ทำไมถึงควรมีกิจกรรม "Online On ใจ"

การเรียนการสอนออนไลน์ในช่วงที่ผ่านมา ส่งผลให้เกิดความเครียดสะสมของทั้งนักเรียนและครู หลายท่านอาจจะมองว่าการสอนออนไลน์ทำให้เกิดปัญหาจากทางนักเรียนเท่านั้น มันจะทำให้ครูเครียดได้ยังไง ทั้ง ๆ ที่ครูก็สอนเหมือนเดิม แค่เปลี่ยนจากระบบ On-site มาเป็น Online

ในความเป็นจริง การสอนไม่ได้เป็นเพียงการถ่ายทอดความรู้เท่านั้น แต่ยังมีอีกหลายองค์ประกอบที่ตกหล่นและหายไปในการเรียน Online แตกต่างกับการเรียนในห้องเรียนมาก เช่น ปฏิสัมพันธ์ระหว่างครูกับนักเรียน ภาษากายและการตอบคำถามของนักเรียนที่จะทำให้ครูรู้ว่านักเรียนเข้าใจเนื้อหาที่เรียนอยู่หรือไม่ รวมไปถึงกำลังใจของครูที่ได้รับกลับมาจากแววตาของนักเรียน การสอน Online ผ่านหน้าจอเป็นการสื่อสารกึ่งทางเดียวที่เราจะได้ยินเพียงน้ำเสียง แต่ไม่เห็นภาษากายต่าง ๆ ของกันและกัน ส่งผลให้ครูเริ่มหมดกำลังใจ หมดพลัง และหมดไฟที่จะใช้เพื่อการสอนลงเรื่อย ๆ ความกดดันของครูในช่วงนี้มีสูงมาก ไม่มีใครอยากสอนนักเรียนแล้วนักเรียนไม่เข้าใจ เราเสียใจทุกครั้งที่มีปัญหาที่ไม่สามารถแก้ไขได้ เรารับฟังความเครียดของนักเรียนอยู่เสมอ แต่ใครหละที่จะมารับฟังและเข้าใจครูอย่างเรา หากไม่ใช่เพื่อนครูด้วยกันเอง

ด้วยประเด็นทั้งหมดนี้จึงเป็นที่มาของจุดประสงค์ทั้ง 3 ข้อ ของกิจกรรม "Online On ใจ" คือ

1. สร้างพื้นที่ปลอดภัยเพื่อดูแลสุขภาพจิตคุณครู
2. แลกเปลี่ยนปัญหาและวิธีการแก้ปัญหาในช่วงการสอนออนไลน์
3. สร้างสังคมที่ให้คุณค่ากับความพยายามของครู

เราอยากให้คุณครูทุกคนที่มาเข้าร่วมได้มาเติมพลังใจกันในวันที่อ่อนล้า และระบายปัญหาต่าง ๆ ที่พบเจอระหว่างทาง เพื่อวันพรุ่งนี้คุณครูทุกคนจะมีพลังมากพอเพื่อส่งต่อให้กับนักเรียนของพวกเขาต่อไป

สิ่งที่เราคาดหวังกับกิจกรรมนี้

1. กิจกรรมนี้จะเป็นการเปิดวงพื้นที่ปลอดภัยที่จะทำให้คุณครูทุกคนได้ออกมาเล่า ระบาย แลกเปลี่ยนสิ่งที่อยู่ในใจแต่ไม่มีคนรับฟัง เพราะเราเชื่อว่าการได้ระบายสิ่งแย่ ๆ ที่อยู่ในใจกับคนที่เปิดใจรับฟัง จะทำให้เราทุกคนพร้อมที่จะรับพลังงานดี ๆ ที่จะเข้ามาใหม่ได้ เป็นการดูแลสุขภาพจิตสุขภาพใจของคุณครู (จุดประสงค์ข้อที่ 1 และ 3)
2. การพูดคุยแลกเปลี่ยนระหว่างคุณครู ทำให้เรารู้ว่าปัญหาที่ทุกคนกำลังพบเจอ ไม่ใช่เรื่องที่เราประสบอยู่คนเดียว เกิดเป็นการแลกเปลี่ยนทางแก้ปัญหา และเลือกใช้วิธีการที่เหมาะสมกับบริบทของคุณครูแต่ละคน เกิดเป็นชุมชนแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC, Profession Learning Community) (จุดประสงค์ข้อที่ 2 และ 3)

