ชวนทำปพ.ออนไลน์ &​ LINE chat bot

หลังจากฤดูกาลสอบกลางภาคผ่านพ้นไปก็มาถึงช่วงของการติดตามและตรวจสอบคะแนนเก็บนักเรียนในรายวิชา

แน่นอนว่ายิ่งนักเรียนจำนวนมาก การแจ้งคะแนนรายบุคคลยิ่งเป็นเรื่องยากและใช้เวลาพอสมควร

วันนี้เมเลยขอมาแบ่งปันแนวทางที่ใช้แจ้งคะแนนเก็บและข้อมูลอื่น ๆ ผ่าน LINE chat bot

เผื่อเป็นแนวทางให้คุณครูได้ลองนำไปศึกษาและต่อยอดกันค่ะ

นักเรียนทุกห้องบอกที่ได้ใช้บอกเป็นเสียงเดียวกันว่านักเรียนชอบมาก! ไม่ต้องกังวลเวลาครูแจ้งคะแนนอีกต่อไป

แถมยังโปร่งใส ตรวจสอบได้ เห็นจุดที่ต้องพัฒนา ค้นหาได้ตลอด 24 ชั่วโมง~ 😆

ก่อนอื่นเครื่องมือพื้นฐานที่คุณครูต้องเรียนรู้และลองสร้างคือ line chat bot ของคุณครูเอง ซึ่งสามารถศึกษาได้จากช่อง Youtube ครูอภิวัฒน์ สอนสร้างสื่อ

โดยลองออกแบบไอเดียที่เราต้องการแจ้งแล้วค่อย ๆ ทำตามทีละขั้นตอน เชื่อว่าคุณครูสามารถทำสำเร็จได้แน่นอนค่ะ เว็บที่ใช้ประกอบด้วย Google Sheets + Dialogflow + Google Script + LINE chat bot + LINE offical account manager

ตอนนี้บางท่านอาจจะมีบอทที่แจ้งคะแนนได้แล้ว เลยอยากชวนมาต่อยอดโดยสร้างปพ. 5 ออนไลน์

ที่จะเปิดคะแนนทุกอย่างให้โปร่งใส นักเรียนสามารถตรวจสอบคะแนนของตนเองได้ทุกช่อง

ส่วนตัวเมเองทำมาตั้งแต่ต้นปีก่อน ระบบต่าง ๆ ค่อย ๆ เพิ่มมาเรื่อย ๆ

จากแค่บอกคะแนนเก็บจนตอนนี้คิดว่าบอกรายละเอียดแทบทุกอย่างเลย ได้แก่

- คะแนนเก็บทั้งหมดที่ให้ ค่อย ๆ เพิ่ม เช่น 5.. 10..

(ถ้าใส่ไปทีเดียวเลยนักเรียนตกใจค่ะ ทำไมคะแนนหนูน้อย...)

- คะแนนงานทุกช่อง กลางภาค ปลายภาค แยกแต่ละชิ้นงาน (แนะนำเพิ่มคอลัมน์เผื่อไว้ จะได้ไม่ต้องกลับมาแก้ไขเลขคอลัมน์บ่อย ๆ)

- คะแนนสอบกลางภาค

- รวมคะแนน 50 กลางภาค

- คะแนนสอบปลายภาค

- รวมคะแนน 100 คะแนน ใช้สูตร sum

- แจ้งเกรด (ถ้าคะแนนรวมที่ให้ยังไม่ถึง 85 จะยังไม่ประกาศเกรด)​ ใช้สูตร ifs

- แจ้งจำนวนคาบที่เข้าเรียน และร้อยละ

- แจ้งคะแนนพฤติกรรม การสะสมแต้มบุญ

(เก็บจากการสังเกตพฤติกรรม บวก ลบได้ แล้วนำมารวมกับคะแนนการตอบคำถามในชั้นเรียน โดยใช้ระบบ cf เก็บคำตอบใน live 😁)​

- บอกคำแนะนำ ชื่นชม ข้อควรพัฒนาและข้อเสนอแนะรายบุคคล หรือติดตามงานที่นักเรียนยังขาด

- ปุ่มลิงก์ไปยังหน้าแบบฟอร์มหรือใบงานต่าง ๆ ได้ทันที

(เพื่อให้นักเรียนสามารถติดตามข้อมูลได้ง่าย ๆ)

สามารถดูโค้ดเพื่อไปประยุกต์ได้ในบทความด้านล่าง

นักเรียนสามารถทราบข้อมูลทั้งหมดนี้ได้ตลอดเวลาโดยค้นหาจาก "รหัสนักเรียน" เท่านั้น

เมื่อคะแนนมีการเปลี่ยนแปลง จะสามารถตรวจสอบได้ทันที

กรณีที่มีข้อผิดพลาดอย่างไรจะได้ติดต่อครูผู้สอนได้ทันเวลา

หมดปัญหาเรื่องคะแนนหายหรือเกรดน้อยโดยที่นักเรียนไม่ทราบสาเหตุ

*ส่วนตัวออกแบบเป็นเมื่อใส่ รหัสนักเรียน จะแสดงผลข้อมูลวิชาที่ 1

เมื่อใส่ SCรหัสนักเรียน จะแสดงผลข้อมูลวิชาที่ 2

เนื่องจากบางห้องเรียนกับครูทั้ง 2 วิชา ถ้าใส่รหัสเพียงอย่างเดียวจะไม่สามารถตรวจสอบข้อมูลของอีกวิชาได้ค่ะ

