วัตถุประสงค์

1) เพื่อให้นักเรียนสามารถอธิบายความสำคัญของมาตราส่วน ทิศและสัญลักษณ์ในแผนที่ได้

2) เพื่อให้นักเรียนสามารถวิเคราะห์และจัดทำแผนที่ได้ครบถ้วนอย่างน้อย 3 องค์ประกอบ

3) เพื่อให้นักเรียนสามารถนำความรู้ไปต่อยอดในชีวิตประจำวันได้

        การพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาสังคมศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เรื่อง องค์ประกอบแผนที่ โดยใช้กระบวนการทางภูมิศาสตร์ (Geographic Inquiry Process) โดยได้ดำเนินการตามขั้นตอนของกระบวนการวิจัยและพัฒนา PDCA โดยมีขั้นตอนการดำเนินการ ดังนี้

  ขั้นตอนที่ 1 ขั้นวางแผน (Plan)

1) วิเคราะห์หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานและหลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

2) ศึกษาโครงสร้างหลักสูตร มาตรฐานการเรียนรู้ตัวชี้วัดระหว่างทางและตัวชี้วัดปลายทางกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

3) จัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับสาระการเรียนรู้และเหมาะสมกับผู้เรียน

  ขั้นตอนที่ 2 ขั้นการดําเนินงาน (DO)

1) ดำเนินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาสังคมศึกษา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เรื่อง องค์ประกอบแผนที่ โดยใช้กระบวนการทางภูมิศาสตร์ (Geographic InquiryProcess) จำนวน 2 ชั่วโมง

      ชั่วโมงที่ 1

          ขั้นที่ 1 การตั้งคำถามเชิงภูมิศาสตร์

              1. นำแผนที่ให้นักเรียนได้รวมกันตอบคำถามต่อไปนี้

                  -รูปแผนที่นี้เป็นแผนที่แสดงถึงที่ไหน

                  -จากรูปภาพนี้ นักเรียนเห็นองค์ประกอบใดบ้าง (ชื่อแผนที่ ทิศ มาตราส่วน สัญลักษณ์)

                  -องค์ประกอบที่อยู่บนแผนที่มีความสำคัญอย่างไร

              2. ครูนำเสนอกิจกรรมนับก้าวโดยเริ่มจากการอธิบายองค์ประกอบแผนที่ จากที่นักเรียนได้ตอบคำถามข้างต้นและอธิบายกิจกรรมนับก้าว ดังต่อไปนี้

                  2.1 ให้นักเรียนจับคู่แล้วให้นักเรียนทุกคนหาค่าเฉลี่ยความยาวก้าว โดยการให้นักเรียนเดินในระยะทาง 100เมตร พร้อมนับจำนวนก้าวตัวเอง จากนั้นให้หาความยาวก้าว จากสูตร    ทำทั้งหมด 3 รอบแล้วหาค่าเฉลี่ยความยาวก้าว โดยนำความยาวก้าวทั้ง 3 รอบ บวกกันแล้วหาร 3

          ขั้นที่ 2 การรวบรวมข้อมูล

            1.นักเรียนเริ่มทำการรวบรวมข้อมูล โดยการทำกิจกรรมนับก้าวค่าเฉลี่ยความยาวก้าวของคู่ตัวเอง ตามสูตรที่ครูกล่าวข้างต้น

          ชั่วโมงที่ 2

          ขั้นที่ 2 การรวบรวมข้อมูล (ต่อ)

              2. นักเรียนออกภาคสนามภายในโรงเรียนโดยการเดินตามจุดที่ครูกำหนดให้พร้อมทั้งเก็บข้อมูลจำนวนก้าวของคู่ตัวเองให้ครบทั้ง 11 จุด

          ขั้นที่ 3  การจัดการข้อมูล

              1.นักเรียนแต่ละคู่นำข้อมูลที่ได้มาจดบันทึกบนใบกิจกรรมแล้วอธิบายแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างกัน

              2.จากนั้นสมาชิกช่วยกันคัดเลือกข้อมูลที่นำเสนอเพื่อให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้อง

          ขั้นที่ 4  การวิเคราะห์และแปลผลข้อมูล

              นักเรียนนำข้อมูลที่ได้มาจัดทำแผนที่จากข้อมูลที่ได้ทำการออกภาคสนามพร้อมทั้งจัดทำองค์ประกอบของแผนที่ให้ครบถ้วนอย่างน้อย 3 องค์ประกอบ

          ขั้นที่ 5  การสรุป

              นักเรียนร่วมกันตอบคำถามที่ถามชั่วโมงที่ 1 “องค์ประกอบที่อยู่บนแผนที่มีความสำคัญอย่างไร”

และจะนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างไร

            ขั้นตอนที่ 3 การตรวจสอบ (Check)

               ประเมินผลการจัดการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาสังคมศึกษา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เรื่อง องค์ประกอบแผนที่

โดยใช้กระบวนการทางภูมิศาสตร์ (Geographic Inquiry Process) จากกิจกรรม“นับก้าว”โดยประเมินจากแบบประเมินงานกลุ่ม และจากการสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนขณะทำกิจกรรม 

            ขั้นตอนที่ 4 การปรับปรุงการดำเนินการ (Act)

               นําผลจากการประเมินข้างต้นมาวิเคราะห์ สรุปผลและนำไปปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู้ กิจกรรมการเรียนรู้ การวัดผลประเมินผลรวมไปถึงการนำผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นกับผู้เรียนไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันให้เกิดประโยชน์สูงสุด

นักเรียนมีความสนใจในการทำกิจกรรมมากขึ้น จึงส่งผลต่อผลการเรียน การออกภาคสนามจะช่วยกระตุ้นให้ความอยากรู้อยากเห็น

เพลิดเพลิน ช่วยให้เกิดการเรียนรู้เชิงรุก(Active Learning) จากการเก็บข้อมูลจะทำให้นักเรียนเข้าใจลักษณะทางกายภาพและกิจกรรมของมนุษย์ที่เกิดขึ้นขึ้นในที่ต่าง

ๆ

กิจกรรมที่จัดขึ้นเป็นการนำนักเรียนออกนอกห้องเรียนทำให้สภาพอากาศมีผลต่อการจัดกิจกรรม ซึ่งในการจัดกิจกรรมนี้ควรตรวจสอบสภาพอากาศก่อนจัดกิจกรรมหรือปรับกิจกรรมให้เหมาะสมกับสภาพอากาศ