"เด็ก ๆ อยากเปลี่ยนบรรยากาศ ไปเรียนนอกห้องเรียนบ้างดีไหม"

หากเราได้ยินคำถามนี้ตอนเป็นนักเรียน คงตื่นเต้นมาก ๆ เป็นทั้งการเปลี่ยนบรรยากาศการจัดการเรียนรู้ และออกแบบกิจกรรมได้หลากหลาย

ประกอบกับการสอนวิชาภาษาไทย ในส่วนวรรณคดี ระดับชั้น ม.4 ซึ่งมีเนื้อหาตึง ๆ อย่าง "มงคลสูตรคำฉันท์"

ด้วยความเป็นวรรณคดีคำสอน ไม่ค่อยมีเนื้อเรื่องให้ติดตาม ทำให้มีการออกแบบกิจกรรมนี้ขึ้นมา

พอลองนำไปใช้แล้ว การตอบรับจากนักเรียนดีมาก จึงขออนุญาตนำมาเผยแพร่ หากมีข้อผิดพลาดประการใด สามารถแลกเปลี่ยน แบ่งปันได้นะครับ ยินดีมาก ๆ เลย

จัดไปครับ ส่องแสงสว่างแห่งพุทธิปัญญาตั้งแต่สไลด์แรกกันไปเลย

ขั้นตอนการทำกิจกรรม มีดังนี้ครับ

โดยในหนังสือวรรณคดีวิจักษ์ ม.4 เรื่อง มงคลสูตรคำฉันท์ จะมีการแบ่งพระคาถาไว้ จำนวน 10 พระคาถา จึงสามารถแบ่งได้ตามนี้พอดีครับ

การทำงานเน้นให้นักเรียนออกแบบด้วยความคิดสร้างสรรค์ครับ ตามที่เค้าอยากออกแบบมา แต่กำหนดให้มีข้อมูลที่จำเป็น

เช่น ตัวบท การถอดคำประพันธ์ คำศัพท์ยาก การยกตัวอย่างสถานการณ์ประกอบ ฯลฯ

ส่วนอุปกรณ์เน้นให้ใช้กระดาษแข็งที่เป็นกระดาษเหลือใช้ครับ เช่น กระดาษลัง แผ่นลูกฟูกที่เหลือใช้จากกิจกรรมอื่น ๆ ให้เวลานักเรียนได้ออกแบบสร้างสรรค์ชิ้นงานตามความเหมาะสมครับ (ทางนี้มอบหมายงานก่อนช่วงเสาร์อาทิตย์ นักเรียนจึงมีเวลาทำงานประมาณ 3 - 4 วัน)

เมื่อถึงเวลานำเสนองาน นัดหมายนักเรียนมาสถานที่ที่ตกลงกันไว้ครับ (ทางนี้นัดนักเรียนเจอกันหลังอาคาร ที่มีม้าหินอ่อนและร่มไม้) เพื่อไม่ให้การเดินชมนิทรรศการของนักเรียนไร้จุดหมาย ผมได้ออกแบบใบงานกลุ่มให้นักเรียนได้เขียนบันทึกความรู้และแสดงความเห็นจากการที่ได้ไปชมนิทรรศการและการนำเสนองานของเพื่อน

**เมื่อสมาชิกของกลุ่มเรา กลับมากลุ่มเดิม จะเป็นคิวของสมาชิกที่เป็นคนนำเสนอ รวมตัวกันทั้ง 5 กลุ่ม จากนั้นเดินชมนิทรรศการของเพื่อนตามลำดับ โดยให้สมาชิกที่เหลือได้เป็นฝ่ายนำเสนอบ้าง**

ภาพบรรยากาศการจัดกิจกรรม (บางส่วน)

(โดยได้รับการอนุญาตจากนักเรียน และเบลอหน้าเป็นที่เรียบร้อยแล้ว)

บรรยากาศการนำเสนองาน ดำเนินไปด้วยความราบรื่นดี

นักเรียนมีการตั้งคำถาม แลกเปลี่ยนความคิดเห็น และชื่นชมผลงานของเพื่อน (โดยผมแจกกระดาษ Post-it ให้กลุ่มละ 1 ชุด)

ทั้งนี้ตัวบทมงคลสูตรคำฉันท์ ปรากฏคำสอนที่นักเรียนเกิดคำถาม เช่น

• การบูชาบุคคลที่ควรบูชา (เราควรเคารพใคร เพราะอะไร คุณสมบัติใด?)
• ความสันโดษ (คือความพอใจในสิ่งที่ตนมี แต่หากสิ่งที่เรามีมันแร้นแค้นมาก เราควรจะพอใจไหม ?)
• เป็นผู้ว่าง่ายสอนง่าย (คือการบอกอะไรก็ทำตาม โดยไม่ตั้งคำถามต่อสิ่งนั้นเลยไหม ?)
• ฯลฯ

อย่างไรก็ตามกิจกรรมนี้ นอกจากเป็นการเปลี่ยนบรรยากาศการเรียนการสอน การฝึกสร้างสรรค์ผลงาน และส่งเสริมให้นักเรียนได้ภูมิใจในตนเอง

ก็ยังได้ของแถม คือ นักเรียนมีมุมมองการวิเคราะห์เหตุการณ์ การตั้งคำถามต่อชุดความคิดความเชื่อในสังคม การแบ่งปันคำตอบที่หลากหลาย สัมพันธ์กับยุคสมัยของตน ซึ่งสะท้อนว่านักเรียนมองโลกได้กว้างขวางไปอีก 1 ขั้น แบบกระตุกจิตกระชากใจ

ธรรมะแท้ ไม่มีคำปลอบใจ...

ขอบคุณครับ