รูปแบบกิจกรรม Online On ใจ แบ่งออกเป็น 3 ช่วงด้วยกัน

1. ช่วงทำความรู้จักและสร้างพื้นที่
2. ช่วงกิจกรรม Free spirit card game
3. ช่วงสรุปกิจกรรมและแลกเปลี่ยนเรื่องราวดี ๆ แก่กัน

ช่วงทำความรู้จักและสร้างพื้นที่ปลอดภัย

พวกเราเริ่มกิจกรรมจากการและนำตัวด้วยกิมมิกเล็ก ๆ โดยการให้คุณครูทุกคนตั้งชื่อว่า "คุณครู (ชื่อเล่น) ในวันที่ดือ" (เพราะเราเชื่อว่าครูเองก็ควรจะมีโอกาสมีชีวิตที่ดี ได้นำพลังงานในชีวิตมาใช้เพื่อการพัฒนาการสอน หลุดพ้นจากการผูกติดครูไว้กับความอดทนและความลำบาก) จากนั้นก็เป็นการแนะนำรุ่นของตัวเอง และโรงเรียนที่สอนในปัจจุบัน เมื่อแนะนำตัวกันเสร็จสิ้นแล้วก็จะเข้าสู่การอธิบายข้อตกลงของกิจกรรมในวันนี้ กิจกรรมในวันนี้จะไม่มีการบันทึกกิจกรรม ทุกคนสามารถระบายเรื่องราวต่าง ๆ ได้อย่างสบายใจ ที่แห่งนี้จะเป็นพื้นที่ปลอดภัยที่ไม่มีการตัดสิน

ช่วงกิจกรรม Free spirit card game

กิจกรรม Free spirit card game จะอ้างอิงตาม inskru.com/idea/-Mfn6c4sxIC5z3iEccDo เลือกการ์ดจากความรู้สึกของคุณครูเอง เราแบ่งหัวข้อในการพูดคุยออกเป็น 3 หัวข้อย่อย คือ

• เราคือการ์ดใบไหน
• สังคมและสถานการณ์รอบตัวตอนนี้คือการ์ดใบไหน
• ปัญหาจากการสอนออนไลน์ของเราคือการ์ดใบไหน

ลำดับกิจกรรม

1. อธิบายวิธีการใช้การ์ดและคำถามในหัวข้อแรก "เราคือการ์ดใบไหน"
2. ทุกคนจะถูกสุ่มเพื่อคุยกับผู้เข้าร่วมกิจกรรมคนอื่น ๆ เป็นคู่
3. ทุกคนกลับมาห้องรวมเพื่อแบ่งปันเรื่องราว
4. บอกคำถามในหัวข้อที่ 2 "สังคมและสถานการณ์รอบตัวตอนนี้คือการ์ดใบไหน"
5. ดำเนินการเช่นเดียวกับข้อ 2 และ 3
6. บอกคำถามในหัวข้อที่ 3 "ปัญหาจากการสอนออนไลน์ของเราคือการ์ดใบไหน
7. ทำการสุ่มกลุ่ม 4-5 คน เพื่อพูดคุยปัญหาต่าง ๆ กันภายในกลุ่ม (มีพวกเราคอยจดประเด็นต่าง ๆ จากการพูดคุย)
8. ทุกคนกลับมาห้องรวมอีกครั้งโดยนำประเด็นต่าง ๆ ในกลุ่มย่อยออกมาร่วมพูดคุยและหาวิธีแก้ไข ทั้งนี้วิธีแก้ไขของครูแต่ละท่านอาจจะไม่ใช่วิธีแก้ไขที่เหมาะสมกับทุกบริบท แต่เราเชื่อว่าการร่วมแบ่งปันปัญหาและการแก้ปัญหา จะทำให้มุมมองของการแก้ปัญหาของครูแต่ละท่านมีตัวเลือกที่หลากหลายมากขึ้น

