด็นทางสังคมมา 1 เหตุการณ์

(หรือนักเรียนเป็นคนเสนอขึ้นมา)

จากนั้นแลกเปลี่ยนถึงประเด็นปัญหาที่เกิดขึ้น

ตัวอย่างเช่น การเลือกปฏิบัติทางเชื้อชาติ

การเข้าถึงการรักษาพยาบาล เป็นต้น

.

ผ่าน 4 คำถามสำคัญ

สิ่งที่เกิดขึ้นเกี่ยวข้องนักเรียนในแง่ไหนบ้าง

สาเหตุที่เกิดขึ้นมาจากจากอะไร

แล้วส่งผลกระทบอย่างไรบ้าง เกิดขึ้น

แล้วเราจะเปลี่ยนแปลงเรื่องนี้ได้อย่างไร

.

 ค้นหาไอเดีย

ครูอาจนำงานศิลปะหลากหลายรูปแบบ

ที่แสดงออกถึงปัญหาทางสังคมต่างๆ

(หรือให้นักเรียนไปค้นคว้า) มาแสดงให้นักเรียนชม

จากนั้นแลกเปลี่ยนกัน ผ่านคำถาม

1) จากงานแต่ละชิ้นเห็นหรือรู้สึกอะไรบ้าง

2)ทำไมเขาถึงเลือกใช้วิธีการนำเสนอแบบนี้

3) งานแต่ละชิ้นกำลังสื่ออะไร

.

 สร้างสรรค์ไอเดีย

โจทย์สำคัญคือว่าหากต้องถ่ายทอดสิ่งที่คิด

จากประเด็นปัญหาที่เกิดขึ้น

1) อะไรคือแนวคิดหลักที่ต้องการจะสื่อ

2) แล้ววิธีการหรือไอเดียแบบใดที่นักเรียนจะนำมาใช้

.

*ครูอาจช่วยแนะนำหรือสอนนักเรียน

เกี่ยวเทคนิควิธีการที่นักเรียนกำลังจะเลือกใช้

ลงมือสร้างสรรค์ ให้นักเรียนได้มีเวลาสร้างสรรค์

ผลงานของตัวเอง หลังจากเสร็จสิ้น อาจมีการนำมา

แลกเปลี่ยนระหว่างกัน

วิธีการสอง: ถอดรหัสจากศิลปะมาหาประเด็น

.

ครูนำงานศิลปะที่สะท้อนประเด็นปัญหาทางสังคม

มา 1 ชิ้นงาน จากนั้นพานักเรียนแลกเปลี่ยนผ่าน

2 ประเด็นหลัก ได้แก่

ถอดรหัสนัยะความหมาย เช่น ครูอาจเลือกภาพถ่าย street art ที่บอกเล่าความเหลื่อมล้ำ

ในสังคมเมือง มาชวนแลกเปลี่ยน ผ่านคำถามเช่น

1) จากภาพเราเห็นและรู้สึกอย่างไรบ้าง

2) ภาพนี้เชื่อมโยงกับประสบการณ์ของนักเรียน

ในแง่ใดบ้าง

3) อะไรเป็นสาเหตุและผลกระทบที่เกิดขึ้นบ้าง

4) แล้วเราจะเปลี่ยนแปลงเรื่องนี้ได้อย่างไร

.

 ถอดรหัสความคิดจากงานศิลปะ เช่น

1) องค์ประกอบหลักอะไรบ้าง ที่ทำให้ภาพนี้น่าสนใจ

2) ทำไมเขาเลือกใช้เทควิธีการแบบ street art

ในการนำเสนอ

3) ทำไมเขาถึงใช้………….. สื่อความหมายถึง

ความเหลื่อมล้ำ เป็นต้น

ใช้งานศิลปะในการแลกเปลี่ยนถึง พฤติกรรม

คำพูด ระเบียบกฎหมาย ที่มีการคุกคาม กดขี่

หรือเลือกปฏิบัติต่อคนดำในอเมริกา ผ่านคำถามสำคัญ

.

ตัวอย่างคำถามเช่น

 มีใครบ้างในงานชิ้นนี้

 คิดดว่าน่าจะเกิดอะไรขึ้น

 รู้สึกอย่างไรบ้าง

 งานชิ้นนี้ต้องการสื่อถึงอะไร

 คนในภาพคือใคร

.

ในภาพใช้องค์ประกอบหรือหลักการใด

ในการนำเสนอการกดขี่ แบ่งแยก

ใช้ภาพถ่ายเล่าเรื่อง

.

หลังจากนักเรียนได้เรียนรู้เรื่องความเหลื่อมล้ำ

และความไม่เป็นธรรมที่เกิดขึ้น ครูอาจให้โจทย์

สำรวจและบอกเล่าความเหลื่อมล้ำ

ที่เกิดขึ้นในสังคมของนักเรียน

.

ด้วยการใช้ภาพถ่ายเป็นตัวนำเสนอ

ก่อนที่จะไปสำรวจ ให้นักเรียนดูไอเดียภาพถ่าย

จากหลากหลายแบบ เพื่อให้นักเรียนมองเห็น

เทคนิควิธีการที่จะนำไปใช้

.

 ดูเพิ่มเติมได้ที่:

จากห้องเรียนล้ำเส้นของครูพล https://web.facebook.com/Autthapon12/posts/2302143526532219

แนะนำแหล่งไอเดียงานศิลปะ

ที่ครูสามารถนำไปใช้ประกอบการสอนได้:

.

 Human ร้าย Human, Human Wrong: ศิลปะที่สื่อสารความเป็นมนุษย์ที่เท่าเทียม

https://web.facebook.com/HumanRightHumanWrong

.

 Uninspired by current events

https://web.facebook.com/uninspiredbycurrentevents

.

 Sa-ard สะอาด

การ์ตูนสะท้อนระบบการศึกษาและสังคม

https://web.facebook.com/saartanis

.

นอกจากนี้ โปสเตอร์ ภาพถ่าย

ภาพงานจัดแสดง ฉากหนังภาพยนตร์ ก็สามารถเป็นตัวเลือกที่ครูสามารถนำไปใช้ได้เช่นกัน

#สอนประเด็นทางสังคมผ่านงานศิลปะ

#insKru

#เพราะทุกการสอนเป็นไปได้