💬 พื้นที่แห่งการตั้งคำถามเล็ก ๆ ในห้องเรียนวันนี้ อาจเป็นจุดเริ่มต้นของ Domain Expert ที่มีพลังในการควบคุม AI ในวันหน้า

🧠 เมื่อเด็กเรียนรู้วิธีตั้งคำถามอย่างมีระบบ และครูช่วยชี้ให้เห็นความสำคัญของ “ความรู้เฉพาะทาง” และ “การคิดเชิงระบบ”

โลกที่เด็กเติบโตไปไม่ใช่แค่โลกของความรู้ทั่วไป… แต่เป็นโลกที่เขา ควบคุมเทคโนโลยีได้อย่างรับผิดชอบ

🔗 ต่อยอดจาก คำตอบไม่ใช่ปลายทาง แต่การคิดหาคำตอบด้วยตัวเองใช้ได้ตลอดชีวิต

โดยบทความของเราจะชวนทั้งระบบการศึกษาตั้งคำถามกับ “สิ่งที่เราสอนให้คนเป็น”

แล้วเราจะเห็นว่า แค่การตั้งคำถามได้ดี ก็เป็นพื้นฐานสำคัญของการเป็น ผู้ควบคุมระบบในยุค AI

-------------------------------------------------------------------

👩‍🏫 การศึกษาที่สร้าง “ผู้รู้จริง” ไม่ใช่แค่ “แรงงาน”

เพื่อให้คนไทยควบคุม AI ได้ ไม่ใช่แค่ถูกแทนที่

✨ คำถามที่สำคัญไม่ใช่ “AI มาแทนเราไหม?”

แต่คือ “เราเข้าใจมันพอจะควบคุมมันได้ไหม?”

ในยุคที่ AI เข้ามาในห้องเรียน ห้องข่าว ห้องหมอ และแทบทุกอาชีพ —

. . .

เราไม่ควรถามแค่ว่า “มนุษย์จะตกงานไหม”

แต่ต้องถามว่า ใครคือคนที่ควบคุมระบบเหล่านี้อยู่?

หลายคนพูดถึงแนวคิด Human-in-the-Loop (HIL) หรือ “คนในวงจรควบคุม AI”

แต่วันนี้ เราเริ่มเห็นแล้วว่า HIL ที่ไม่มี “คนรู้จริง” ก็แค่การเอาชื่อคนไปแปะไว้ — โดยไม่ได้มีอำนาจควบคุมจริง

🔍 บทเรียนสำคัญ: ถ้าเราไม่เข้าใจ AI เราก็ไม่มีวันควบคุมมันได้

• ระบบ AI ในหลายอาชีพเริ่มมี “ชื่อคน” เป็นผู้ตรวจทานเนื้อหา
• แต่ถ้าคนไม่เข้าใจระบบ AI จริง ก็ตรวจอะไรไม่ได้
• นี่คือ วิกฤต Human-in-the-Loop ที่ไม่มี loop จริง

👉 เพราะงั้น เราจึงต้องสร้าง “Domain Expert” = ผู้รู้จริงในแต่ละสาขา

ที่สามารถใช้ AI อย่างรับผิดชอบ และ ยับยั้ง AI ที่ไม่ควรใช้ ได้

🎓 เปลี่ยนการศึกษา: จาก “แรงงานทำตามระบบ” → “ผู้ควบคุมระบบ”

เป้าหมายเดิมเป้าหมายใหม่ผลิตแรงงานผลิตผู้รู้จริงในสาขางานเชื่อระบบเข้าใจ-ตั้งคำถามกับระบบทำตามขั้นตอนกำกับ AI ด้วยความรู้และจริยธรรม

. . .

📚 แล้วโรงเรียน/มหาวิทยาลัยควรปรับยังไง?

✅ สอนความรู้เฉพาะทาง + ทักษะคิดวิเคราะห์

เน้นเข้าใจระบบ และมองเห็นผลกระทบของ AI

(ไม่ใช่แค่ใช้ให้เป็น แต่ต้องรู้ว่าใช้ “ทำไม” “อย่างไร” และ “เพื่อใคร”)

✅ ฝังแนวคิด Human-in-the-Loop เข้าไปในวิชา

เช่น วิชาการงานอาชีพ/วิทยาการคำนวณ/พลเมือง

ให้เด็กรู้ว่าเขามีสิทธิ “ตั้งคำถาม” กับระบบ ไม่ใช่ทำตามเสมอไป

✅ ส่งเสริมผู้สอนให้เข้าใจ AI แบบข้ามศาสตร์

เช่น ครูศิลปะ/ครูดนตรี อาจเจอ AI Art หรือ AI Music

ถ้าครูเข้าใจว่าเกิดจากระบบอะไร ก็จะช่วยแนะแนวเด็กได้ตรงจุด

. . .

🧠 เมื่อเรามี “Domain Expert” ในสังคม จะเกิดอะไร?

• คนไทยมีสิทธิและเสียงในโลกเทคโนโลยี
• AI จะกลายเป็น “เครื่องมือที่ถูกควบคุม” ไม่ใช่ “อาวุธที่ไร้คนกำกับ”
• เด็กๆ จะรู้ว่าความรู้ของตนสามารถ เปลี่ยนแปลงอนาคต ได้จริง

และดูตัวอย่างจาก EU, สิงคโปร์, Adobe ที่เริ่มทำจริงแล้ว

สหภาพยุโรป (EU) กำลังพัฒนา AI Act ที่กำหนดให้มี AI Auditors ที่ได้รับการรับรองเพื่อตรวจสอบระบบ AI ในสาขาเสี่ยงสูง

Adobe ได้สร้างระบบ Certified Human Reviewer for AI-tagging เพื่อรับรองเนื้อหาที่ผลิตโดย AI มีคุณภาพและไม่ละเมิดลิขสิทธิ์

ประเทศสิงคโปร์ เริ่มโปรแกรม AI Governance Certification สำหรับผู้เชี่ยวชาญที่จะทำหน้าที่ดูแลการใช้ AI ในองค์กร

-------------------------------------------------------------------

👉 อ่านต่อใน Medium:

“สร้าง Domain Expert จากการศึกษาไทย: ปฏิรูปเร่งด่วนสู่ผู้ควบคุม AI”

https://noei1984.medium.com/สร้าง-domain-expert-จากการศึกษาไทย-ปฏิรูปเร่งด่วนสู่ผู้ควบคุม-ai-เพื่อไม่ให้ไทยตกขบวนโลก-3c84dc65d932

"Human-in-the-Loop: ไม่ใช่แค่ ‘ตัวตน’ แต่คือ ‘ศักดิ์ศรี’ ผ่าน Decent Work"

https://noei1984.medium.com/human-in-the-loop-ไม่ใช่แค่-ตัวตน-แต่คือ-ศักดิ์ศรี-ผ่าน-decent-work-f38b5e7b885e

-------------------------------------------------------------------

💬 ถ้าอยากให้ AI อยู่ในมือของคนที่รู้จริง — เราต้องเริ่มจากห้องเรียน

การเรียนรู้ที่เปลี่ยนเด็กให้เป็นนักตั้งคำถาม

คือรากฐานของประชาธิปไตยทางเทคโนโลยี