นักสืบประวัติศาสตร์

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. จากกิจกรรม (2) “นักสืบประวัติศาสตร์” นักเรียนสามารถใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ในการศึกษาทางประวัติศาสตร์ได้อย่างเหมาะสม

2. นักเรียนสามารถอภิปรายความสำคัญของการใช้หลักฐานในการศึกษาทางประวัติศาสตร์ได้อย่างเหมาะสม

3. นักเรียนสามารถอภิปรายการนำวิธีการทางประวัติศาสตร์ไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างเหมาะสม

คาบที่ 1

กิจกรรมเริ่มต้นด้วยการที่ผู้สอนเชื่อมโยงประเด็นจากการทำกิจกรรมในคาบที่ผ่านมา ผลจากการศึกษาค้นคว้าข้อมูลตามที่ได้รับมอบหมาย และอภิปรายร่วมกันนักเรียนเกี่ยวกับการใช้หลักฐานและวิธีการทางประวัติศาสตร์ว่า “นอกจากความเข้าใจเรื่องเวลาแล้ว นักเรียนคิดว่าอะไรเป็นสิ่งที่จำเป็นต่อการศึกษาประวัติศาสตร์อีกบ้าง”

จากนั้นผู้สอนและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับวิธีการทางประวัติศาสตร์ และการเปรียบเทียบความเหมือนและความต่างของกับวิธีการทางวิทยาศาสตร์ผ่านโปรแกรมนำเสนอ PowerPoint

เมื่ออภิรายเสร็จแล้วนักเรียนทำกิจกรรม “นักสืบประวัติศาสตร์” โดยผู้สอนให้นักเรียนแต่ละกลุ่มนำประเด็นเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ที่ตนเองได้รับมอบหมายมาเป็นหัวข้อในการศึกษาของแต่ละกลุ่ม โดยมีขั้นตอนการทำกิจกรรม ดังนี้

- ขั้นตอนที่ 1 การกำหนดหัวข้อและประเด็นที่จะศึกษา : ผู้เรียนแต่ละกลุ่มศึกษาค้นคว้าหัวข้อที่ตนได้รับมอบหมายและบันทึกข้อมูลโดยใช้หลักการ 5W1H เพื่อเป็นประเด็นในการศึกษาขั้นตอนที่ 2

- ขั้นตอนที่ 2 การรวบรวมหลักฐาน : ผู้เรียนแต่ละกลุ่มค้นคว้าข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ ที่ผู้สอนกำหนด 5 แหล่ง และจำแนกข้อมูลออกเป็นหลักฐานชั้นต้น/หลักฐานชั้นรอง หลักฐานเป็นลายลักษณ์อักษร/ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร

- ขั้นตอนที่ 3 การวิพากษ์หลักฐาน : ผู้เรียนแต่ละกลุ่มประเมินคุณค่าและความน่าเชื่อถือของหลักฐานที่กลุ่มตนเองได้รับ 5 แหล่ง โดยเรียงลำดับความน่าเชื่อถือของหลักฐานที่ได้รับจากมากไปหาน้อย และให้เหตุผลประกอบว่าเพราะเหตุใดจึงพิจารณาความน่าเชื่อถือของหลักฐานนั้น ๆ ในระดับต่าง ๆ

- ขั้นตอนที่ 4 การวิเคราะห์ สังเคราะห์ และจัดหมวดหมู่ข้อมูล : ผู้เรียนแต่ละกลุ่มเรียบเรียงข้อมูลที่ได้จากการศึกษาหลักฐานและสรุปเป็นประเด็นสำคัญ ได้แก่ สาเหตุของเหตุการณ์ สภาพของเหตุการณ์ และผลของเหตุการณ์

- ขั้นตอนที่ 5 การเรียบเรียงหรือการนําเสนอ : ผู้เรียนแต่ละกลุ่มนำเสนอผลการศึกษาค้นคว้าของกลุ่มตนเอง โดยจัดทำเป็น Infographic ขนาด A4 จำนวน 1 หน้า และส่งงานผ่านช่องทาง Google Classroom และนำเสนอในคาบถัดไป

คาบที่ 2

นักเรียนแต่ละกลุ่ม นำเสนอผลการศึกษาค้นคว้าที่ตนได้รับหน้าชั้นเรียน และร่วมกันอภิปรายเหตุการณ์ของแต่ละกลุ่ม จากนั้นผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อสรุปกิจกรรม หน่วยการเรียนรู้ เรื่อง เวลา หลักฐาน และวิธีการทางศึกษาประวัติศาสตร์ โดยนำเสนอการประยุกต์ใช้ความรู้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน และเชื่อมโยงให้เห็นความสัมพันธ์ของเหตุการณ์ เวลา และหลักฐาน รวมถึงมโนทัศน์ของการศึกษาประวัติศาสตร์เพื่อเป็นกรอบแนวทางในการศึกษาหน่วยการเรียนรู้ต่อ ๆ ไป ซึ่งจะลงรายละเอียดเชิง content มากขึ้น

ดังนั้น การเรียนการสอนในหน่วยการเรียนรู้ที่ 1 จึงเป็นการเรียนการสอนที่เน้นการพัฒนาทักษะและกระบวนการที่เป็นทักษะเชิงประวัติศาสตร์ เพื่อให้ผู้เรียนได้เรียนรู้และปรับตัว เตรียมพร้อมสำหรับการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา บริบท และการวิเคราะห์ สังเคราะห์หลักฐานจากการเรียนในหน่วยต่อไป

จุดเด่น

1. ผู้เรียนมีความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับวิธีการทางประวัติศาสตร์ในระดับดี ทำให้สามารถดำเนินกิจกรรมได้ราบรื่น

2. ในขั้นของการนำเสนอ กำหนดให้แต่ละกลุ่มมีการคัดเลือกสมาชิกในกลุ่มเป็นตัวแทน 1 คน และให้เตรียมตัวนำเสนอ แบบเน้นการทำความเข้าใจเนื้อหาล่วงหน้า และพูดเป็นประเด็นหรือสาระสำคัญ โดยไม่ต้องอ่านสไลด์หน้าห้อง ขณะที่เพื่อน ๆ ในกลุ่ม ทำหน้าที่เป็นผู้ช่วยในการเสริมความรู้อื่น ๆ ที่ครูและเพื่อนกลุ่มอื่นมีข้อสงสัย ผลตอบรับค่อนข้างดี และทำให้เห็นว่ามีนักเรียนหลายคนที่มีทักษะการนำเสนอที่ดี และสรุปเรื่องได้อ่านได้กระชับและน่าสนใจ

จุดควรพัฒนา

1. การแบ่งหน้าที่ในกลุ่มให้ชัดเจนมากขึ้นจะทำให้ผู้เรียนรู้บทบาทหน้าที่ของตนเอง ซึ่งนักเรียนบางกลุ่มมีคนทำหลัก 1-2 คน หรือขาดการกระจายงานที่เป็นระบบทำให้งานเสร็จล่าช้า

2. การใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ยังประยุกต์ไปไม่ถึงการใช้ในชีวิตประจำวัน อาจมีการนำเหตุการณ์หรือสถานการณ์ในชีวิตประจำวันมาปรับใช้เป็นแนวในการจัดกิจกรรมเพื่อให้นักเรียนรู้สึกมีส่วนร่วมหรือเป็นส่วนหนึ่งกับเหตุการณ์มากยิ่งขึ้น