หลักธรรมกับชีวิตครอบครัว

หลักธรรมเป็นเนื้อหาที่นักเรียนเข้าใจยาก และไม่สามารถนำมาปรับใช้ได้ในชีวิตประจำวัน ซึ่งนักเรียนจึงไม่เห็นความสำคัญ และเรียนอย่างไม่มีความสุข เวลาที่กล่าวถึง หลักธรรม ครูโอมจึงได้นำมาสรุปเนื้อหา โดยให้สามารถนำหลักธรรมไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้ โดยมีขั้นตอนดังต่อไปนี้

กิจกรรมการเรียนรู้

    ขั้นที่ 1 ขั้นนำเสนอกรณีปัญหา (10 นาที)

1)    สร้างบรรยากาศให้ส่งเสริมการเรียน เช่น กล่าวทักทายนักเรียน สอบถามทบทวนความรู้ เรื่อง เนื้อหาที่ได้เรียนในคาบก่อน

2)    เปิดคลิปวิดีโอ เรื่อง คุณเปลี่ยนลูกเปลี่ยน EP.14 : แม่ไม่รักเราเท่าพี่

จาก  https://youtu.be/Ge5wGuoDW7M เวลา 5.13 วินาที 

3) เปิดโปรแกรม Padlet ให้นักเรียนแต่ละคนตอบว่า หลังจากการดูคลิปแล้ว นักเรียนเห็นปัญหาของครอบครัวนี้อย่างไรบ้าง โดยเลือกมา 1 ด้าน ที่ต้องแก้ไขอย่างเร่งด่วน โดยให้เวลาเขียน 2 นาที (แนวคำตอบ : ความไม่เข้าใจกันของพี่น้อง, การถูกเปรียบเทียบ, การเอาใจใส่ไม่เท่ากัน, คนในครอบครัวไม่สนใจ, ไม่มีใครที่สามารถให้คำปรึกษาได้)

4) ครูเช็คคำตอบของนักเรียน ก่อนจะช่วยกันจัดหมวดหมู่ของปัญหาที่นักเรียนได้เขียนลงในโปรแกรม Padlet

ขั้นที่ 2 ขั้นแสดงจุดยืน ร่วมกับเทคนิคผังมโนทัศน์ (10 นาที)

5) หลังจากจัดหมวดหมู่แล้ว ให้นักเรียนที่มีหมวดหมู่ปัญหาใกล้เคียงกันมาอยู่รวมกลุ่มกัน ตามหมวดหมู่ของปัญหาที่นักเรียนได้เขียนตอบในโปรแกรม โดยครูพยายามจัดกลุ่มคำตอบให้เป็นประมาณ 5 กลุ่ม ใช้เวลา 2 นาที

6) นักเรียนแต่ละกลุ่มพูดคุยปัญหาที่ตนเองได้ แล้วสรุปเขียนเป็นหัวข้อสำหรับการทำผังมโนทัศน์ ใส่ลงในกระดาษปรู๊ฟ ที่ครูแจกให้ ใช้เวลา 3 นาที

7) นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมารับใบความรู้ เรื่อง หลักธรรมกับชีวิตครอบครัว ซึ่งแต่ละกลุ่มจะได้ใบความรู้ 2 ชุด โดยใบความรู้แต่ละใบจะมี qr code ให้นักเรียนแสกนอ่านในรูปแบบออนไลน์ เพื่อช่วยกันเลือกว่า กลุ่มของตนจะใช้หลักธรรมใด ในการแก้ปัญหาที่กลุ่มของตนได้เขียนไว้ ให้เวลานักเรียนศึกษาเป็นเวลา 5 นาที

ขั้นที่ 3 ขั้นทดสอบจุดยืน (20 นาที)

8)    หลังจากศึกษาใบความรู้แล้ว ให้นักเรียนเลือกหลักธรรมที่จะใช้ในการแก้ปัญหา โดยนักเรียนจะต้องนำหลักธรรมที่จะมาแก้ปัญหา คิดเป็นเครื่องมือ เพื่อใช้ในการแก้ปัญหา พร้อมอธิบายวิธีการใช้งานเครื่องมือนั้น โดยนักเรียนจะต้องวาดรูปอุปกรณ์นั้น พร้อมเขียนวิธีใช้งาน ลงในกระดาษปรู๊ฟ ในรูปแบบของผังมโนทัศน์

9)    แต่ละกลุ่ม โฆษณาเครื่องมือของกลุ่มตนเอง ให้กลุ่มอื่น ๆ ได้ฟัง โดยแต่ละกลุ่มมีเวลาโฆษณาให้กลุ่มอื่นฟัง กลุ่มละ 1 นาที ซึ่งนักเรียนจะต้องพยายามขายไอเดียของกลุ่มตนเอง ให้กลุ่มอื่นซื้อให้ได้ หรือโน้มน้าวให้เพื่อนมาเลือกวิธีการแก้ปัญหาของกลุ่มนักเรียน

    ขั้นที่ 4 ขั้นขัดเกลาหรือปรับค่านิยม (5 นาที)

10)    ผู้สอนสรุปแนวทางการแก้ปัญหาของแต่ละกลุ่มว่ามีวิธีการแก้ปัญหาอย่างไร พร้อมอธิบายหลักธรรมที่แต่ละกลุ่มนำมาใช้ พร้อมอธิบายข้อดีข้อเสียของแต่ละกลุ่ม และกล่าวชื่นชมนักเรียน

   ขั้นที่ 5 ขั้นตรวจสอบและยืนยันจุดยืน (5 นาที)

11) นักเรียนแต่ละกลุ่มเมื่อทำผลงานเสร็จสิ้นแล้ว ให้นำผลงานของกลุ่มตนเอง ไปติดที่กระดาน แล้วให้นักเรียนภายในห้องไปเดินดูวิธีการแก้ปัญหาเพิ่มเติม แล้วให้เลือกว่านักเรียนจะซื้อไอเดียของกลุ่มใด ซึ่งนักเรียนแต่ละคนมีสิทธิซื้อได้คนละ 1 ไอเดีย โดยสามารถเลือกซื้อไอเดียของกลุ่มตนเองได้ กลุ่มใดที่มีคนซื้อมากที่สุด จะได้เป็นกลุ่มนักคิด นักขายยอดเยี่ยมประจำคาบ ซึ่งจะได้สิทธิพิเศษ 1 อย่างจากครู ซึ่งเป็นการ์ดที่สามารถนำไปใช้ในคาบเรียนถัดไปได้ โดยนักเรียนสามารถเลือกได้ ว่าอยากจะได้การ์ดอะไร แล้วสามารถใช้ตอนไหนก็ได้ตามที่ต้องการ

นักเรียนสามารถสร้างชิ้นงาน (แผนผังความคิด) ออกมาได้อย่างน่าสนใจ และสามารถสร้างวิธีการที่แปลกใหม่ออกมาแก้ปัญฆาได้อย่างเหมาะสม

สำหรับกิจกรรมนี้ เมื่อนำไปใช้แล้ว นักเรียนก็เกิดความเข้าใจมากยิ่งขึ้น และได้เสนอแนวทางการนำหลักธรรมไปปรับใช้ โดยผม ได้เลือกหลักธรรมที่เกี่ยวข้องกับชีวิตครอบครัว มาให้นักเรียนศึกษา และปรับใช้ เพื่อให้ง่ายต่อความเข้าใจ และนำไปปรับใช้ได้ทันที