“คุณธรรม-จริยธรรม” คำใหญ่ ๆ ที่เด็ก ๆ หลายคนอาจเคยเบนหน้าหนี

ด้วยความไม่เข้าใจ รู้สึกว่าไม่ทันสมัย ใช้ไม่ได้จริง มันก็อดไม่ได้ที่จะทำให้นักเรียนต่างรู้สึกไม่อิน

แต่คุณครูในโครงการ “ครูรัก(ษ์)ถิ่น รักคุณธรรม” https://www.facebook.com/krurak.moral

ได้ออกแบบการเรียนการสอนที่สอดแทรกคุณธรรมและจริยธรรมเหล่านั้น โดยบูรณาการได้แบบไม่ฝืน

ลบภาพการสอน “คุณธรรม-จริยธรรม” แบบเดิม ผ่านการเสริมทักษะที่ควรมีในศตวรรษที่ 21 

และเพิ่มเติมแง่มุมต่าง ๆ ให้นักเรียนเป็น Active Citizen ในสังคมได้จริง

มาร่วมถอดบทเรียนการสอนของคุณครูเหล่านี้ในบทความนี้กันได้เลย !

ปัญหาเรื่องขยะ เป็นประเด็นใหญ่ที่เราเริ่มเห็นผลกระทบมากขึ้นเรื่อย ๆ ในสังคมปัจจุบัน นอกจากปัญหาเรื่องความสะอาดในเมือง จากการไม่รับผิดชอบ ทิ้งขยะไม่เป็นที่แล้ว ยังมีปัญหาในการจัดการขยะให้ถูกวิธีอีกด้วย ของบางอย่างสามารถนำไปรีไซเคิลเพื่อใช้ซ้ำได้ ของบางอย่างสามารถอัพไซเคิล เพื่อดัดแปลง ประดิษฐ์ประดอยเป็นสิ่งใหม่ได้ เพียงแต่เราไม่เคยตระหนักถึง และไม่เคยฝึกแยกขยะเลย

ครูพีช - พิเชษฐ์ ชวลิตอมรพงศ์ จากโรงเรียนอนุบาลแม่ลาน้อย จึงออกแบบไอเดียฮอมขี้เฮอะ แป๋งโกม ขึ้นมา โดยชื่อไอเดียนี้เป็นภาษาถิ่นภาคเหนือ ที่แปลว่า กิจกรรมเก็บขยะทำโคม เริ่มต้นโดยการให้นักเรียนเก็บขยะในพื้นที่รอบ ๆ โรงเรียน ไม่ว่าจะเป็นเศษกระดาษ ใบไม้ หรือขวดพลาสติก ก่อนที่จะแยกประเภทออกมา เป็นของประเภทที่ขายให้เทศบาลได้ ของประเภทกระดาษที่สามารถทำเป็นกระดาษสา และของประเภทใบไม้ ที่สามารถเอามาตกแต่งเพื่อทำ “โคมล้านนา” ไว้ใช้แขวนตามที่ต่าง ๆ ในชุมชนต่อไป

ไอเดียการสอนนี้สามารถบูรณาการได้ถึง 3 ประเด็น นั่นคือการสร้างจิตสำนึกให้รักษาความสะอาด จัดการขยะในโรงเรียน พร้อมให้ฝึกหยิบจับทำงานประดิษฐ์ และเรียนรู้วัฒนธรรมในชุมชนชาวไทใหญ่พร้อม ๆ กัน แถมผู้ปกครองยังได้ฟีดแบ็คกลับมาถึงคุณครูด้วยว่านักเรียนรู้สึกภูมิใจในตัวเองมากเพราะได้ทำตั้งแต่เริ่มต้นจนจบกระบวนการ เวลานั่งรถก็จะหันมาบอกกับผู้ปกครองว่า "แม่หันโกมฮั้นก่อ ลูกแป๋งคนเดียวหนา (แม่เห็นโคมลุกนั้นไหมครับ ลูกทำเองกับมือนะ)"

อ่านไอเดียฮอมขี้เฮอะ แป๋งโกม แบบเต็ม ๆ ได้เลยที่ https://inskru.com/idea/-OEJj286HIkCrgW09ay4

ทักษะการเข้าสังคม และมารยาทที่ดี เป็นสิ่งพิ้นฐานที่นักเรียนควรตระหนักรู้ตั้งแต่ยังเด็ก เพื่อให้สามารถพูดคุย ปฏิบัติตัว ไปจนถึงทำงาน และอยู่ร่วมกับคนอื่น ๆ ได้ในสังคมต่อไป .

