Chordata Hunt! เกมสำรวจโลกคอร์ดาตา

ใกล้เปิดภาคเรียนที่ 2 แล้ว ครูหลาย ๆ ท่านอาจจะอยากหากิจกรรมสนุก ๆ ไปใช้ในชั้นเรียน วันนี้ผมมีไอเดียการ์ดเกมมาฝากสำหรับคุณครูชีววิทยา โดยเฉพาะคุณครูชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในเนื้อหาของความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต รายละเอียดเป็นอย่างไรนั้นเรามาสำรวจไปพร้อม ๆ กันเลย

จากเกม Spot It! สู่ Chordata Hunt!

เกม "Spot It" หรือที่รู้จักกันในชื่อ "Dobble" เป็นเกมการ์ดปาร์ตี้ที่เน้นการสังเกตและปฏิกิริยาตอบสนอง โดยการ์ดทุกใบจะมีสัญลักษณ์ต่าง ๆ ที่ไม่ซ้ำกัน และทุกการ์ดจะมีสัญลักษณ์ที่ตรงกันเพียงใบเดียว ผู้เล่นต้องแข่งกันหาสัญลักษณ์ที่ตรงกันระหว่างการ์ดในมือและการ์ดบนโต๊ะให้เร็วที่สุด ใครที่หาสัญลักษณ์ได้เร็วที่สุดก็จะเป็นผู้ชนะในตานั้น เกมนี้เข้าใจกติกาได้ง่าย เล่นได้ทุกวัย และเหมาะสำหรับสร้างความสนุกสนานในการเล่นเป็นกลุ่ม เพราะท้าทายให้ผู้เล่นแสดงความไวและความแม่นยำในการสังเกต

ทำให้นึกถึงการเรียนการสอนเรื่อง ความหลากหลายทางชีวภาพ ซึ่งมักจะถูกมองว่าเป็นหัวข้อที่ซับซ้อนและน่าเบื่อสำหรับนักเรียน เนื่องจากมีเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับการจำแนกกลุ่มสิ่งมีชีวิตหลายประเภท พร้อมทั้งการทำความเข้าใจคุณสมบัติที่เฉพาะเจาะจง การเรียนรู้ลักษณะเฉพาะทางชีววิทยาผ่านการบรรยายอาจทำให้นักเรียนรู้สึกเครียดและไม่สนุกสนาน ดังนั้นจึงเกิดแนวคิดที่จะนำรูปแบบของเกม Spot It! มาประยุกต์ใช้ในการสอน เพื่อให้การเรียนรู้เรื่องความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตมีความสนุกและดึงดูดใจมากยิ่งขึ้น โดยการเปลี่ยนสัญลักษณ์บนการ์ดเป็นรูปของสิ่งมีชีวิตชนิดต่าง ๆ ทั้งสัตว์ พืช และสิ่งมีชีวิตที่อาจไม่ค่อยคุ้นเคย เช่น ค้างคาว นกยูง หรือปลาการ์ตูน ผ่านการเล่นเกม นักเรียนจะได้รับโอกาสเรียนรู้และจดจำชื่อสิ่งมีชีวิตเหล่านั้น พร้อมทั้งฝึกการจำแนกประเภทและคุณสมบัติของสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ แบบไม่รู้สึกเบื่อ ด้วยเหตุนี้ จึงได้คิดเกม Chordata Hunt! ขึ้นเพื่อช่วยให้การเรียนเรื่องความหลากหลายทางชีวภาพกลายเป็นประสบการณ์ที่เต็มไปด้วยความตื่นเต้นและการมีส่วนร่วมในห้องเรียน

รายละเอียดของเกม

Chordata Hunt! เป็นการ์ดเกมเวอร์ชันแรกของผู้เขียน (วางแผนจะใช้ในเทอม 2/2567 ที่จะถึงนี้ครับ) ใช้ภาพสิ่งมีชีวิตที่อยู่ในไฟลัม Chordata เป็นองค์ประกอบของการ์ด เกมประกอบด้วยการ์ดทั้งหมด 55 ใบ แต่ละใบจะมีสิ่งมีชีวิตที่กระจายอยู่ในคลาสต่าง ๆ ของไฟลัม Chordata รวมทั้งสิ้น 57 ชนิด สิ่งมีชีวิตเหล่านี้ครอบคลุมความหลากหลายจากคลาสต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม นก สัตว์เลื้อยคลาน สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก และปลา โดยมีสิ่งมีชีวิตทั้งหมด ดังนี้

