ปัจจุบัน ปัญหาการคอร์รัปชันถือได้ว่าเป็นปัญหาใหญ่ที่เกิดขึ้นในประเทศต่างๆ ทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทยซึ่งปัญหานี้ยังไม่มีทีทำว่าจะหมดไป อีกทั้งยังทวีความรุนแรงและชับซ้อนมากขึ้นเรื่อยๆ แม้ว่าประเทศไทยจะก้าวเข้าสู่ความทันสมัย มี มีการรณรงค์จากองค์กรของรัฐ หรือองค์กรอิสระต่างๆ เห็นพ้องกันว่า การทุจริตคอร์รัปชันเป็นปัญหาที่นำไปสู่ความยากจน และเป็นอุปสรรคที่ ขัดขวางการพัฒนาประเทศอย่างแท้จริง สำหรับประเทศไทยนั้นเป็นที่ทราบกันทั่วไปว่า ปัญหาเรื่องการทุจริตคอร์รัปชันเป็นปัญหาสำคัญลำดับต้นๆที่ส่งผลกระทบต่อการพัฒนาประเทศเป็นอย่างมาก ปัญหาดังกล่าวเกิดขึ้นมาช้านานจนฝังรากลึกและพบเกือบทุกกลุ่มอาชีพในสังคมไทย เกี่ยวพันกับวิถีชีวิตของคนไทยมาอย่างยาวนานหรือกล่าวได้ว่าเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมไทยไปแล้ว

โรงเรียนบ้านต๊ำพระแลเปิดสอนระดับอนุบาล 2 - ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ทางโรงเรียนบ้านต๊ำพระแลตระหนักดีว่าการศึกษาเป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาความรู้ ความคิด คุณธรรมของเด็กและเยาวชนให้เป็นพลเมืองที่ดีมีคุณภาพ นอกจากนี้ การศึกษายังเป็นกุญแจสำคัญที่จะนำไปสู่การประกอบอาชีพ การมีรายได้ เพิ่มประสิทธิภาพของการทำงาน และการพึ่งพาตนเองได้ในที่สุด อย่างไรก็ตามปัญหาความยากจนยังเป็นอุปสรรคที่ทำให้นักเรียนส่วนหนึ่งขาดโอกาสทางการศึกษา ต้องออกจากโรงเรียนกลางคันหรือไม่ได้ศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้น จากการศึกษาสภาพและบริบทของชุมชนโดยรอบโรงเรียน พบว่า ชุมชนตำบลบ้านต๊ำมีการผลิตน้ำผึ้งที่มีคุณภาพและเป็นฐานการเรียนรู้การเลี้ยงผึ้งโพรงของจังหวัดพะเยา ซึ่งน้ำผึ้งนั้นเป็นอาหารให้รสหวานที่เกิดจากการผลิตของผึ้ง ซึ่งได้รวบรวมมาจากเกสรดอกไม้ต่าง ๆ จนเกิดเป็นน้ำหวานที่มีสีเหลืองทอง มีกลิ่นหอม พร้อมรสชาติหวานกำลังดี นอกจากนี้ ในน้ำผึ้งยังมีสารอาหารอยู่หลายชนิด เช่น กลูโคส, ฟรุกโตส และลีวูโลส อีกทั้งยังมี กรดกลูโคนิก, เอนไซม์, แคลเซียม, แมกนีเซียม, โพแทสเซียม, สังกะสี, ฟอสฟอรัส และโซเดียม โดยเป็นส่วนประกอบสำคัญที่ช่วยกระตุ้นการทำงานของร่างกายให้แข็งแรงสมบูรณ์ยิ่งขึ้น น้ำผึ้ง นอกจากจะมีรสชาติหวาน สามารถเพิ่มความอร่อยให้กับอาหาร และเมนูขนมตลอดจนเครื่องดื่มต่าง ๆ อีกทั้งช่วยบำรุงผิวพรรณ น้ำผึ้งมีคุณสมบัติในการบำรุงผิวพรรณให้เปล่งปลั่ง สดใส และดูเนียนสวยอย่างเป็นธรรมชาติ ช่วยรักษาแผล ช่วยในการชะลอวัย เพิ่มความชุ่มชื้น และเต่งตึงในการผิวพรรณ และบำรุงเส้นผม