เพิ่มเติม : จากแนวทางที่คุยกับครูนุกในคอมเมนต์ด้านล่าง การตั้งค่าให้ค้นจากรหัสผ่านที่นักเรียนกำหนดเองได้เป็นอีกตัวเลือกที่น่าสนใจมาก ๆ ป้องกันไม่ให้เพื่อนแอบเข้ามาดูคะแนนได้ค่ะ แต่ต้องตรวจสอบไม่ให้มีค่าซ้ำกันค่ะ วิธีการคือแค่เปลี่ยนในส่วนคอลัมน์รหัสนักเรียนเป็นรหัสผ่านตามที่นักเรียนกำหนดเองแทน

สำหรับแนวทางการทำคือต่อยอดจากบอทแจ้งคะแนนตามที่ครูอภิวัฒน์ได้อธิบาย

เมื่อคุณครูเชื่อมต่อระบบได้เรียบร้อย

คุณครูจำเป็นต้องออกแบบช่องเก็บข้อมูลคล้ายการทำป.พ. ในรูปแบบออนไลน์

โดยใช้ google sheets ใส่ข้อมูลทุกช่องที่ต้องการเปิดเผยให้นักเรียนทราบ

โดยเพิ่มเป็นคอลัมน์ขึ้นมาให้ครบถ้วน รวมทั้งจัดรูปแบบตามเงื่อนไข ใส่สีให้เห็นชัดเจน

ในส่วนนี้แนะนำว่าข้อมูลบางอย่างควรใช้สูตร importrange​ เพื่อดึงข้อมูลจาก sheets อื่น ๆ มารวมไว้ใน sheets ป.พ.​ออนไลน์ที่เราสร้างแทนการคัดลอกแบบปกติ

เพื่อที่คะแนนจะได้อัปเดตได้ตลอดเวลาเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงรวมทั้งป้องกันข้อผิดพลาดเช่น นำเข้าคะแนนสอบ นำเข้าเวลาเรียน ต้องใช้อีเมลเดียวกัน ถ้าคนละอีเมลต้องอนุญาตให้เข้าถึงก่อน

จากนั้นเมื่อข้อมูลในหน้า sheets ลงตัวและคัดลอกสำหรับทุกห้องเรียบร้อยเขียนสคริปต์สร้างตัวแปรเพิ่มเติม

นอกจากการแจ้งคะแนนเพียงอย่างเดียว

รูปแบบแนวทางการเขียนสคริปต์ต่าง ๆ เพื่อนำมาประยุกต์อ่านเพิ่มเติมได้ที่

บทความ ฉีกกฎการแสดงผลข้อความแบบเดิมๆใน LINE Messaging API ด้วย Flex Message​

การเพิ่มตัวแปรค่าต่าง ๆ ตามคอลัมน์ใน sheets i, เลขคอลัมน์

ตัวอย่างโค้ดแจ้งข้อมูลต่าง ๆ เพิ่มเติมได้ตามต้องการ

ในส่วนของการแก้ไขคะแนนสามารถแก้ได้ทั้งผ่านคอมพิวเตอร์ แท็บเลตหรือโทรศัพท์ของครูก็ได้เพียงแค่เข้ามากรอกข้อมูลคะแนนใน sheets ที่สร้างไว้ เมื่อถึงเวลาทำปพ. 5 ตอนปลายเทอมก็สามารถนำคะแนนที่มีไปใช้ลงในระบบอื่น ๆ ต่อได้เลย

นอกจากระบบแจ้งคะแนน ในเว็บไซต์ line official accout manager รวมทั้งตัวเครื่องมือของ line เอง

ยังมีลูกเล่นต่าง ๆ แบบสำเร็จรูปที่อยากชวนคุณครูให้ลองทำเพิ่มเติมเพื่อให้บอทของเราสมบูรณ์และน่าสนใจขึ้น

ดูคลิปเพิ่มเติมได้ที่ [LINE@] วิธีใช้ 8: "ริชคอนเทนต์" สร้าง Rich Message, Rich VDO, และ Rich Menu

ตัวอย่างแนวทางการนำมาประยุกต์ใช้ใน Line bot

🔹 เพิ่มข้อความทักทายเพื่อนใหม่ ตั้งค่าใน line official account manager หรือแอป official account ของไลน์ โดยแจ้งวิธีการใช้งานเบื้องต้นให้ทราบ

🔹การสร้าง rich message แสดงผลเป็นภาพ และคลิกไปยังลิงก์อื่น ๆ ได้

🔹การสร้างข้อความตอบกลับอัตโนมัติ เพื่อแจ้งการตอบกลับคำตามคีย์เวิร์ดที่ระบุ หรือกดจาก rich menu ได้เช่นเดียวกัน

