Mathroom Game M1 : เรียงดีมีเฮ!!

(คณิตศาสตร์พื้นฐาน ม.1 เล่ม 1 : บทที่ 1 จำนวนเต็ม)

ทักษะที่ได้รับ : [ES] Collaboration, Critical Thinking; [CS] Growth Mindset, Grit

สวัสดีคุณครูและชาวอินส์ทุกท่านอีกครั้งครับ

เปิดเทอมมาไม่กี่สัปดาห์ ครูมีโอกาาสได้ลงไปสอนวิชาคณิตศาสตร์ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ก่อนหน้านั้นได้เก็บแบบสอบถามทักษะและคุณลักษณะ นักเรียนรีเควสกันมาเยอะว่า "อยากให้มีกิจกรรมหรือเกมสนุกๆ แก้เครียด" และด้วยที่เพิ่งพ้นจากระดับชั้นประถมศึกษา ถ้าเราจะเอาแต่เลคเชอร์อย่างเดียวบอกเลยว่า OVERLOAD แน่นอน งั้นบทแรกเรื่องจำนวนเต็มขอลุยเลยละกัน

เกมนี้จะมีความเกี่ยวเนื่องไปกับหนังสือเรียนคณิตศาสตร์พื้นฐาน ม.1 เล่ม 1 ของ สสวท. เรื่องจำนวนเต็ม โดยส่วนแรกจะอธิบายถึงประเภทของจำนวนเต็มและการเปรียบเทียบจำนวนเต็ม เน้นให้นักเรียนแยกประเภทและสามารถเรียงจำนวนเปรียบเทียบโดยใช้และไม่ใช้เส้นจำนวนได้ ซึ่งนักเรียนจะมีพื้นฐานเรื่องจำนวนมาก่อนหน้าแล้ว แค่อาจจะยังไม่รู้เรื่องจำนวนเต็มลบ เพื่อสร้างความตื่นเต้นและเป็นการปรับพื้นฐานไปในตัว และครูดันไปนึกถึงชื่อช่วงหนึ่งของรายการวิทยุที่บ้านเกิด (ชลบุรี) ชื่อว่า "หูดีมีเฮ" อารมณ์เหมือนทายชื่อเพลง เลยปรับคำเล็กน้อย บังเกิดเป็นเกม "เรียงดีมีเฮ!!" เรียงจำนวนให้ถูก ครบ และเร็วที่สุดนั่นเอง

อุปกรณ์

1. บัตรตัวเลขเคลือบด้วยสก๊อตเทปชุดละ 32 ใบ (ทำกี่ชุดขึ้นอยู่กับว่าสอนกี่ห้อง)
2. สก๊อตเทปตัดแปะชุดละ 32 ชิ้น (ทำกี่ชุดขึ้นอยู่กับว่าสอนกี่ห้อง)
3. ปากกาไวท์บอร์ดสีน้ำเงินและสีแดง / ชอล์กสีขาวและสีชมพู
4. ซองใส่บัตรตัวเลข

(ภาพที่ 1 บัตรตัวเลขจำนวนเต็มบวกและจำนวนเต็มลบ; สีเขียวเป็นบัตรระดับง่าย, สีส้มเป็นบัตรระดับท้าทาย)

การเตรียมกระดาน

1. ครูจำเป็นต้องเขียนเส้นจำนวนให้ยาวที่สุดตามขนาดความยาวกระดานของห้องนั้น ให้ลากเส้นแนวนอนและใส่หัวลูกศรที่หัวและท้ายของเส้น
2. กำหนดสเกลศูนย์ (0) ไว้ตรงกลางของเส้นจำนวน
3. ด้านขวาของกระดาน ถ้าเป็นไปได้ แนะนำเขียน "จำนวนเลขที่เรียงถูก คิดเป็นกี่% กี่คะแนน และเวลาที่ใช้" เพื่อกระตุ้นนักเรียนเพิ่มเติม

ขั้นตอนการเล่นเกม

1. ครูอธิบายกฎและกติกาต่าง ๆ ของเกม พร้อมให้สัญญาณจับเวลาเมื่อเริ่มเล่น โดยนักเรียนต้องออกมาทีละคนเท่านั้น
2. นักเรียนจะต้องหยิบบัตรตัวเลข ชูให้เพื่อนดูและอ่านตัวเลข พร้อมหยิบปากกาไวท์บอร์ดสีน้ำเงิน (กรณีที่เตรียมสก๊อตเทปไว้แล้ว สามารถใช้แปะด้านหลังบัตรได้เลย)
3. นักเรียนจะต้องพิจารณาว่าบัตรตัวเลขที่ได้มา จะต้องอยู่ตำแหน่งไหนของเส้นจำนวน (โดยประมาณ) โดยคำนึงว่าเลขนี้มากกว่าหรือน้อยกว่าเลขใดบ้าง เมื่อตัดสินใจได้แล้ว
4. (กรณีไม่มีเทป) ให้เขียนลูกศรบอกตำแหน่งบนเส้นจำนวนแล้วเขียนตัวเลขจากบัตรที่ได้
5. (กรณีมีเทป) ให้แปะตัวเลขนั้นเหนือเส้นจำนวนตรงตำแหน่งที่เลือกไว้
6. เมื่อเล่นครบ 32 ใบ ให้เพื่อน ๆ ในห้องช่วยกันตรวจสอบว่าเลขที่เรียงถูกแล้วหรือยัง ถ้ามั่นใจว่าเรียงถูกแล้ว ให้ทั้งห้องยกมือค้างไว้ 3 วินาที เป็นอันยืนยันคำตอบ และจะหยุดเวลาทันที ครูบันทึกเวลาที่ใช้ไปบนกระดาน
7. ครูจะเฉลยตัวเลขตามเส้นจำนวนไปจนครบทั้ง 32 ใบ
8. กรณีที่พบตัวเลขวางผิดตำแหน่ง จะไม่ได้คะแนนในตำแหน่งนั้น ครูจะให้นักเรียนช่วยกันคิดอีกครั้งว่าแท้จริงแล้วควรอยู่ตำแหน่งไหน มากกว่าหรือน้อยกว่าเลขใด
9. เมื่อเฉลยครบทุกใบ ครูจะเขียนจำนวนตัวเลขที่เรียงถูกบนกระดาน แล้วคิดเป็น % และคะแนนที่ได้ (ในที่นี้ครูคิดเป็น 3 คะแนน ทั้งนี้สามารถปรับได้ตามความเหมาะสม)
10. ครูคำนวณเวลาที่ใช้เทียบเป็นคะแนน โดยในวันที่ใช้เล่นเกม กำหนดไว้ดังนี้ (ในที่นี้ครูคิดเป็น 2 คะแนน ทั้งนี้สามารถปรับได้ตามความเหมาะสม)
11. ใช้เวลาไม่เกิน 15 นาที ได้ 1 คะแนน
12. ใช้เวลาไมเกิน 13 นาที ได้ 1.5 คะแนน
13. ใช้เวลาไม่เกิน 10 นาที ได้ 2 คะแนน

