สวัสดีครับ วันนี้เรามีไอเดียที่เราใช้ออกแบบกระบวนการเรียนรู้ที่เรียกได้เลยว่า ถ้ามีงานไหนที่ต้องให้นักเรียนสร้างสรรค์ชิ้นงานออกมา หลักการ Design Thinking จะเป็นตัวช่วยออกแบบคาบเรียนที่ให้เราและนักเรียนสร้างสรรค์ไอเดียด้วยกันง่ายสุด ๆ วิชาไหนก็ใช้ได้!!

ปล. เหมาะสำหรับคาบเรียนที่ต้องมีชิ้นงานออกแบบส่งครู/ทำโครงงานใด ๆ

เบื้องต้นเราจะขออธิบายหลักการแบบง่ายก่อน เพื่อให้เข้าใจในเชิงตรรกะของเจ้าสิ่งนี้ก่อนนะ แล้วเดี๋ยวเราจะยกตัวอย่างประกอบให้ดู

ภาพจาก https://uxdesign.cc/user-experience-is-design-thinking-2428a0a360c2

Design Thinking (การคิดเชิงออกแบบ)

กระบวนการคิดเพื่อแก้ปัญหาและพัฒนานวัตกรรมอย่างสร้างสรรค์และตรงจุด หลักการง่าย ๆ 5 ข้อ

1. Empathize ทำความเข้าใจสภาพปัญหาและบริบทของปัญหา
2. Define กำหนดประเด็นที่ต้องการจะโฟกัสในการเรียนรู้/ทำชิ้นงาน
3. Ideate ระดมไอเดียเพื่อเอามาออกแบบชิ้นงาน/แก้ไขปัญหา
4. Prototype ออกแบบชิ้นงาน
5. Test เอาชิ้นงานไปลองใช้/นำเสนอแลกเปลี่ยนไอเดียกับเพื่อนเพื่อเอา feedback มาพัฒนาต่อ

พูดถึงหลักการมันดูง่าย แล้วเราจะออกแบบคาบเรียนอย่างไรละ?

เราจะให้เด็กทำอะไร-->วางกระบวนการเรียนรู้ตามนั้นได้เลย

ต่อคาบเรียน เราควรทำอะไรบ้าง

เบื้องต้นเราแบ่งทำภาพนี้ขึ้นมาเพื่อให้เห็นสัดส่วนว่า 1 คาบ ควรให้น้ำหนักกับกิจกรรมใดบ้าง เพื่อให้นักเรียนสามารถ เรียนรู้ ออกแบบ และสร้างสรรค์ชิ้นงานนั้นออกมา สรุปอย่างง่าย

"เรียนเนื้อหา-->เลือกหัวข้อที่สนใจ-->หาไอเดียที่เกี่ยวข้อง-->ปั้นชิ้นงาน-->แชร์กับเพื่อน"

สัดส่วนเวลาที่ใช้ปรับได้ตามความมากน้อยของเนื้อหาและเป้าหมายการเรียนรู้นะครับ ยกตัวอย่างเช่น

• ถ้าเนื้อหาไม่เยอะ แต่เน้นต่อยอด คิดไอเดียสร้างสรรค์ --> เน้นให้เวลาช่วง Define-Ideate
• ถ้าเป็นการทำโครงงาน เพื่อสร้างสรรค์ชิ้นงานแก้ปัญหาใด ๆ --> เน้นให้เวลาช่วง Ideate-Prototype

การควบคุมชั้นเรียนทำเป็นกิจกรรมเดี่ยวและกิจกรรมกลุ่มก็ได้นะ ขึ้นอยู่กับว่าเป้าหมายการเรียนรู้ต้องทำงานร่วมกันไหมและเวลาพอหรือป่าว

เอาจริง ๆ หลักการอย่างง่ายมีแค่นี้แหละ น่าจะเป็นตัวช่วยให้ครูหลาย ๆ ท่านเวลาออกแบบคาบเรียนที่เป้าหมายท้ายคาบต้องให้นักเรียนทำงานกลุ่ม แล้วไม่รู้ว่าจะออกแบบคาบเรียนยังไง เพื่อให้เด็กทำชิ้นงานได้อย่างสร้างสรรค์และตรงเป้า

ส่วนไส้ในรายละเอียดอันนี้ขึ้นอยู่กับเนื้อหาวิชาแล้วจุดมุ่งหมายที่ครูจะพาไปได้เลย หัวข้อเรียนอะไร ก็ชวนเด็กคุยตามนั้นแหละ

แถมอีกนิดเดียวเราจะยก เครื่องมือที่เราชอบใช้เวลาเอา Design Thinking ไปสอนนักเรียนออกแบบโครงงาน ซึ่งจริง ๆ มันมีเยอะมากกกกก ซึ่งแต่ละเครื่องมือก็ใช้งานต่างกัน แต่เพื่อให้เห็นภาพ เราจะยกตัวอย่างสัก 3 ชิ้นนะ

ภาพจาก https://www.nngroup.com/articles/empathy-mapping/

Empathy Map (Empathize)

เราชอบใช้เวลาเราชวนนักเรียนมาวิเคราะห์คนดังในวงการต่าง ๆ เพื่อทำความเข้าใจว่ามีคนพูดถึงเขา หรือคิดกับเขาคนนั้นยังไง

ภาพจาก https://www.youtube.com/watch?v=-j-_Y7D35H4

Problem Tree (Define)

สำหรับคาบเรียนที่ออกแบบโครงงาน เราใช้ตัวนี้ชวนเด็กมากำหนดปัญหาแล้วมาวิเคราะห์ว่า ปัญหาที่ส่งผลอะไรบ้าง และสาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหานี้คืออะไร

5W2H (Ideate&Prototype)

สำหรับกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับโครงงานเราจะใช้ตัวนี้เป็นไกด์ไลน์สำหรับให้นักเรียนคุยกัน เพื่อตกลงกันว่า โครงงานเราจะทำอะไร? เพื่ออะไร? ด้วยวิธีการอะไร?

ทั้งหมดมีประมาณนี้ครับ พวกเครื่องมือเราสามารถให้ ChatGPT/Gemini ช่วยหาให้ก็ได้นะครับ เขียนเนื้อหากับความต้องการในกิจกรรมนั้น ๆ ดู แล้วเดี๋ยวน้องบอทเขาจะหามาให้

สิ่งนี้เป็นแค่สารตั้งต้นเพื่อให้การออกแบบการเรียนรู้ทั้งได้ความรู้ สนุก และได้ออกแบบชิ้นงานที่มีความหมาย

ถ้าใครได้ลองนำไอเดียนี้ไปใช้แล้วมาแชร์กันต่อได้นะครับ

ถ้าข้อมูลมีตกหล่นอะไร สามารถแนะนำได้เลยนะครับ^^