โรงเรียนบ้านต๊ำพระแล จึงจัดทำ กิจกรรม“น้ำผึ้งสายพานอาชีพจากชุมชนสู่ความยั่งยืน (แปรรูปผลิตภัณฑ์จากน้ำผึ้ง)” โดยกลุ่มนักเรียน PL Bee Good เพื่อพัฒนาทักษะอาชีพให้กับนักเรียน เพื่อขอรับการสนับสนุนเกื้อกูลการส่งเสริมทักษะอาชีพ ฝึกทักษะกระบวนการคิดในการทำงานของนักเรียน การสร้างความสามารถพัฒนาทักษะและเสริมสร้างประสบการณ์ด้านอาชีพ สร้างและพัฒนาคุณลักษณะ 5 ประการของโรงเรียนสุจริต ได้แก่ ทักษะกระบวนการคิด มีวินัย ซื่อสัตย์สุจริต อยู่อย่างพอเพียง และจิตสาธารณะให้แก่นักเรียน เพื่อเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศต่อไปในอนาคต โดยผสานความร่วมมือระหว่างชุมชนยึดหลักการจัดการศึกษาของแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 – 2579 ที่ว่าจัดการศึกษาโดยการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนของสังคม (All for Education) เพื่อจัดการศึกษาอย่างมีคุณภาพ มีประสิทธิภาพให้กับประชาชนทุกคน มีเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs 2030) 

ขั้นตอนการดำเนินกิจกรรมบริษัทสร้างการดี สาขาโรงเรียนบ้านต๊ำพระแล “สานฝันปั้นอาชีพ (การแปรรูปผลิตภัณฑ์จากน้ำผึ้ง) ภายใต้ชื่อตราสินค้า PL Bee Good

1. แรงบันดาลใจในการทำผลิตภัณฑ์ เนื่องจากภายในผู้ปกครองของนักเรียนมีการเลี้ยงผึ้งในบริเวณสวนลำไยเป็นจำนวนมาก และภายในชุมชนบ้านต๊ำพระแล หมู่ 11 มีฐานการเรียนรู้ผึ้งโพรงที่นักเรียนสามารถเข้าไปศึกษาความรู้จากปราชญ์ชาวบ้าน พ่อหลวงสมศักดิ์ อ้อยมูล จึงเป็นจุดเริ่มต้นที่ให้นักเรียนได้เข้าไปศึกษาการเลี้ยงผึ้ง

2. ประชุมนักเรียนและครูที่ปรึกษา ที่สนใจทำกิจกรรมและคัดเลือกทีม 4 คน ในการทำกิจกรรมร่วมกันวางแผน คิดค้นวิธีการแปรรูปน้ำผึ้งเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เขียนโครงการแปรรูปน้ำผึ้ง เพื่อให้นักเรียนและคณะทำงานมีส่วนร่วมในการวางแผน จัดทำผลิตภัณฑ์ ศึกษาช่องทางการขายเพื่อหารายได้พิเสษสู่ครอบครัว และใช้น้ำผึ้งที่ผลิตได้ในชุมชนมาต่อยอด สร้างอาชีพพ สร้างรายได้

3. ประสานชุมชนติดต่อซื้อน้ำผึ้ง รวมทั้งเข้าไปศึกษาวธีการเลี้ยง การดูแลผึ้ง และการเก็บน้ำผึ้ง เพื่อทำความเข้าใจเกี่ยวกับวิถีชีวิตของชาวบ้านในการเลี้ยงผึ้ง

4. แบ่งหน้าที่ของนักเรียนในการดำเนินงานภายในบริษัทสร้างการดี โดยใช้โครงสร้างคณะกรรมการบริษัทสร้างการดี จากนั้นร่วมกันตัดสินใจเลือกผลิตภัณฑ์ที่จะนำมาดำเนินการจัดกิจกรรมแปรรูป ออกแบบบรรจุภัณฑ์

5. ฝ่ายผลิตดำเนินการผลิตน้ำผึ้งเดือน 5 สบู่ก้อนรังผึ้ง และสบู่เหลวผึ้งพิง จากนั้นนำไปทดลองใช้ โดยหุ้นส่วน นักเรียน และคณะครู บุคลากรโรงเรียนบ้านต๊ำพระแล เพื่อทดสอบการเกิดผื่นแพ้ คันตามผิวหนัง ซึ่งผลคือไม่มีการแพ้เกิดขึ้น

6. เมื่อผลการทดสอบผ่าน ฝ่ายการขายดำเนินการวิเคราะห์ตลาดและศึกษาช่องทางการขายในรูปแบบที่หลากหลายทั้งทาง Offline และ Online โดยมีการสรุปช่องทางการขายคือ ตลาดนัดวันพุธหน้าบ้านต๊ำ กาดเช้ากว๊านพะเยา Shopee และ TikTok

7. นักเรียนร่วมกันออกแบบโลโก้ และบรรจุภัณฑ์โดยบูรณาการวิชาคอมพิวเตอร์ วิชาคณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ คิดชื่อตราสินค้า โดยได้ข้อสรุปคือ PL Bee Good ซึ่งมีความหมาย 2 ความหมาย ความหมายแรกคือ ผลิตภัณฑ์จากผึ้งบ้านต๊ำพระแลนั้นมีคุณภาพ และความหมายที่สองคือ เด็กบ้านต๊ำพระแลเป็นคนดีคนเก่ง