เกม Chordata Hunt! สามารถเล่นได้หลากหลายตามวัตถุประสงค์

Chordata Hunt! เพื่อให้รู้จักสิ่งมีชีวิต กติกาเกม:

1. แจกการ์ดให้ผู้เล่นทุกคน: แต่ละคนจะได้รับการ์ดจำนวนเท่ากัน โดยทุกการ์ดจะมีภาพสิ่งมีชีวิตหลายภาพ ซึ่งแต่ละคู่การ์ดจะมีภาพที่ตรงกันเพียง 1 ภาพเท่านั้น
2. เปิดการ์ดกลาง: การ์ด 1 ใบจะถูกวางไว้กลางวง ผู้เล่นต้องจับคู่ภาพบนการ์ดของตัวเองกับภาพที่ตรงกันบนการ์ดกลาง
3. จับคู่และเรียกชื่อสิ่งมีชีวิต: ผู้เล่นที่เจอภาพที่ตรงกันก่อนต้องตะโกนชื่อสิ่งมีชีวิตที่ตรงกันบนการ์ดกลางและการ์ดของตัวเอง หากเรียกชื่อผิด ผู้เล่นจะต้องข้ามการเล่นในรอบนั้น
4. การรับการ์ดกลาง: เมื่อผู้เล่นจับคู่ภาพได้และเรียกชื่อถูกต้อง ผู้เล่นจะเก็บการ์ดกลางไว้ และการ์ดบนมือของผู้เล่นจะกลายเป็นการ์ดกลางสำหรับรอบถัดไป
5. สิ้นสุดรอบ: เกมจะเล่นไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะไม่มีการ์ดกลางเหลือหรือการ์ดของผู้เล่นหมดลง เมื่อเกมสิ้นสุด ผู้เล่นที่มีคะแนนรวมจากการนับการ์ดกลางที่เก็บไว้ หากมากที่สุดจะเป็นผู้ชนะ

Chordata Hunt! เพื่อจำแนกสิ่งมีชีวิตตาม class กติกาเกม:

1. แจกการ์ดให้ผู้เล่นทุกคน: แต่ละคนจะได้รับการ์ดจำนวนเท่ากัน โดยทุกการ์ดจะมีภาพสิ่งมีชีวิตหลายภาพ ซึ่งแต่ละคู่การ์ดจะมีภาพที่ตรงกันเพียง 1 ภาพเท่านั้น
2. เปิดการ์ดกลาง: การ์ด 1 ใบจะถูกวางไว้กลางวง ผู้เล่นต้องจับคู่ภาพบนการ์ดของตัวเองกับภาพที่ตรงกันบนการ์ดกลาง
3. จับคู่และเรียกชื่อสิ่งมีชีวิต: ผู้เล่นที่เจอภาพที่ตรงกันก่อนต้องตะโกนชื่อสิ่งมีชีวิตที่ตรงกันบนการ์ดกลางและการ์ดของตัวเอง หากเรียกชื่อผิด ผู้เล่นจะต้องข้ามการเล่นในรอบนั้น
4. อธิบายลักษณะและการจำแนก: ผู้เล่นที่จับคู่ได้ต้องอธิบายการจำแนกสิ่งมีชีวิตนั้น เช่น "นกจัดอยู่ในคลาส Aves" หรือ "ค้างคาวจัดอยู่ในคลาส Mamalia"
5. การรับการ์ดกลาง: เมื่อผู้เล่นจับคู่ภาพได้และอธิบายถูกต้อง ผู้เล่นจะเก็บการ์ดกลางไว้ และการ์ดบนมือของผู้เล่นจะกลายเป็นการ์ดกลางสำหรับรอบถัดไป
6. สิ้นสุดรอบ: เกมจะเล่นไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะไม่มีการ์ดกลางเหลือหรือการ์ดของผู้เล่นหมดลง เมื่อเกมสิ้นสุด ผู้เล่นที่มีคะแนนรวมจากการนับการ์ดกลางที่เก็บไว้ หากมากที่สุดจะเป็นผู้ชนะ