ครูหลิง - วันดาลักษณ์ รุ่งเรือง จากโรงเรียนบ้านรินหลวงจึงออกแบบไอเดียส่งเสริมคุณธรรมและจริยธรรม สำหรับเด็กปฐมวัย โดยใช้นิทานขึ้นมา ซึ่งไอเดียการสอนนี้เป็นการต่อยอดจากงานวิจัยของครูหลิงตอนเรียน ในหัวข้อการใช้นิทานที่ผสมผสานตัวละครและวิถีชีวิตในแบบชาติพันธุ์ลีซู ให้นักเรียนเชื่อมโยงและเรียนรู้ได้ง่ายขึ้นกว่านิทานปกติ 

นิทานที่ครูหลิงสร้างขึ้นมามี 4 เรื่องด้วยกัน คือ “ตูตา พูดไม่เพราะ” “มูมา & ซูซา รอคอยได้” “เอาของเพื่อน ไม่ดีนะ” “แกล้งเพื่อนไม่ดีนะ” ครอบคลุมประเด็นคุณธรรม-จริยธรรมที่เด็ก ๆ ควรรู้ในช่วงวัยนี้ ไม่ว่าจะเป็นการมีกาลเทศะในการพูด การไม่แกล้งเพื่อน การไม่ลักเล็กขโมยน้อย เป็นต้น ไอเดียการสอนนี้นอกจากจะออกแบบให้นักเรียนเชื่อมโยงได้ง่ายแล้ว ครูหลิงยังได้ออกแบบให้ตัวละครต้องพบเจอกับผลที่ตามมา เพื่อเป็นบทเรียนรูปธรรมให้นักเรียนได้สะท้อนคิดต่อไปในชีวิตจริงของตัวเองอีกด้วย 

ผลลัพธ์เมื่อใช้ไอเดียนี้ในการสอนนักเรียนแล้ว ครูหลิงบอกว่า “เด็ก ๆ สามารถมองเห็นและตอบได้ว่าพฤติกรรมใดดีและไม่ดีได้มากขึ้น เรื่องที่สอนไป เด็ก ๆ ก็ทำให้เห็นว่าจดจำได้ เช่นบอกว่าจะไม่แกล้งเพื่อน เพราะกลัวเพื่อนไม่คบ หรือมีความซื่อสัตย์เพิ่มขึ้น ไม่เอาของของผู้อื่น และนำสิ่งของที่ไม่ใช่ของตนเองมาคืน โดยรวมแล้วพฤติกรรมนักเรียนก็ดีขึ้นเช่นเดียวกัน”

อ่านไอเดียส่งเสริมคุณธรรมและจริยธรรม สำหรับเด็กปฐมวัย โดยใช้นิทาน แบบเต็ม ๆ

ได้เลยที่ https://inskru.com/idea/-O600UP1aweRQf395IVo/

ปัญหาเรื่องการแกล้ง บูลลี่ ทำร้ายกันในโรงเรียนไม่ว่าจะเป็นคำพูดหรือความรุนแรง ก็เป็นสิ่งน่าเป็นห่วงที่เกิดขึ้นจริง ยิ่งการบูลลี่ในช่องทางโซเชี่ยลที่เด็ก ๆ สามารถเข้าถึงได้ง่าย พิมพ์แล้วก็จบ ไม่เห็นผลตามมาว่าผู้ถูกบูลลี่นั้นจะรู้สึกอย่างไร ต่างก็เป็นความท้าทายที่สังคมต้องเจอในปัจจุบัน ไม่ว่าจะอยู่ในรั้วโรงเรียนหรือไม่ก็ตาม

