เพราะสิทธิและเสรีภาพเป็นเรื่องของทุกคน

ที่มาของไอเดียนี้ มาจากการได้เข้าร่วมทดลองใช้เครื่องมือของ Wevis และมูลนิธิ Friedrich Naumann ที่ร่วมกันออกแบบเครื่องมือในการ “ถกถาม” เกี่ยวกับประชาธิปไตยเพื่อเป็นตัวช่วยในการเรียนรู้ของครูสังคมที่มีชื่อว่า “Democracy in School” ทำให้ได้นำเครื่องมือทดลองไปใช้ในห้องเรียน รายวิชาหน้าที่พลเมือง ในคาบเรียนเรื่องกฎหมายสิทธิมนุษยชน และต่อยอดกิจกรรมภายในห้องเรียนให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับสิทธิและเสรีภาพมากขึ้น

ขั้นนำ เริ่มจากชวนนักเรียนคุยเกี่ยวกับสิทธิและเสรีภาพว่า ภายใต้คำว่าสิทธิและเสรีภาพนั้นมันมีขอบเขตมากหรือน้อยแค่ไหน ทุกคนมีสิทธิและเสรีภาพแต่การจะใช้นั้นต้องอยู่ภายใต้ขอบเขตและการเคารพสิทธิของผู้อื่นใช่หรือไม่? อย่างไร?

ขั้นสอน จะให้ความรู้นักเรียนเกี่ยวกับกฎหมายสิทธิมนุษยชนก่อน จากนั้นจึงเริ่มนำเครื่องมือ “Democracy in School” ที่มีหัวข้อชวนคิดมาให้นักเรียนทดลองใช้ ซึ่งหัวข้อเหล่านั้นเป็นเรื่องใกล้ตัวและพบเห็นได้ในสังคม ไม่ว่าจะเป็น ระเบียบทรงผม, การวิพากย์วิจารณ์รัฐบาล, การแต่งกาย, ความคิดเห็นของบุคคลที่อายุต่างกัน ฯลฯ จากนั้นให้นักเรียนแบ่งกลุ่มตามความสมัครใจ และสุ่มหัวข้อให้นักเรียนแต่ละกลุ่มได้ขบคิดเกี่ยวกับหัวข้อดังกล่าว และตอบคำถามในประเด็นดังต่อไปนี้

1) นักเรียนมีความคิดเห็นเกี่ยวกับประเด็นที่ได้รับอย่างไร

2) เราจะมีวิธีการปรับหรือวิธีการอยู่ร่วมกันของคนที่มีความคิดเห็นแตกต่างกันในประเด็นดังกล่าวอย่างไร

ขั้นสรุป เมื่อนักเรียนระดมความคิดเรียบร้อยแล้วจึงให้นักเรียนแต่ละกลุ่มมาเล่าให้ฟังเกี่ยวกับประเด็นดังกล่าว และร่วมพูดคุยแลกเปลี่ยนสำหรับความคิดเห็นที่แตกต่างกันในชั้นเรียน และร่วมกันสรุปถึงประเด็นการมีสิทธิและเสรีภาพของคนทุกคน

จากการทำกิจกรรม พบว่านักเรียนมีความกล้าที่จะแสดงความคิดเห็นและพูดคุยมากขึ้น และนักเรียนในชั้นเรียนมีความคิดเห็นที่แตกต่างกันในหลายๆกลุ่ม ทำให้สามารถใช้ความคิดเห็นที่แตกต่างมาเป็นประเด็นคำถามต่อยอดได้ ได้เปิดมุมมองของนักเรียนและครู ทำให้ได้เห็นว่านักเรียนมีความคิดเห็นอย่างไร และในนักเรียนที่มีอายุในช่วงวัยเดียวกันนั้นมีความคิดเห็นที่แตกต่างกันอย่างไรบ้าง รวมถึงนักเรียนเข้าใจในเรื่องของสิทธิและเสรีภาพอย่างไร