สวัสดีค่า เมื่อช่วงก่อนเปิดเทอม 2/2567 ส้มโอได้รับโอกาสไปออกแบบ demo class ให้กับคุณครูโรงเรียนเขมะสิริอนุสสรณ์ โดยมีโจทย์ 3 ข้อ คือ 1. ออกแบบคาบเรียนวิชาภาษาไทย ระดับประถม 2. ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์/ความคิดขั้นสูง 3. เน้นการใช้คำถามชวนคิด จึงออกมาเป็นกิจกรรม "เพื่อนบ้านลึกลับ" ได้นำไปทดลองใช้ร่วมกับคุณครูชั้นประถมแล้วได้ฟีดแบ็กที่ดี เลยอยากเอามาแชร์กันค่ะ

เริ่มต้นจากให้นักเรียน สมมติตัวเองเป็นนักสืบฝึกหัด เราเริ่มถามคำถามว่า "นักสืบจะต้องมีทักษะ ความสามารถอะไรบ้าง" นักเรียนก็ยกมือตอบว่า "ช่างสังเกต/คิดวิเคราะห์/..." คุณครูสรุปความเห็นของนักเรียน แล้วก็เชื่อมโยงต่อว่า "การฝึกหัดในวันนี้อาจต้องนำทักษะเหล่านั้นมาใช้ โดยแบบฝึกหัดแรกของพวกคุณคือ เกมที่ปรึกษา"

• เกมที่ปรึกษา มีวิธีการเล่นคล้ายกับเกมใบ้คำ โดยให้ตัวแทนหนึ่งคนมายืนหน้ากระดาน แล้วคุณครูจะเปิดแผ่นป้ายข้อความที่บอกปัญหาของนักเรียนตัวแทน ตัวอย่าง 'ปวดฟัน' จากนั้นเพื่อนที่นั่งอยู่ มีหน้าที่ในการให้คำแนะนำสำหรับปัญหานั้นๆ ใน 60 วินาที เช่น "แปรงๆๆ" "ไปหาหมอ" "งดกินของหวาน" แล้วให้ตัวแทนที่ยืนอยู่หน้าห้องทายว่า ปัญหาของตนคืออะไร เมื่อครบเวลาจึงเฉลย และสับเปลี่ยนตัวแทนออกมาเล่นได้เรื่อยๆ (หมายเหตุ : คุณครูควรเน้นย้ำให้เด็กๆ พูดวิธีการแก้ ไม่ใช่การใบ้คำ หรือใช้ท่าทาง หรืออาจปรับได้ตามวัยค่ะ)

จากกิจกรรมก่อนหน้าที่เราฝึกการสื่อสาร การจัดการกับปัญหาไปแล้ว เราจะมาฝึกอีกหนึ่งทักษะ นั่นก็คือการเรียงลำดับเหตุการณ์

• กิจกรรมเรียงลำดับ คุณครูแจกภาพให้นักเรียนคนละ 1 ภาพ จากนั้นนักเรียนจะต้องตามหาเพื่อนในห้องที่มีภาพที่สัมพันธ์กันแล้วมานั่งอยู่กลุ่มเดียว (4 ภาพ - 4 คน) แล้วช่วยกันเรียงลำดับเหตุการณ์ในภาพ 1-2-3-4 ช่วยกันแต่งประโยคในแต่ละภาพ เมื่อเสร็จคุณครูก็โยนคำถามว่า "ทำไมถึงเรียงเช่นนี้ / ถ้ามีภาพที่ 5 คิดว่าเป็นภาพอะไร / และถ้าไม่เรียงตามนี้ นักเรียนคิดว่าจะเรียงแบบไหน. เรื่องราวเป็นยังไง ให้แต่ละกลุ่มนำเสนอ

ถัดมาจะเป็นกิจกรรมหลัก ให้นักสืบได้ลงสนาม

• เพื่อนบ้านลึกลับ (ไอเดียจาก Great garbage mystery - An inferencing lesson http://www.elementaryantics.com/2013/11/great-garbage-mystery-inferencing-lesson.html) เปิดมาด้วยโหมดสตอรี่กันก่อน คุณให้นักเรียนช่วยกันอ่านเรื่อง เมื่ออ่านจบก็แจกถุงขยะให้กับทุกกลุ่ม…เอาถุงกระดาษมาทำเป็นกิมมิคเล็กๆ พอให้นักเรียนได้ตื่นตาตื่นใจ ใส่กระดาษโน้ตรายการวัตถุที่พบขยำๆ ไว้ในถุง จากนั้นให้นักเรียนช่วยกันวิเคราะห์วัตถุต่างๆ ที่อยู่ในถุงว่า ครอบครัวของเพื่อนบ้านน่าจะประกอบด้วยสมาชิกกี่คน เป็นเด็ก ผู้ใหญ่ ผู้หญิง ผู้ชาย มีลักษณะหรือประกอบอาชีพอะไร และหากเราไปเยี่ยมเพื่อนบ้าน จะเตรียมของฝากเป็นอะไรดี *หมายเหตุ คุณครูอาจต้องเน้นย้ำให้เด็กๆ วิเคราะห์บนพื้นฐานของความเป็นไปได้ด้วยนะคะ*

หลังจากให้เวลาแต่ละกลุ่มลงมือวิเคราะห์ ตั้งสมมติฐานแล้ว จะเป็นขั้นตอนของการแลกเปลี่ยนค่ะ

• Gallery walk นำเสนอการวิเคราะห์ ตีความและข้อสรุปของแต่ละกลุ่ม แปะไว้มุมห้องแล้วสับเปลี่ยนกันเดินดู และสุดท้ายคุณครูให้นักเรียนกลับเข้าที่แล้วสะท้อนว่า แต่ละกลุ่มวิเคราะห์เหมือนกัน ต่างกันอย่างไร นักเรียนเห็นด้วยกับเพื่อนในข้อไหนบ้าง

ท้ายชั่วโมงเราเพิ่มเติมอีกเล็กน้อยในเรื่องการอคติแบบเหมารวม (stereotype) ว่ากิจกรรมที่ทำในวันนี้ ทั้งหมดนั้นเป็นการคาดการณ์ตามประสบการณ์ที่แต่ละคนพบเห็นมา ยังไม่มีการเฉลยว่าข้อใดผิดข้อใดถูก และในฐานะคุณครูเองก็อยากให้ตระหนักและระมัดระวัง อย่าให้กรอบความคิดของเราไปทำร้ายผู้อื่น

สำหรับฟีดแบ็กจากคุณครูที่เข้าร่วม demo class

• คุณครูแนะนำว่าสามารถนำไปใช้สอน 1.30 - 2 ชั่วโมง ได้สำหรับเด็กประถม
• อาจต้องปรับบางคำถามหรือกิจกรรมให้ง่ายขึ้น
• สามารถนำไปปรับใช้กับวิชาอื่นได้
• กิจกรรมสนุก ตื่นเต้น นักเรียนน่าจะชอบการสวมบทบาท
• เปิดโอกาสให้นักเรียนได้แสดงความคิดเห็นอย่างหลากหลาย

ขอให้คุณครูมีความสุข สนุก ตื่นเต้น ท้าทายกับการออกแบบการสอนนะคะ 💖

*********

จุดประสงค์การเรียนรู้ สาระการอ่าน ป.3 ลำดับเหตุการณ์และคาดคะเนเหตุการณ์จากเรื่องที่อ่านโดยระบุเหตุผลประกอบ

**แนะนำดาวน์โหลด zip และ รูปกระดาษโน้ต**