8. ฝ่ายผลิตจัดเตรียมส่วนประกอบของการทำสบู่ก้อน สบู่เหลว และน้ำผึ้งเดือน 5 เพื่อผลิตในประมาณ อัตราส่วนสบู่ก้อน และสบู่เหลวอย่างละ 2 กิโลกรัมต่อครั้ง และบรรจุน้ำผึ้งเดือน 5 ใช้อัตราส่วน 5 ขวดน้ำผึ้งต่อหนึ่งครั้งการผลิต จากนั้นบรรจุลงบรรจุภัณฑ์ และตรวจสอบความเรียบร้อยของบรรจุภัณฑ์ก่อนนำไปขาย

9. ฝ่ายขายดำเนินการขายผ่านช่องทางต่าง ๆ ที่วางแผนไว้

10. นำเสนอสินค้าให้กับชุมชนนูปแบบการจัดตั้งนิทรรศการเยี่ยมชม บอร์ด ให้ความรู้เกี่ยวกับสรรพคุณของน้ำผึ้ง ซึ่งเป็นสิ่งที่มีอยู่ในชุมชน นำเสนอผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการแปรรูป เพื่อให้ชุมชนได้เห็นถึงข้อดีของการแปรรูป เพิ่มมูลค่าสินค้า สามารถเพิ่มได้ให้แก่ชุมชนได้

ผลการดำเนินงาน

บริษัทสร้างการดี "น้ำผึ้งสายพานอาชีพจากชุมชนสู่ความยั่งยืน (การแปรรูปน้ำผึ้ง)" ของโรงเรียนบ้านต๊ำพระแล เป็นกิจกรรมการเรียนรู้การผลิตผลิตภัณฑ์แปรรูปน้ำผึ้ง นักเรียนสามารถผลิตผลิตภัณฑ์ได้ด้วยตนและนำสิ่งที่มีอยู่ในชุมชนท้องถิ่นมาต่อยอดสร้างรายได้ เป็นมิตรต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม เป็นการเสริมรายได้และเป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมให้นักเรียนมีคุณลักษณะ ๕ ประการของโรงเรียนสุจริต นักเรียนเรียนรู้การทำงานอาชีพมีจิตอาสาในการทำงาน

กิจกรรม "น้ำผึ้งสายพานอาชีพจากชุมชนสู่ความยั่งยืน (การแปรรูปน้ำผึ้ง)" ได้บรรลุผลสำเร็จตามความต้องการที่เราได้ตั้งไว้ สามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน

1. การนำไปบูรณาในรายวิชาวิทยาศาสตร์ และกลุ่มสาระการงานอาชีพ (คหกรรม) กิจกรรม “น้ำผึ้งสร้างสรรค์” ให้นักเรียนศึกษาประโยชน์ของน้ำผึ้ง และนำน้ำผึ้งมาทานกับขนมปัง

2. กลุ่มสาระภาษาไทย “เขียนเรื่องจากภาพ” เกี่ยวกับวิถีชีวิตและการเลี้ยงผึ้งโพรงของชาวบ้าน

3. กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เรื่อง “คุณธรรมนำชีวิต” ปลูกฝังการมีคุณธะรม จริยธรรมในการใช้ชีวิต ไม่เอารัดเอาเปรียบและคดโกงผู้อื่น

4. กลุ่มสาระภาษาต่างประเทศ (ภาษาอังกฤษ) เรื่อง “Our Community” ศึกษาชุมชนโดยใช้ภาษาอังกฤษ ร่วมกับการเรียนรู้การพูดสื่อสารภาษาอังกฤษในการซื้อขายสินค้าของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3

5. กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ และกลุ่มสาระวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีน (คอมพิวเตอร์) เรื่อง “การออกแบบ” ออกแบบโลโก้ และบรรจุภัณฑ์สินค้า

6. กลุ่มสาระคณิตศาสตร์ เรื่อง “ปัญหาร้อยละ” การคิดค่าร้อยละในการแบ่งกำไร

7. กลุ่มสาระสุขศึกษา และพลศึกษา “สุขภาพสร้างได้” ให้นักเรียนเรียนรู้เรื่องประโยชน์ของน้ำผึ้ง การดูแลร่างกายเมื่อโดยผึ้งต่อย หรือแพ้น้ำผึ้ง โดยสามารถนำไปบอกต่อให้กับคนใสครอบครัวได้รับทราบได้