ครูทิพย์ - จิตลดา คำมา จากโรงเรียนบ้านสวนห้อมผางาม ก็รับรู้ได้ถึงความท้าทายที่เกิดขึ้นนี้ จากการสังเกตห้องเรียนของตัวเอง และพบว่านักเรียนในห้องมักใช้ความรุนแรง และคำหยาบในการด่าทอ บูลลี่กันบ่อยครั้ง นอกจากการจัดการหน้างานที่เกิดขึ้นด้วยกฎระเบียบ และการพูดคุยกับเด็ก ๆ ให้เข้าใจแล้ว ครูทิพย์ยังตั้งใจออกแบบไอเดียการสอนบูรณาการหลักสูตรการรู้เท่าทันสื่อขึ้น เพื่อแก้ประเด็นการบูลลี่ในโลกโซเชี่ยลอีกด้วย

โดยเริ่มจากการให้เด็ก ๆ สังเกตการแสดงออกของตัวเองในโทรศัพท์ ผ่านอิโมจิ หลายคนอาจรู้สึกว่าตลก ส่งอะไรก็ได้ แต่บางคนอาจรู้สึกอ่อนไหวกับเรื่องเล็ก ๆ แบบนี้ก็ได้ ก่อนจะเปิดภาพของ “หมูเด้ง” ให้ดูคอมเมนต์ที่เข้าไปต่อว่า บูลลี่ เจ้าฮิปโปตัวนี้ เพื่อถามความรู้สึก พร้อมถามต่อว่าถ้ามีคอมเมนต์แบบนี้ที่บูลลี่เราบ้างล่ะ จะรู้สึกยังไง เมื่อเกิดความเห็นอกเห็นใจ จำลองตัวเองในบทบาทของผู้ถูกบูลลี่แล้ว เด็ก ๆ ก็จะมีสติ ยั้งคิดก่อนไปบูลลี่คนอื่น

ถึงแม้แผนการสอนนี้ยังไม่ได้นำไปใช้ในห้อง แต่ครูทิพย์ได้แชร์กับเราว่า การแก้ปัญหาเรื่องการบูลลี่ตลอดทปีการศึกษาที่ผ่านมา นักเรียนมีพฤติกรรมที่ดีขึ้น เพราะพวกเขาได้เห็นภาพของการกระทําตัวเองมากขึ้น สำหรับไอเดียการสอนนี้ครูทิพย์ตั้งใจว่า “นอกจากในห้องเรียนที่มีพฤติกรรมเหล่านี้แล้ว ในโทรศัพท์ที่บ้าน บางคนอาจจะเคยทําพฤติกรรมเช่นนี้ลงไปโดยไม่รู้ว่ามันไม่เหมาะสม ก็หวังว่านักเรียนจะได้เข้าใจ และใช้โลกโซเชียลอย่างมีความรับผิดชอบได้มากขึ้น”

อ่านไอเดียแผนการสอนโดยการบูรณาการหลักสูตรการรู้เท่าทันสื่อ แบบเต็ม ๆ

ได้เลยที่ https://inskru.com/idea/-OESi7mRtJid4ebMEXAE

ทั้งหมดคือผลงานของคุณครูในโครงการ “ครูรัก(ษ์)ถิ่น รักคุณธรรม” ที่ตั้งใจสอดแทรกคุณธรรม และจริยธรรมเพื่อพัฒนานักเรียน

ให้มีทักษะ 21st Century Skill และพัฒนาเป็น Active Citizen ได้แบบจอย ๆ

ขอบคุณโครงการ “ครูรัก(ษ์)ถิ่น รักคุณธรรม” ที่ซัพพอร์ตเครื่องมือ ให้คำปรึกษา

ติดอาวุธให้คุณครูเจ้าของไอเดียเหล่านี้สามารถจุดประกายการเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งกับนักเรียนในห้องเรียนได้เอง

มาติดตามคุณครูผู้มีแนวทางในการสอนดี ๆ แบบนี้ได้ในคอนเทนต์ต่อไปเลยน้าาา