การเรียนรู้ที่แท้จริง ออกแบบประสบการณ์เรียนรู้ที่เชื่อมโยงกับชีวิต

การเรียนรู้ที่จริงแท้เป็นรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่นำพาผู้เรียนกลับไปหาพลังแห่งการเรียนรู้ที่มีอยู่ในตัวมนุษย์โดยธรรมชาติ การเรียนรู้ที่มีความหมายและเชื่อมโยงกับชีวิตของผู้เรียน ดังนั้น ในการออกแบบการเรียนรู้จึงต้องอยู่บนพื้นฐานของการทำความเข้าใจผู้เรียน เข้าใจบริบท และนำเอาสิ่งที่อยู่ในความสนใจของผู้เรียน บริบทหรือประเด็นทางสังคมที่เกิดขึ้น ณ ขณะนั้นมาเชื่อมโยงกับสิ่งที่ผู้ออกแบบการเรียนรู้ต้องการให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ โดยคำนึงถึงการนำความรูhใช้ได้จริงในชีวิต (สิทธิชัย วิชัยดิษฐ, 2565 หน้า 203)

"กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง" พระนิพนธ์ในเจ้าฟ้าธรรมธิเบศไชยเชษฐ์สุริยวงศ์ (เจ้าฟ้ากุ้ง) เป็นวรรณคดีเรื่องหนึ่งที่เล่าเหตุการณ์การเดินทางไปพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี และได้พรรณนาถึงธรรมชาติอันน่าตื่นตาตื่นใจที่พบเห็นตลอดการเดินทาง พร้อมทั้งสอดแทรกธรรมชาติของพืชและสัตว์ต่าง ๆ ด้วยศิลปะการประพันธ์ที่มีชีวิตชีวา และเป็นวรรณคดีที่มีความโดดเด่นเรื่องหนึ่ง

แม้ว่าวรรณคดีจะมีความงดงามและมีคุณค่าเพียงใด เป็นเรื่องที่ท้าทายสำหรับครูผู้สอนที่จะต้องนำความรู้นเรื่องดังกล่าว มาเชื่อมโยงกับชีวิตของผู้เรียน จึงเกิดการออกแบบร่องรอยการเรียนรู้ที่มุ่งให้ผู้เรียนนำ K S A ที่มาจากการเรียนในเรื่องนี้มาสร้างสรรค์เป็นผลงาน "สรรพสัตวานานาพฤกษ์ นิเวศสำนึกในวรรณคดีไทย" โดยให้นักเรียนเลือกพืชหรือสัตว์ที่ปรากฏในกาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง จากนั้นถอดความตัวบท แล้วหาข้อมูลมูลวิทยาศาสตร์ และเขียนแนวทางในการอนุรักษ์พืชหรือสัตว์ที่เลือกมา แล้วร่วมกัน "ถอดบทเรียนสะท้อนการเรียนรู้" ว่าเพราะเหตุใดที่พืชและสัตว์หลาย ๆ ชนิดที่ปรากฏในวรรณคดีเรื่องดังกล่าว พบน้อยลงหรือบางชนิดก็เป็นพืชหายากที่ไม่เคยพบเลย จึงช่วยพัฒนาทักษะพฤติกรรมที่เอื้อต่อสังคม (Prosocial Behavior) ในด้านความยั่งยืนของระบบนิเวศและนิเวศสำนึกอีกด้วย