สังคมไทยในปัจจุบันมุ่งสู่สังคมดิจิตอล ส่งผลให้มีการใช้อินเตอร์เน็ตเป็นสื่อทางการศึกษาเพิ่มมากขึ้น อาจส่งผลให้เด็กไม่จดจ่อ ไม่สนใจสิ่งรอบข้าง ทำให้เกิดการใช้สมองในส่วนของความจำลดลง และหากสะสมนานอาจจะทำให้เกิดอาการ “สมาธิสั้น” เพราะหลักการสำคัญในการเรียนรู้ของสมองเด็กปฐมวัยและประถมศึกษา คือ การเล่น และความเข้าใจมากกว่าความจำ เรียนรู้จากการสัมผัสของจริงไปสู่สัญลักษณ์ ด้วยอารมณ์ที่เปิดรับการเรียนรู้ การศึกษาหาความรู้ด้วยตนเองสำหรับเด็กระดับปฐมวัยและประถมศึกษาในสถานศึกษาจึงเป็นสิ่งสำคัญ รวมถึงการจัดกิจกรรมในพื้นที่ของชุมชน หรือการนำสื่อในชุมชนเข้ามาเพื่อส่งเสริมพัฒนาการรอบด้านสำหรับเด็ก จะทำให้เด็ก ได้ค้นพบตนเองและเติบโตไปเป็นคนที่ใฝ่เรียน ใฝ่รู้ พัฒนาตนอย่างต่อเนื่อง และยังเป็นพื้นที่ที่เด็กจะได้เล่น ได้พัฒนาประสาทรับรู้ของเด็กได้อีกด้วย

ดังนั้นเพื่อเป็นการพัฒนาเรียนรู้ให้กับเด็กในระดับปฐมวัย และประถมศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งกระทิงบนจึงจัดทำ นวัตกรรมลูกสะบ้าพานับเลข ซึ่งจะประกอบไปด้วย กิจกรรมการทอยสะบ้านับคะแนน และ กิจกรรมลูกสะบ้าพาแก้โจทย์ (ประโยคสัญลักษณ์) เพื่อให้นักเรียนได้เรียนรู้คณิตศาสตร์จากการเล่น และได้สืบทอดการละเล่นทอยสะบ้าของชุมชน ทำให้นักเรียนได้พัฒนาความสมบูรณ์ทางร่างกาย จิตใจ สังคม และสติปัญญา ภายใต้สภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ ส่งเสริมพัฒนาการด้านต่าง ๆ ส่งผลให้นักเรียนได้เรียนรู้อย่างมีคุณภาพนำมาซึ่งการพัฒนาโรงเรียนต่อไป

วิธีการใช้สื่อนวัตกรรม

รูปแบบที่ 1 ทอยสะบ้านับคะแนน

1. แบ่งผู้เล่นออกเป็น 2 ฝ่ายเท่า ๆ กัน ตามความเหมาะสม ส่วนใหญ่จะเป็น 3-5 คน จะแยกเป็นฝ่ายชาย ฝ่ายหญิง หรือจะผสมผสานกันระหว่างชายกับหญิงก็ได้

2. ตั้งเรียงสะบ้าเป็นเส้นตรง ประมาณ 5 ลูก แต่ละลูกจะห่างกันประมาณ 5 นิ้ว เรียงต่อกันเป็นแถวหน้ากระดาน โดยที่บนลูกสะบ้าจะมีตัวเลข 1-5

3. การตั้งสะบ้าของทั้งสองฝ่ายจะห่างกันประมาณ 2 เมตร สำหรับตัวทอย ผู้เล่นจะคัดเลือกจากลูกสะบ้าที่มีขนาดใหญ่ ซึ่งกำหนดให้เป็นตัวทอยคนละเท่า ๆ กัน เช่น 3 ลูก หรือ 5 ลูก

4. เมื่อตั้งลูกสะบ้าเสร็จ ก่อนเริ่มการเล่นแต่ละฝ่ายจะต้องตกลงกันว่า ฝ่ายใดจะเป็นผู้ทอยก่อน โดยจะใช้วิธีเป่ายิงฉุบ ผู้เล่นฝ่ายชนะจะเป็นผู้ทอยสะบ้าก่อน โดยผู้เล่นแต่ละคนจะมีลูกสะบ้าสำหรับใช้ทอย คนละ 3-5 ลูก ต่อครั้ง แล้วแต่จะตกลงกัน เมื่อเริ่มเล่นผู้เล่นจะทอยสะบ้าที่เป็นตัวทอยของแต่ละฝ่ายให้หมด ต่อจากนั้นจะให้อีกฝ่ายเป็นผู้ทอย

5. เมื่อผู้เล่นทอยสะบ้าจนหมดแล้วให้นับคะแนนจากลูกสะบ้าที่ล้ม เช่น ลูกที่ล้มมีเลข 2 จะได้ 2 คะแนน ในการเล่น 1 รอบ มีลูกสะบ้าล้มกี่ลูกให้นำคะแนนลูกที่ล้มมาบวกกัน

6. ต่อ 1 การแข่งขันจะเล่น 2 รอบ พอครบ 2 รอบแล้วฝ่ายใดมีคะแนนรวมเยอะกว่าถือว่าชนะ

รูปแบบที่ 2 ลูกสะบ้าพาแก้โจทย์ (ประโยคสัญลักษณ์)

เป็นการช่วยให้เด็ก ๆ เข้าใจ และจดจำการเขียนประโยคสัญลักษณ์ได้ง่ายยิ่งขึ้น

1. ฟังโจทย์ปัญหาจากครูแล้วหยิบลูกสะบ้าที่มีตัวเลขตรงกับโจทย์ที่ครูอ่านมาวางเรียงกัน เช่น

ฟ้ามีส้มอยู่ 1 ผล เฟแบ่งให้อีก 3 ผล รวมฟ้ามีส้มกี่ผล

เด็กได้รับการกระตุ้นทักษะทางคณิตศาสตร์ผ่านการเล่นโดยมีสื่อจากฐานของชุมชน นักเรียนมีความสนใจในวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มมากขึ้น เรียนรู้แบบไม่มีความตึงเครียดและสอดแทรกคุณธรรมในเรื่องของความมีระเบียบวินัย ความซื่อสัตย์ และความมีน้ำใจ สิ่งเหล่านี้สามารถสังเกตได้ในระหว่างการทำกิจกรรม

นวตักรรมชิ้นนี้จะเป็นตัวอย่างนวัตกรรมประเภทสิ่งประดิษฐ์ที่จะใช้ในการส่งเสริมทักษะทางคณิตศาสตร์บนฐานชุมชน เพื่อให้มีการต่อยอดโดยใช้อุปกรณ์อื่น ๆ ทดแทนการเสียค่าใช้จ่ายในการซื้อของเล่น และการอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีการละเล่นของชุมชนต่อไป