ฝึกจับใจความด้วย 5W1H ผ่านเกม CSI หน่วยสืบคดีลับ

การจับใจความสำคัญเป็นทักษะพื้นฐานที่ผู้เรียนจำเป็นต้องมีเพื่อที่จะสามารถรับสารและสื่อสารต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม ด้วยเหตุนี้วิชาภาษาไทยจึงมีการกำหนดให้ครูต้องพัฒนาทักษะการจับใจความสำคัญให้แก่ผู้เรียน ตัวผมเองก็เป็นอีกคนหนึ่งที่พยายามหาวิธีการมาพัฒนาทักษะการอ่าน โดยได้ศึกษาหาข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ จนได้พบกับการใช้เทคนิคบันได 6 ขั้นในการพัฒนาทักษะการอ่านจับใจความ ที่พัฒนาโดยอาจารย์เสกสันต์ ผลวัฒนะ สถาบันภาษาไทย สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สพฐ. ทั้งนี้บันไดขั้นที่ 1 คือ การอ่านเรื่องให้จบแล้วใช้เทคนิค 5W1H ได้แก่ Who (ใคร) What (ทำอะไร) When (เมื่อไร) Where (ที่ไหน) Why (ด้วยเหตุผลใด) และ How (อย่างไร)

ในการพัฒนานักเรียนด้วยบันไดขั้นที่ 1 นั้นตัวผมเองก็เกิดคำถามเพิ่มเติมว่า "จะทำยังไงให้การเรียนรู้เทคนิค 5W1H สนุกขึ้น" จึงได้ศึกษาต่อเพิ่มเติมจนได้พบกับแนวคิดเรื่อง Gamification ซึ่งเป็นการนำเอาแนวคิดของเกมมาใช้ในบริบทอื่น ๆ ที่ไม่ใช่เกม จึงเกิดเป็นกิจกรรม "CSI:หน่วยสืบคดีลับภาษาไทย" ซึ่งเป็นการสร้าง Story ให้ผู้เรียนเหมือนอยู่ในเกมโดยจะต้องรับบทเป็นนักสืบเพื่อสืบหาความจริง

ในกิจกรรมนี้คุณครูสามารถประยุกต์ให้ผู้เรียนจะสามารถเล่นเดี่ยวหรือกลุ่มก็ได้ แต่ในช่วงที่ผ่านมาตัวผมเองได้แบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่ม โดยให้แต่ละกลุ่มรับกระดานสำหรับเขียนคำตอบในการทำกิจกรรม จากนั้นจึงเข้าสู่เกมตามบันไดขั้นที่ 1 คือ การอ่านเรื่องให้จบแล้วใช้เทคนิค 5W1H ซึ่งได้ผมได้สร้างเรื่องราวให้เป็นคดี 1 เรื่องในแต่ละกลุ่มจะต้องช่วยกันอ่านคดีดังกล่าวภายในเวลาที่กำหนด

เมื่อหมดเวลาแต่ละกลุ่มจะต้องทำกิจกรรมผ่านด่านต่าง ๆ ทั้ง 6 ด่านซึ่งเป็นการนำคำถามจากเทคนิค 5W1H มาใช้ หากตอบถูกจะได้รับคะแนนแตกต่างกันออกไปตามแต่ละข้อ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในองค์ประกอบของเกม

ตัวอย่างคำถามในข้อที่ 1 Who ถามว่า "ใครคือผู้เสียหายในคดีนี้" ซึ่งนักเรียนจะมีเวลาประมาณ 5 วินาทีในการคิดด้วยนาฬิกาจับเวลาที่ครูทำขึ้น เมื่อหมดเวลาคำตอบจะถูกปิดด้วยหมายเลข ให้นักเรียนเขียนคำตอบลงในกระดานของกลุ่ม จากนั้นครูจึงเฉลยคำตอบ กลุ่มใดตอบถูกจะได้รับคะแนน ซึ่งจะสังเกตว่าผมได้นำตัวเวลาในการเปิดปิดแผ่นป้ายคำตอบเพื่อสร้างความท้าทายและความสนุกสนานให้กับนักเรียน นักเรียนจะต้องตอบคำถามจนครบทั้ง 6 ข้อ โดยที่คุณครูสามารถออกแบบคำตอบให้มากกว่าแค่ตัวหนังสือ อาจเป็นรูปภาพหรือภาพปริศนาที่สื่อถึงคำนั้น ๆ เพื่อเพิ่มความท้าทายให้เกิดขึ้นได้ แล้วเมื่อเสร็จสิ้นจะมีการรวมคะแนนจากนั้นมีการจัดอันดับคะแนนของแต่ละกลุ่ม

ท้ายที่สุดผู้เรียนก็จะเกิดการเรียนรู้เรื่องการอ่านจับใจความด้วยเทคนิค 5W1H ผ่านกิจกรรม "CSI:หน่วยสืบคดีลับภาษาไทย" โดยที่ไม่ใช่เพียงการอธิบายหลักการแต่เกิดจากการเรียนรู้ผ่านเกม ทั้งนี้คุณครูอาจจะให้ผู้เรียนฝึกอ่านจากบทอ่านอื่น ๆ เพิ่มเติมเพื่อสร้างทักษะให้เกิดขึ้นได้แล้วค่อยพัฒนาไปสู่ขั้นที่ 2 ตามการใช้เทคนิคบันได 6 ขั้นในการพัฒนาทักษะการอ่านจับใจความ

ท้ายที่สุดนี้ผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่าไอเดียที่นำมาแลกเปลี่ยนอาจช่วยจุดประกายแนวคิดในการจัดการเรียนรู้ให้ผู้เรียนเกิดความสนุก ทั้งนี้กิจกรรมที่เห็นในภาพทั้งหมดผมจัดทำผ่านโปรแกรม Power Point ซึ่งคุณครูไม่จำเป็นต้องยุ่งยากใช้โปรแกรมที่ซับซ้อนและยังนำแนวคิดการสร้างเกมง่าย ๆ นี้ไปใช้ในบริบทวิชาอื่น ๆ ได้อีกด้วย เชื่อมั่นว่าห้องเรียนของคุณครูจะสนุกขึ้นอย่างแน่นอน