การผันวรรณยุกต์

         คือ การออกเสียงที่เปลี่ยนไปตามเสียงของพยัญชนะ และเสียงของวรรรณยุกต์ ซึ่งบางคำมีรูปและเสียงวรรณยุกต์ไม่ตรงกัน อักษรกลาง มี ๙ ตัว ก จ ด ต บ ป อ ฎ ฏ ( ไก่จิกเด็กตายเฎ็กฏายบนปากโอ่ง )

การผันวรรณยุกต์อักษรกลาง

         คำที่มีพยัญชนะต้นเป็นอักษรกลาง ผันเสียงวรรณยุกต์ได้ ๕ เสียง คือ สามัญ เอก โท ตรี จัตวา เช่น กลาง กล่าง กล้าง กล๊าง กล๋าง