8. กิจกรรมแนะแนว เรื่อง “การแนะแนวอาชีพ” นำเสนอเทคนิคการหารายได้เสริมระหว่างเรียนให้กับนักเรียน และชี้ให้เห็นถึงคุณค่าของชุมชน สร้างความตระหนักให้ผู้เรียนเกิดความหวงแหนต่อสิ่งที่มีอยู่ เพื่อกลับมาพัฒนาท้องถิ่นให้เกิดความยั่งยืนทั้งทางการวัฒนธรรม สังคม และเศรษฐกิจ

การสร้างผลิตภัณฑ์นี้เพื่อเป็นการแปรรูปน้ำผึ้งผลผลิตคุณภาพจากตำบลบ้านต๊ำให้มีคุณค่า และเพิ่มมูลค่าของทรัพยากรในท้องถิ่นที่มีอยู่ ทำให้มีรายได้เสริม และให้นักเรียนได้เรียนรู้การลงมือปฏิบัติจริงการดำเนินงานตามกระบวนการของบริษัทสร้างการดี ทำให้นักเรียนได้เรียนรู้การทำงานอย่างเป็นระบบจากการลงมือปฏิบัติ นักเรียนสามารถสืบค้นข้อมูลและนำเสนอผลการดำเนินงานของตนเองได้ และในการทำงานส่งผลให้นักเรียนเกิดทักษะกระบวนการคิด สามารถวางแผนในการทำงาน ทำงานร่วมกันอย่างมีขั้นตอนและเป็นระบบ มีความคิดสร้างสรค์ มีความรับผิดชอบ มีวินัย เอื้อเอเผื่อแผ่ ซี่อสัตย์ เสียสละเพื่อส่วนรวม รวมทั้งเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตน

 อีกทั้งทางบริษัทสร้างการดีโรงเรียนบ้านต๊ำพระแล ได้รับการสนับสนุนจากทางโรงเรียน คณะครู นักเรียนรวมไปถึงชุมชนในการส่งเสริมผลิตภัณฑ์จากการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์สินค้า OTOP (One Tambon One Product) และได้ลงทะเบียนผลิตภัณฑ์ ผู้ผลิต ผู้ประกอบการ OTOP PL Bee Good ประเภท เครื่องสำอางค์ที่กับกรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย ซึ่งขณะนี้อยู่ระหว่างการรอเลข OTOP จากกรมการพัฒนาชุมชน 

ปัญหาและอุปสรรค

- การจัดทำสบู่เหลว ต้องใช้อัตราส่วนที่พอดี เพื่อไม่ให้สบู่เหลวเหลวไป หรือข้นจนเกินไป

- การเก็บรักษาสบู่ก้อน ต้องมีการห่อพลาสติกห่ออาหารทุกครั้งเพื่อไม่ให้อากาศเข้า จนเกิดเป็นไอน้ำด้านในสบู่ ซึ่งต้องใช้ความชำนาญของผู้ห่อ

- การออกแบบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสม มีขนาดที่พอดีสำหรับสบู่ก้อน อีกทั้งให้มีรูปลักษณ์ที่บรรจุภัณฑ์ที่สวยงาม สามารถดึงดูดความสนใจสำหรับผู้พบเห็น ให้สามารถเพิ่มมูลค่าของสินค้าได้

- การใช้งบประมาณ ค่อนข้างสูงในการจัดทำสบู่ในตอนแรก เนื่องจากทางบริษัทสร้างการดีโรงเรียนบ้านต๊ำพระแลยังไม่มีอุปกรณ์ที่จำเป็นต้องนำมาใช้ในกระบวนการผลิตสบู่ อาทิเช่น ภาชนะสำหรับใส่วัตถุดิบ เครื่องชั่งวัตถุดิบ เป็นต้น

- การออกแบบฉลากต้องมีการต้องสอบความถูกต้องของฉลากก่อนนำไปตีพิมพ์เป็นสติ๊กเกอร์บรรจุภัณฑ์ เพื่อไม่ให้เกิดความผิดพลาด

ข้อเสนอแนะ

ควรมีการศึกษา พัฒนาผลิตภัณฑ์จากการแปรรูปน้ำผึ้งให้มีความหลากหลาย รวมทั้งใช้เทคโนโลยีในการตกแต่งภาพที่ใช้ในการขายออนไลน์ ให้ความน่าสนใจ และควรมีการจัดนิทรรศการ หรือเปิดบ้านวิชาการเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับหน่วยงานภายนอก เพื่อนำผลมาพัฒนาปรับปรุงผลิตภัณฑ์ให้มีคุณภาพ และมีความหลากหลาย รักษาคุณภาพให้เป็นที่รู้จักแก่บุคคลทั่วไป ส่งเสริมให้นักเรียนร่วมกันดำเนินกิจกรรมอื่น ๆ ตามความสนใจโดยดำเนินการตามรูปแบบบริษัทสร้างการดี