(ภาพที่ 2 ตัวอย่างกิจกรรมโดยใช้วิธีแปะบนกระดาน)

(ภาพที่ 3 ภายหลังทำกิจกรรมและเฉลยเสร็จ กรณีแปะบนกระดานก็จะประมาณนี้)

(ภาพที่ 4 ตัวอย่างกิจกรรมโดยใช้วิธีหยิบบัตรและใช้ปากกาเขียน)

(ภาพที่ 5 ช่วงที่เกิดปัญหาทางเทคนิคไมได้เตรียมตัวอย่างอีก 1 ชุด จึงคิดโจทย์สดโดยใช้ปากกาสีอื่น)

(ภาพที่ 6 ตัวอย่างห้องที่เรียงจำนวนได้ถูกต้องทั้งหมด 32 จำนวน (เอามาแค่ครึ่งซีกขวา) และใช้เวลาไม่เกิน 10 นาที)

จากภาพที่ 5 ในวันที่ครูนำเกมนี้ไปเล่น เกิดข้อผิดพลาดทางเทคนิคเล็กน้อย คือครูทำมาแค่ชุดเดียวแล้วสอน 2 ห้อง เท่ากับว่าอีกห้องต้องคิดโจทย์สดบนกระดานฝั่งซ้ายด้วยปากกสีอื่น แต่กระบวนการผ่านไปได้ด้วยดี เด็กยังสนุกเหมือนเดิม

ผลสะท้อนจากการเล่นเกม

• ในด้านวิชาการ นักเรียนเข้าใจความมาก-น้อยของจำนวนเต็มบวก เต็มลบ และศูนย์ สามารถเปรียบเทียบระหว่างจำนวนพร้อมรู้จักตรวจสอบความถูกต้องก่อนยืนยันคำตอบได้
• Collaboration : นักเรียนทั้งห้องมีการช่วยกันตรวจสอบความถูกต้องทุกครั้งที่ตัวแทนนักเรียนออกไปเรียงจำนวน (ตรวจสอบทุกข้อ)
• Grit, Growth Mindset : นักเรียนที่ได้ตัวเลขที่มีค่าสูงมากและต่ำมากสามารถเรียงได้โดยใช้จำนวนข้างเคียงช่วยว่ามันมากกว่าหรือน้อยกว่า และตอบได้ถูกต้องโดยใช้เวลาไม่ถึง 30 วินาที
• เท่าที่สังเกตจะมีนักเรียนประมาณ 20% ที่เกิด Critical Thinking ว่าตัวเลขที่ตนเองวางและเพื่อนวางถูกหรือไม่ และเกิดการคิดต่อยอดในเลขตัวอื่น ๆ

สิ่งที่ต้องพึงระวัง

• เนื่องจากเกมนี้เน้นช่วยกัน อาจไม่สามารถวัดได้โดยตรงว่าสามารถเรียงจำนวนได้ถูกต้องหรือไม่ ควรจะมีแบบฝึกหัดให้ทำเป็นรายบุคคลเพิ่มเติมโดยเฉลยในคาบถัดไป เนื่องจากยังมีนักเรียน 40% ของแต่ละห้องยังมีความสงสัยในการเปรียบเทียบจำนวน โดยเฉพาะจำนวนเต็มลบ

เรื่องจำนวนเต็มเป็นเรื่องแรกสุดที่นักเรียนต้องเข้าใจเป็นพื้นฐาน เพื่อนำไปใช้ต่อในบทเรียนถัดไปและระดับสูงขึ้น พร้อมทั้งปรับรูปแบบการสอนการทำกิจกรรมให้เหมาะสมกับช่วงวัย และกิจกรรมนี้ก็เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่ครูเห็นว่ามีความเป็นไปได้ที่จะสร้างทักษะและคุณลักษณะของนักเรียนได้ตั้งแต่คาบแรก ๆ ที่เจอกัน เกิดเป็นบรรยากาศที่น่าเรียนในระยะยาวได้ หวังว่าจะเป็นไอเดียที่ครูสามารถนำไปทดลองเล่นและต่อยอดเกมนี้กับนักเรียนของท่านให้พัฒนาได้ทั้งทักษะและคุณลักษณะนะครับ

หากมีข้อสงสัยเพิ่มเติมสามารถพิมพ์ comment ทิ้งไว้ได้เลย แล้วพบกันใหม่ในไอเดียถัดไปครับ

ครูฟลุ๊ค