Chordata Hunt! แบบเชื่อมโยงสายพันธุ์

• วิธีเล่น: เมื่อพบภาพตรงกัน นักเรียนต้องเชื่อมโยงสิ่งมีชีวิตสองชนิดที่พบในเกม เช่น ถ้าพบ "นกยูง" กับ "นกฮูกหิมะ" ต้องอธิบายว่าสองสิ่งนี้มีลักษณะร่วมกันอย่างไร เช่น "ทั้งสองเป็นสัตว์มีกระดูกสันหลังและเป็นสัตว์ปีก"
• จุดเด่น: ฝึกให้นักเรียนคิดวิเคราะห์เกี่ยวกับความเชื่อมโยงทางชีวภาพระหว่างสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ช่วยในการเรียนรู้การจำแนกและการจัดกลุ่ม
• การนับคะแนน: นักเรียนที่เชื่อมโยงได้ถูกต้องและสมเหตุสมผลจะได้คะแนน

Chordata Hunt! แบบให้เหตุผล

• วิธีเล่น: เมื่อนักเรียนเจอภาพที่ตรงกัน นักเรียนต้องให้เหตุผลว่า ทำไมสิ่งมีชีวิตนี้ถึงมีลักษณะหรือคุณสมบัติเช่นนี้ เช่น "ทำไมนกอินทรีถึงมีปีกที่ใหญ่?" หรือ "ทำไมเต่าถึงมีเกราะแข็ง?"
• จุดเด่น: ส่งเสริมทักษะการให้เหตุผลและการคิดวิเคราะห์เกี่ยวกับลักษณะทางชีววิทยาของสิ่งมีชีวิต
• การนับคะแนน: ผู้ที่ให้เหตุผลได้ถูกต้องและสมเหตุสมผลจะได้รับคะแนน

Chordata Hunt! แบบทายคุณสมบัติ

• วิธีเล่น:
• เมื่อเจอภาพตรงกัน เช่น "ค้างคาว" กับ "นกยูง" นักเรียนต้อง ทายคุณสมบัติ ของสิ่งมีชีวิตนั้น เช่น: "ค้างคาวออกหากินเวลากลางวันหรือกลางคืน?", "นกยูงตัวผู้มีสีสันสวยงามกว่าตัวเมียเพื่ออะไร?"
• การให้คะแนน:
• หากทายถูกได้ 1 คะแนน
• หากทายผิด คนอื่นสามารถให้คำตอบและอธิบายเพิ่มเติม
• จุดเด่น:
• ฝึกการสังเกตและจดจำลักษณะเฉพาะของสิ่งมีชีวิต
• เพิ่มทักษะความรู้ทางชีววิทยาผ่านคำถามเชิงลึก

หรือรูปแบบการเล่นอื่น ๆ ที่คุณครูมีความสนใจ โดยเกม Chordata Hunt! จะเป็นเครื่องมือการเรียนรู้สำหรับการเสริมสร้างความรู้เกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตและการจำแนกทางชีววิทยา นักเรียนไม่เพียงแต่สนุกกับการค้นหาภาพที่ตรงกัน แต่ยังได้ฝึกการสังเกตลักษณะเฉพาะของสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ อีกด้วย เกมนี้กระตุ้นให้นักเรียนใช้ทักษะการวิเคราะห์และจดจำคุณสมบัติของสัตว์และสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ผ่านการทายคุณสมบัติ เช่น ลักษณะการเคลื่อนไหว แหล่งที่อยู่อาศัย และพฤติกรรม ทำให้นักเรียนได้รับความรู้เชิงลึกพร้อมกับความสนุกสนาน นอกจากนี้ยังส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และการเรียนรู้ร่วมกันในกลุ่มเพื่อน ถือเป็นการบูรณาการการเรียนรู้ชีววิทยากับการเล่นเกมได้อย่างลงตัว หากเพื่อนครูท่านใดนำไปใช้แล้วผลที่ได้เป็นอย่างไร หรือนำเอาไปปรับใช้ในหัวข้ออื่น ๆ สามารถพูดคุยแลกเปลี่ยนกันได้นะครับ

ตัวอย่างการ์ดเกม

ไฟล์

1. รายชื่อสิ่งมีชีวิต : https://drive.google.com/file/d/1m3SOz4HvFa6EzeTA20epxQucXMINXcop/view?usp=sharing
2. การ์ดเกม : https://drive.google.com/file/d/1ujYjwFKPLpy3PszBXoVeDyQfFPOozwuj/view?usp=sharing