*ในแต่ละหัวข้อผู้เข้าร่วมสามารถใช้การ์ดใบเดิมหรือเลือกการ์ดใหม่ก็ได้*

ช่วงสรุปกิจกรรมและแลกเปลี่ยนเรื่องราวดี ๆ แก่กัน

เราสรุปกิจกรรมตามวัตถุประสงค์ทั้ง 3 ข้อ เราเชื่อว่าแม้ในสถานการณ์ที่ย่ำแย่ก็จะมีเรื่องราวดี ๆ ซ่อนอยู่เสมอ เราจึงขอให้คุณครูทุกท่านเขียนเรื่องราวดี ๆ ลงในกระดาษหรือพิมพ์ใส่อุปกรณ์ต่าง ๆ ก่อนที่จะร่วมแบ่งปันเรื่องราวต่าง ๆ นั้นร่วมกัน

ผลตอบรับจากกิจกรรมจากแบบประเมินของผู้เข้าร่วม

“ดีใจที่มีพื้นที่ตรงนี้ให้” “ได้รับกำลังใจ ได้ให้กำลังใจ”

"ความรู้สึกเริ่มต้นเมื่อเริ่มกิจกรรม กิจกรรมที่เป็นพื้นที่ของการเป็นผู้ให้และผู้รับ กิจกรรมที่เป็นมากกว่าการได้ระบายคือการได้ความสบายใจที่ได้พูดคุยกัน"

“ได้มุมมองใหม่ ๆ มากขึ้น ได้เทคนิคเพื่อนำไปปรับใช้ค่ะ ได้ทำให้จิตใจเข้มแข็งมากขึ้นค่ะ”

“ได้แบ่งปันความคิดที่เรารู้สึกว่ามันแย่ให้คนที่เจอปัญหาคล้าย ๆ กันเข้าใจ หรือบางทีก็ได้ช่วยพูดให้คนอื่นได้เห็นบางแง่มุมของปัญหาที่เขาไม่เห็นได้”

“ได้เห็นกลุ่มคนที่กำลังทำหน้าที่ของตัวเองอย่างเต็มที่”

“เห็นเพื่อน ๆ พี่ ๆ ที่ก็ประสบปัญหาเดียวกัน แต่ทุกคนก็ยังสู้อยู่เพื่อทำให้นักเรียนได้เรียนจากทุกคนมากที่สุด มันดี มาก ๆ เลยครับ”

“รู้สึกดีว่าประเทศเรามีครูที่ดี ที่พร้อมจะแก้ปัญหา และพยายามช่วยเหลือนักเรียนอย่างเต็มที่”

เราเชื่อว่าสุดท้ายครูก็คือคนหนึ่งคนเราสามารถผิดพลาด ล้มเหลว ดีใจ เสียใจ ท้อแท้ และมีความหวังได้เช่นบุคคลอื่น ๆ ในการสอน Online แบบนี้ มีหลายครั้งที่เรากลับมาโทษตัวเองจากปัญหาที่เกิดขึ้นหลาย ๆ ปัญหา เกิดเป็นความเครียด ความไม่เข้าใจ และปัญหาต่อเนื่องมากอีกมากมาย พวกเราเชื่อว่าหลังจากจบกิจกรรมในวันนี้แล้วคุณครูทุกคนจะได้รับกำลังใจเพิ่มมากขึ้นและรับรู้ว่ายังมีคนอีกมากมายที่พยายามสู้ไปพร้อมกัน

ขอบคุณที่รับฟังและเข้าใจ : )

สมส่วน ปุ้น ส้ม ไนท์ และผู้เข้าร่วมกิจกรรมทุกคน