🔹การสร้าง rich menu เป็นเมนูไว้ด้านล่างเพื่อป้อนคำที่กำหนดหรือลิงก์ข้อมูลไปหน้าอื่น ๆ ตัวอย่าง ปุ่มคลังสื่อ ลิงก์ไปยังชั้น ebook ใน Anyflip

(ใช้ได้เฉพาะผ่านโทรศัพท์ ในคอมหรือแท็บเลต จะไม่ปรากฏ ให้สร้างเป็น card message เพิ่มเติม)

🔹การสร้าง Card message คู่กับข้อความตอบกลับอัตโนมัติ ทดแทนเวลาเข้าหน้าเมนูสำหรับการเปิดในแท็บเลตหรือคอมพิวเตอร์

🔹การใช้บัตรสะสมแต้ม รับแต้มโดยสแกนผ่าน qrcode

(ส่วนตัวเคยใช้แล้วแต่ยกเลิกไปเพราะมีปัญหาในเรื่องการแจกคะแนนและการติดตามคะแนน

คิดว่าเหมาะสำหรับนักเรียนจำนวนไม่มาก ตอนนี้ทำเป็นช่องคะแนนพฤติกรรมใน Sheets แทน ครูบวกลบได้เอง)

🔹สร้าง LINE notify เมื่อกรอกฟอร์มแล้วแจ้งมาที่ครูผู้สอนทันที

(ออกแบบในคล้ายจดหมายลับ นักเรียนกระซิบบอกมาได้โดยที่ไม่จำเป็นต้องเปิดเผยตัวตน)​

วิธีการทำ Line notify

🔹เชื่อมต่อกับ LINE MyShop ถ้านักเรียนพิมพ์ถามในบอท เราสามารถตอบได้ผ่านแอปพลิเคชัน MyShop

เพราะปกติระบบที่ใช้ webhook นี้จะไม่สามารถตอบได้ค่ะ ต้องปิดการใช้ webhook เพื่อโต้ตอบกับผู้ใช้ ในระหว่างนั้นจะไม่สามารถค้นหาคะแนนได้

🔹 ประกาศข่าวสำคัญผ่าน line bot โดยการส่งข้อความได้ฟรี 1000 ข้อความต่อเดือน นับตามผู้ใช้ที่ส่งให้

เนื่องจากคะแนนข้อมูลพวกนี้เป็นข้อมูลส่วนบุคคล นอกจากเราในฐานะที่เป็นครูควรจะต้องเคารพนักเรียนแล้ว

ควรย้ำให้นักเรียนตรวจสอบเฉพาะแค่ข้อมูลของตนเอง ไม่แอบดูคะแนนของเพื่อนด้วยนะคะ

แนวทางในอนาคตคิดเล่น ๆ ว่าอยากทำในรูปแบบของการใส่รหัสให้ถูกต้องถึงจะปรากฏข้อมูลใน LINE Bot ขึ้นมาด้วย 😊 ให้นักเรียนได้กำหนดรหัสผ่านเองเพื่อความเป็นส่วนตัวเลย

จากที่ทำมาปีกว่า ๆ คิดว่าเครื่องมือนี้มีประโยชน์มาก ๆ นักเรียนสามารถติดตามความก้าวหน้าของตัวเองได้ตลอด

แถมช่วยเบาแรงครูไปได้ด้วย ทำให้ประหยัดเวลาการตอบคำถามและแจ้งคะแนนรายบุคคล

แต่คุณครูจะต้องปรับเมื่อเริ่มภาคการศึกษาใหม่คือการเพิ่มรหัสนักเรียนชุดใหม่มาแทน

แล้วก็ปรับโค้ดในส่วนของภาระงานและคะแนนเท่านั้นเองค่ะ

ปัญหาที่พบคือถ้าไม่ได้เรียกใช้นาน บางครั้งนักเรียนต้องกดส่งข้อมูลซ้ำหลายรอบ

ถึงจะค้นหาได้ รวมทั้งตอนที่ระบบไลน์ล่มหรือมีปัญหาก็จะไม่สามารถใช้งานบอตได้ค่ะ...

คุณครูท่านใดมีข้อสงสัยสามารถสอบถามได้นะคะ

(ต้องขออภัยที่ไม่สามารถส่งโค้ดให้ได้ เพราะคอลัมน์หรือชื่อแผ่นงานต่าง ๆ จะไม่ตรงกันค่ะ โค้ดพื้นฐานอยู่ใน Youtube ครูอภิวัฒน์ค่ะ

ค่อย ๆ แกะแล้วต่อยอดได้ไม่ยากเลย เพิ่มแค่ในส่วนตัวแปรคอลัมน์ต่าง ๆ ขึ้นมาเท่านั้นเองค่ะ )​

หรือถ้าหากมีข้อแนะนำอย่างไรสามารถคอมเมนต์แลกเปลี่ยนแนวทางกันได้เลยค่ะ